Co to stopień dysocjacji?

Stopień dysocjacji α określa liczbę cząsteczek zdysocjowanych w stosunku do całkowitej liczby cząsteczek elektrolitu wprowadzonych do roztworu. Stopień dysocjacji α daje informację, jaka część elektrolitu uległa dysocjacji.

α=nz/nc          lub      α=nz/nc*100%
α=cz/cc          lub      α=cz/cc*100%

Gdzie:
α – stopień dysocjacji
nz – liczba cząsteczek zdysocjowanych
nc – liczba cząsteczek wprowadzonych do roztworu
cz – stężenie jonu w roztworze
cc – stężenie wyjściowe elektrolitu

W zależności od przyjętego wzoru stopień dysocjacji może przyjmować wartości od 0 do 1 lub od 0% do 100%.

Od czego zależy wartość stopnia dysocjacji?

  • rodzaju elektrolitu,
  • rozpuszczalnika,
  • temperatury (gdy temperatura rośnie, α na ogół rośnie),
  • stężenia roztworu (im bardziej stężony roztwór, tym mniejsze α),
  • obecności innych jonów w roztworze (wspólny jon obniża α).

Opierając się na stopniu dysocjacji elektrolitów, można je podzielić na elektrolity mocne i słabe. Jednakże stopień dysocjacji nie może służyć do jednoznacznej klasyfikacji elektrolitów, ponieważ zależy od ich stężenia. Nie jest zatem wartością stałą dla danej substancji.

Elektrolity mocne Elektrolity słabe
•        są całkowicie lub silnie zdysocjowane na jony

•        0,3 < α ≤ 1

•        są to niektóre kwasy (np. HCl, HNO3, H2SO4, HClO4), zasady oprócz Be(OH)2, sole rozpuszczalne w wodzie

 •        są tylko częściowo zdysocjowane na jony

•        α ≤ 0,3

•        są to kwasy organiczne oraz niektóre kwasy nieorganiczne, np. HF, H2S, H3PO4, HNO2, H2SO3, zasada amonowa, wodorotlenki z pominięciem zasad