Zadania maturalne z WOSu

Temat: Prawo i sądy

Zadania pochodzą z oficjalnych arkuszy maturalnych CKE, które służyły przeprowadzaniu majowych egzaminów. Czteroznakowy kod zapisany przy każdym zadaniu wskazuje na jego pochodzenie: S/N – „stara”/”nowa” formuła; P/R – poziom podstawowy/rozszerzony; np. 08 – rok 2008.

Zbiór zadań maturalnych w formie arkuszy, możesz pobrać >> TUTAJ <<.

Zadanie 1. (SP05)

Poniżej wymienione prawa człowieka wpisz w tabelę, przyporządkowując je odpowiedniej generacji.

– prawo do rozwoju,
– prawo do sądu,
– prawo do życia w pokoju,
– prawo do wolnych wyborów,
– prawo do urlopu i wypoczynku,
– prawo do własności,
– prawo do obywatelstwa,
– prawo do wolnych związków zawodowych,
– prawo do nauki,
– prawo do zdrowego środowiska naturalnego,
– prawo do ochrony zdrowia,
– prawo do korzystania z dóbr kultury.

Zadanie 2. (SP05)
Uzupełnij poniższą tabelę, wpisując pełne nazwy odpowiednich organów państwowych.
– Trybunał Konstytucyjny
– Sąd Najwyższy
– Trybunał Stanu
– Wojewódzki Sąd Administracyjny (sąd administracyjny)

Zadanie 3. (SP05)
Przeczytaj fragment ustawy o partiach politycznych z 27 czerwca 1997 roku i wykonaj polecenia a, b, c, d, wykorzystując również wiedzę pozaźródłową.

Art. 12

1. Sąd dokonuje wpisu partii politycznej do ewidencji niezwłocznie, jeżeli zgłoszenie jest zgodne z przepisami prawa.
2. Przez wpis rozumie się także zmianę oraz wykreślenie wpisu.
3. Sprawy o wpis do ewidencji rozpoznaje się na posiedzeniu niejawnym; Sąd może zarządzić wyznaczenie rozprawy.
4. Sąd wydaje orzeczenie w formie postanowienia.
5. Od postanowienia w przedmiocie wpisu przysługuje apelacja, chyba że przepisy niniejszej ustawy stanowią inaczej.

Art. 14

1. W razie powstania wątpliwości co do zgodności z Konstytucją celów lub zasad działania partii politycznej określonych w statucie, zgodnie z art. 9 ust. 1, lub w programie partii Sąd zawiesza postępowanie, o którym mowa w art. 12, i występuje do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o zbadanie zgodności celów partii politycznej z Konstytucją.
2. Na postanowienie, o którym mowa w ust. 1, zażalenie nie przysługuje.
3. Jeżeli Trybunał Konstytucyjny wyda orzeczenie o sprzeczności celów partii politycznej z Konstytucją, Sąd odmawia wpisu partii do ewidencji.
4. Postanowienie Sądu, o którym mowa w ust. 3, nie podlega zaskarżeniu.

Art. 16

Partia polityczna nabywa osobowość prawną z chwilą wpisania do ewidencji.

Art. 23a

Źródła finansowania partii politycznych są jawne.

Art. 24

1. Majątek partii politycznej powstaje ze składek członkowskich, darowizn, spadków, zapisów, z dochodów z majątku oraz z określonych ustawami dotacji i subwencji.
2. Majątek partii politycznej może być przeznaczony tylko na cele statutowe lub charytatywne.
3. Partia polityczna nie może prowadzić działalności gospodarczej.
4. Partia polityczna może pozyskiwać dochody z majątku pochodzące jedynie:

1) z oprocentowania środków zgromadzonych na rachunkach bankowych i lokatach,  2) z obrotu obligacjami Skarbu Państwa i bonami skarbowymi Skarbu Państwa,

3) ze zbycia należących do niej składników majątkowych, 

4) z działalności, o której mowa w art. 27. 

5. Partia polityczna może użyczać posiadane przez siebie nieruchomości i lokale jedynie na biura poselskie, senatorskie oraz biura radnych gminy, powiatu albo województwa.
6. Partia polityczna nie może przeprowadzać zbirek publicznych.
7. Partia polityczna może zaciągać kredyty bankowe na cele statutowe.
8. Partia polityczna może gromadzić środki finansowe jedynie na rachunkach bankowych, z zastrzeżeniem art. 26a.

a) Z posiadania osobowości prawnej wynika (podkreśl właściwą odpowiedź):
1) zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych.
2) możliwość prowadzenia akcji strajkowych.
3) możliwość tworzenia i egzekwowania prawa.
4) prawo do zatrudniania osób o wykształceniu prawniczym.

b) Podaj, jaki warunek musi być spełniony, aby partia polityczna uzyskała osobowość prawną:

c) Napisz nazwę organu, który może odmówić wpisu partii do ewidencji partii politycznych oraz wypisz dwie przyczyny, z powodu których może to nastąpić.

d) Wymień siedem sposobów finansowania działalności partii politycznych.

Zadanie 4. (SP06)
Wybierz stwierdzenie, które odpowiada prawnej ocenie opisanej sytuacji.

K.K. Art.278 § 2. Kto bez zgody osoby uprawnionej uzyskuje cudzy program komputerowy w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Opis sytuacji Janek ściągnął z Internetu nową grę komputerową wraz z kodem, który umożliwia instalację i uruchomienie programu bez kupna wymaganej licencji. Dziewczyna Janka odmówiła grania w tę grę. Stwierdziła, że została ona zdobyta w sposób bezprawny. Janek poczuł się dotknięty tą uwagą, uznając, że ceny gier komputerowych są zbyt wysokie, by kupować je legalnie.

A) Janek zdobył program i kod umożliwiający jego instalację bez kupna licencji od autora, w związku z czym odniósł konkretną korzyść majątkową.

B) Janek uzyskał program, który nie był cudzy, skoro można go było bez problemu zdobyć w Internecie.

C) Janek zdobył program i kod umożliwiający jego instalację bez kupna licencji od autora, ale ponieważ program i kod był powszechnie dostępny do ściągnięcia w Internecie nie odniósł on specjalnej korzyści majątkowej.

Zadanie 5. (SP06)
Uporządkuj hierarchicznie, od najważniejszego, źródła prawa powszechnego Rzeczypospolitej Polskiej.

A) Rozporządzenia
B) Ustawy
C) Konstytucja RP

Zadanie 6. (SP06)
Zaznacz te zdania, które są zgodne z zasadami wprowadzanymi przez Konstytucję RP z 2 kwietnia 1997 roku, wpisując przy nich TAK, a w wypadku zdań niezgodnych, wpisz NIE.

1. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny.
2. Kobieta i mężczyzna w Rzeczypospolitej Polskiej mają równe prawa w życiu rodzinnym, politycznym, społecznym i gospodarczym.
3. Obywatel polski nie może utracić obywatelstwa polskiego ani się go zrzec.
4. Nikt nie może być poddany torturom ani okrutnemu, nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu i karaniu.
5. Obywatel bezprawnie pozbawiony wolności nie ma prawa do odszkodowania.
6. Każdemu zapewnia się wolność sumienia i religii.
7. Odpowiedzialności karnej podlega ten, kto dopuścił się czynu zabronionego przez ustawę obowiązującą w chwili aresztowania.

Zadanie 7. (SP06)
Uzupełnij schemat struktury organów wymiaru sprawiedliwości w Polsce.

Zadanie 8. (SP06)
Przyporządkuj wymienione przyczyny niepowodzeń prawidłowego funkcjonowania systemu prawnego (oznaczone literami A – E) do opisanych sytuacji. (o numerach 1 – 4) np.5 – F.
A) Formułowanie praw w sposób niezrozumiały
B) Niemożność sformułowania prawa w ogóle
C) Stanowienie praw sprzecznych
D) Nieopublikowanie lub nieudostępnianie praw poddanym
E) Zbyt częste modyfikowanie przepisów prawnych

Rex wstąpił na tron pełen reformatorskiego zapału. Sądził, że największe niepowodzenia spotkały jego poprzedników w dziedzinie prawa. Od wielu pokoleń system prawny nie uległ żadnej zasadniczej reformie.

1. Pierwszy oficjalny krok, jaki uczynił, był dramatyczny, ale jednak pomyślny. Ogłosił poddanym natychmiastowe zniesienie wszystkich obowiązujących praw, a następnie zabrał się do pisania nowego kodeksu. Wykształcenie zdobyte podczas indywidualnych lekcji udzielanych przez kolejne guwernantki okazało się, niestety, pełne luk. Wyszło na jaw, że niezdolny jest do najprostszych nawet uogólnień. Chociaż nie brak mu było pewności, gdy rozstrzygać musiał poszczególne spory, to sformułowanie uzasadnienia czy jakiegokolwiek orzeczenia przekraczało całkowicie jego możliwości. Ogłosił poddanym, że odtąd sam pełnić będzie funkcję sędziego we wszystkich konfliktach. Miał nadzieję, że w nawale rozmaitych konkretnych spraw jego umiejętność uogólniania rozwinie się, i zdoła sformułować system przepisów, które dadzą się połączyć w kodeks. Niestety, kiedy wydał setki orzeczeń, ani jego poddani, ani on sam nie potrafili dopatrzyć się w nich żadnego wspólnego schematu.
2. Po tym niepowodzeniu Rex zdał sobie sprawę, że trzeba zacząć od nowa. Postanowił zatem wysłuchać wykładów o uogólnianiu. Wzmocniwszy w ten sposób swe intelektualne siły, powrócił do idei projektu kodeksu i po wielu godzinach samotnej pracy ogłosił poddanym, że opracował kodeks i odtąd kierować się nim będzie wydając orzeczenia, ale na razie kodeks pozostanie tajemnicą państwową, znać go będzie tylko on i jego pisarz. Ten przemyślny plan bynajmniej nie zachwycił jego poddanych. Stwierdzili oni, że jest rzeczą dla każdego nader niedogodną, by jego sprawa sądzona była według praw, z którymi nie sposób się zapoznać.[…]
3. Zrozumiał teraz, że nie obejdzie się bez ogłoszenia kodeksu stwierdzającego, jakie prawa będą stosowane przy rozstrzyganiu przyszłych spraw. Pobierając nadal lekcje uogólniania, pilnie pracował nad kodeksem i wreszcie zapowiedział jego rychłe ogłoszenie. Konsternacja wśród poddanych była jednak ogromna, kiedy nowy kodeks stał się dostępny. Okazało się, że jest szczytem niejasności. Znawcy prawa orzekli, że nie ma w nim ani jednego zdania, które byłoby zrozumiałe dla zwykłego obywatela lub wykształconego prawnika. Przed pałacem królewskim pojawiła się demonstracja z transparentami, na których widniało: „Jak można stosować się do praw, których nikt nie może zrozumieć?!”
4. Kodeks szybko wycofano. Rex doszedł wreszcie do wniosku, że potrzebuje pomocy, kazał grupie prawników zrewidować kodeks. Zalecił, by nic w nim nie zmieniali, lecz wyrazili wszystko w sposób zrozumiały. Nowy dokument okazał się szczytem przejrzystości, ale kiedy zaczęto go studiować przekonano się, że wprowadzona ścisłość i uporządkowanie ujawniły ogrom sprzeczności. Znów odbyła się demonstracja z transparentami: „Tym razem wszystko jest jasne – aż za bardzo!”

L. Fuller, Moralność prawa, Warszawa 2004

Zadanie 9. (SP06)
Na podstawie wybranych fragmentów ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r.– Kodeks karny  (Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553) wykonaj polecenia (21.1.–21.3.).

Art. 1. § 1. Odpowiedzialności karnej podlega ten tylko, kto popełnia czyn zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia. § 2. Nie stanowi przestępstwa czyn zabroniony, którego społeczna szkodliwość jest znikoma. § 3. Nie popełnia przestępstwa sprawca czynu zabronionego, jeżeli nie można mu przypisać winy w czasie czynu.[…]

Art. 3. Kary oraz inne środki przewidziane w tym kodeksie stosuje się z uwzględnieniem zasad humanitaryzmu, w szczególności z poszanowaniem godności człowieka.[…]

Art. 7. § 1. Przestępstwo jest zbrodnią albo występkiem. § 2. Zbrodnią jest czyn zabroniony zagrożony karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3 albo karą surowszą. § 3. Występkiem jest czyn zabroniony zagrożony grzywną powyżej 30 stawek dziennych, karą ograniczenia wolności albo karą pozbawienia wolności przekraczającą miesiąc.[…]

Art. 32. Karami są:
1) grzywna,
2) ograniczenie wolności,
3) pozbawienie wolności,
4) 25 lat pozbawienia wolności,
5) dożywotnie pozbawienie wolności.[…]

Art. 39. Środkami karnymi są:
1) pozbawienie praw publicznych,
2) zakaz zajmowania określonego stanowiska, wykonywania określonego zawodu prowadzenia określonej działalności gospodarczej,
3) zakaz prowadzenia pojazdów,
4) przepadek przedmiotów,
5) obowiązek naprawienia szkody,
6) nawiązka,
7) świadczenie pieniężne,
8) podanie wyroku do publicznej wiadomości.[…]

Polecenia:
a) Wymień kategorie przestępstw.
b) Napisz, jakimi zasadami powinny kierować się osoby stosujące karę.
c) Wymień kary i środki karne polegające na bezpośrednim obciążeniu majątku.

Zadanie 10. (SP06)
Przeczytaj tekst i na jego podstawie oraz na podstawie wiedzy własnej wykonaj polecenia (10.1.–10.4.).

[…]

PROTOKÓŁ NR 6

do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności,  dotyczący zniesienia kary śmierci

Państwa-Członkowie Rady Europy […] uzgodniły, co następuje:

Artykuł 1

Zniesienie kary śmierci

Znosi się karę śmierci. Nikt nie może być skazany na taką karę ani nie może nastąpić jej wykonanie. Artykuł 2 Kara śmierci w czasie wojny Państwo może przewidzieć w swoich ustawach karę śmierci za czyny popełnione podczas wojny lub w okresie bezpośredniego zagrożenia wojną; kara ta będzie stosowana jedynie w  przypadkach przewidzianych przez te ustawy i zgodnie z ich postanowieniami. Państwo zawiadomi Sekretarza Generalnego Rady Europy o odpowiednich postanowieniach tych ustaw.[…]

Artykuł 7

Podpisanie i ratyfikacja Niniejszy protokół jest otwarty do podpisu dla Państw-Członków Rady Europy, sygnatariuszy Konwencji. Podlega on ratyfikacji, przyjęciu lub zatwierdzeniu.[…]

Sporządzono w Strasburgu dnia 28 kwietnia 1983 r. […]

Po zapoznaniu się z powyższym protokołem, w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej oświadczam, że:
– został on uznany za słuszny, zarówno w całości, jak i każde z postanowień w nim   zawartych,
– jest on przyjęty, ratyfikowany i potwierdzony,
– będzie on niezmiennie zachowywany.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej Polskiej.
Dano w Warszawie dnia 18 października 2000 r.

a) Wyjaśnij, dlaczego w Polsce nie stosuje się kary śmierci wobec sprawców zbrodni.
b) Napisz, w jakich okolicznościach przytoczony protokół dopuszcza stosowanie kary śmierci.
c) Napisz, jakie konsekwencje prawne powstają w wyniku ratyfikacji umowy międzynarodowej.
d) Podaj nazwę organu państwa, który ratyfikował Protokół nr 6 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, dotyczący zniesienia kary śmierci.

Zadanie 11. (SP06)
Przeczytaj zamieszczony poniżej tekst i wykonaj polecenia (11.1.–11.3.).

O jakości prawa:

Warunkiem funkcjonowania państwa prawa jest odpowiedni poziom kultury prawnej i świadomości prawnej społeczeństwa. Możemy mieć doskonałe prawo i znakomite instytucje publiczne, jednak nie będą stąd płynęły żadne pozytywne efekty, jeśli owe instytucje i prawo nie natrafią na właściwe otoczenie społeczne, na tych, którzy  jako adresaci prawa  prawo to rozumieją i przejawiają wolę jego akceptowania oraz na tych, którzy – będąc wykonawcami prawa  czynić to będą w dobrej wierze, z przekonaniem służenia innym, a nie wyłącznie swym własnym partykularnym interesom.

Prawo w państwie prawa ma stać się instrumentem wolności, skutecznie przeciwdziałającym arbitralności, nieprzewidywalności, niepewności działań organów władzy publicznej. Ma ono wyrażać podstawowe wartości, jakimi kieruje się społeczeństwo, rozstrzygać konflikty, jakie na tle realizacji tych wartości powstają, oraz stanowić skuteczny instrument wyrażania własnych interesów przez poszczególne osoby i grupy.

Wypada skonstatować, że żyjemy od kilkunastu lat w państwie prawa, a to już – samo przez się narzuca pewien sposób myślenia o roli prawa i państwa oraz sposobie jego funkcjonowania, a przede wszystkim o zasadzie, jakiej podporządkowane są relacje pomiędzy władzą publiczną a jednostką. Nie wystarczy rozumieć i wiedzieć, czym są poszczególne regulacje prawne, jaki jest ich sens. W państwie prawa trzeba przede wszystkim znać całą strukturę, metodę, wedle której cała ta skomplikowana maszyneria funkcjonuje.

Wielkość i urok państwa prawa polega na tym, że prawo pisane przez duże „P” wyznacza rolę i status prawa pisanego przez małe „p” i że w konsekwencji w sam system zostały wpisane mechanizmy samoobrony i usuwania patologii. Ten system może zadziałać jednak tylko wtedy, kiedy dla jego uczestników zrozumiała jest wewnętrzna zasada, konstrukcja i aksjologia systemu. Tylko ci prawnicy, którzy rozumieją istotę państwa prawa, będą  w stanie zapewnić korzystanie z przynoszonych przez taki model benefitów (dobrodziejstw).

Dzisiaj trudno sobie wyobrazić kompetentnego jurystę (prawnika), który przy nawet bardzo dogmatycznie zawikłanych problemach nie usiłowałby spojrzeć na uprawianą przez siebie dziedzinę z perspektywy norm ponadustawowych, ogólnych zasad i wartości systemu.

Ocena konstytucyjności prawa nie jest bowiem już dzisiaj (i nawet nie powinna być) wyłącznym zadaniem sądu konstytucyjnego, ale jeśli ma funkcjonować realnie w systemie, wymaga zaangażowania po stronie każdego, kto prawem się zajmuje i podejmuje decyzje o jego stosowaniu.[…]

Owa szersza perspektywa oglądu obowiązującego prawa to, co nazywa się promieniowaniem konstytucji na wszystkie dziedziny prawa staje się wielką szansą i może prowadzić’ do stopniowej ewolucji całego systemu w kierunku sprzyjającym bardziej ludziom, ich wolności i potrzebom.  M. Safjan, Prawa Polska, Warszawa 2005

Polecenia:
a) Napisz, jakimi zasadami, według autora, powinni kierować się funkcjonariusze publiczni, zarówno adresaci, jak i wykonawcy prawa (podaj trzy przykłady).
b) Napisz, jakie są zadania prawników w państwie prawa (wymień trzy).
c) Wyjaśnij, jak rozumiesz twierdzenie autora, że w państwie prawa prawo przez duże „P” wyznacza rolę i status prawa pisanego przez małe „p”.

Zadanie 12. (SP06)
Napisz list otwarty do redakcji, w którym przedstawisz i uzasadnisz swoje stanowisko w  sprawie toczącej się dyskusji na temat zaostrzenia kar jako sposobu walki z przestępczością. W liście zwróć szczególną uwagę na aspekty prawne, polityczne, społeczne i ekonomiczne. Wykorzystaj materiały źródłowe (co najmniej trzy), które zostały zamieszczone w teście.

Zadanie 13. (SP07)
Do danej dziedziny prawa A-C przyporządkuj rodzaj sprawy 1-4.
A) Prawo karne
B) Prawo cywilne
C) Prawo pracy

1. Kierownik sklepu odmówił sprzedaży towaru z oznaczoną ceną, wystawionego na widok publiczny.
   2. Pracownik firmy budowlanej od kilku miesięcy nie otrzymuje wynagrodzenia za wykonywaną pracę.
   3. Obywatel dokonał rozboju z użyciem broni lub innego niebezpiecznego narzędzia.
   4. Obywatel polski nie może podjąć studiów na uczelni amerykańskiej, ponieważ nie uzyskał wizy wjazdowej.

Zadanie 14. (SP07)
Dopasuj odpowiednie kompetencje 1-4 do właściwych instytucji władzy sądowniczej A-C.
A. Trybunał Konstytucyjny
B. Rzecznik Praw Obywatelskich
C. Naczelny Sąd Administracyjny

1. Rozpoznaje środki odwoławcze od orzeczeń wojewódzkich sądów administracyjnych.
   2. Orzeka w sprawach nadrzędności i podległości organizacyjnej w stosunkach pomiędzy organami administracji publicznej.
   3. Stoi na straży wolności, praw człowieka i obywatela określonych w Konstytucji oraz innych aktach normatywnych.
   4. Orzeka o zgodności przepisów prawa, wydawanych przez centralne organy państwowe, z konstytucją, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi i ustawami.

Zadanie 15. (SP07)
Na podstawie tekstu i wiedzy własnej wykonaj podane poniżej polecenia.

Pierwszy wniosek zgłosili piłsudczycy i socjaliści 2 kwietnia 1924 r. Chodziło o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej byłego ministra przemysłu i handlu, a następnie skarbu Władysława Kucharskiego. Kucharskiemu zarzucano, że „przez swoje działanie w czasie i zakresie swego urzędowania z własnej winy wyrządził Skarbowi Państwa szkodę”, jak precyzyjnie wyliczono, w wysokości 2 567 358 franków szwajcarskich.
A. Garlicki, Armata na ślepaki, „Polityka”, 5 listopada 2005.

a) Podaj nazwę organu władzy sądowniczej, który rozstrzyga obecnie w Rzeczypospolitej Polskiej o odpowiedzialności członków Rady Ministrów w sytuacjach podobnych do opisanych w tekście.
b) Wymień trzy powody, dla których członkowie rządu mogą zostać postawieni przed wymienionym w podpunkcie A) organem władzy sądowniczej.

Zadanie 16. (SP08)
Sędziowie w Polsce są:
A. niezawiśli, apolityczni, nieusuwalni.
B. niezawiśli, nieomylni, apolityczni.
C. niezawiśli, apolityczni, usuwalni.
D. niezawiśli, apolityczni, nominowani

Zadanie 17. (SP08)
Prawo. Zaznacz, które zdania są prawdziwe, a które fałszywe. Wpisz  w odpowiednie miejsce w tabeli Prawda (zdanie prawdziwe) lub Fałsz (zdanie fałszywe).

A. Podpisane i ratyfikowane przez RP umowy międzynarodowe stają się częścią prawa krajowego.
B. W Polsce nie występuje decentralizacja władzy, ponieważ nie ma autonomicznych jednostek terytorialnych.
C. Spośród kościołów i związków wyznaniowych tylko ze Stolicą Apostolską łączy Rzeczpospolitą Polską umowa międzynarodowa.
D. W postępowaniu sądowym w Polsce nie można powoływać się bezpośrednio na Konstytucję, trzeba wskazać przepis konkretnego kodeksu.

Zadanie 18. (SP08)
Przeczytaj uważnie fragment Ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów z 16 lutego 2007 roku i wykonaj polecenia.

Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów z 16 lutego 2007 roku.
Art. 38. Zadaniem samorządu terytorialnego w zakresie ochrony praw konsumentów jest prowadzenie edukacji konsumenckiej, w szczególności przez wprowadzenie elementów wiedzy konsumenckiej do programów nauczania w szkołach publicznych.
Art. 39. 1. Zadania samorządu powiatowego w zakresie ochrony praw konsumentów wykonuje powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów, zwany dalej „rzecznikiem konsumentów”. […] Art. 40. 1. Rzecznika konsumentów powołuje i odwołuje rada powiatu lub rada miasta na prawach powiatu, zwana dalej „radą”. […] Art. 41. 1. Rzecznik konsumentów jest zatrudniony w starostwie powiatowym. […] Art. 42. 2. Rzecznik konsumentów może w szczególności wytaczać powództwa na rzecz konsumentów oraz wstępować, za ich zgodą, do toczącego się postępowania w sprawach o ochronę interesów konsumentów.
Art. 42. 3. Rzecznik konsumentów w sprawach o wykroczenia na szkodę konsumentów jest oskarżycielem publicznym w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia.

a) Jesteś mieszkańcem miasta powyżej 100 tys. mieszkańców. Podaj funkcję urzędnika, który w twoim mieście realizuje zadania w zakresie ochrony praw konsumenta.

b) Podaj numer artykułu i ustępu Ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, którego dotyczy poniższy fragment artykułu prasowego.

O uznaniu postanowień wzorca umowy za niedozwolone Sąd Ochrony Konkurencji  i Konsumentów rozstrzyga od 1 lipca 2000 r. […] Z pozwem w tych sprawach może wystąpić każdy, także potencjalny konsument (nie ponosi przy tym żadnych opłat), organizacje konsumenckie, np. Federacja Konsumentów oraz powiatowi (miejscy) rzecznicy konsumentów. Źródło: Rzeczpospolita, 3 czerwca 2004 r.

c) Podaj dwie role, w jakich, zgodnie z procedurami obowiązującymi w procesie sądowym, może wystąpić rzecznik konsumentów.

Zadanie 19. (SP09)
Ważność wyborów do Sejmu i Senatu w Polsce stwierdza:

A. Naczelny Sąd Administracyjny.
B. Państwowa Komisja Wyborcza.
C. Sąd Najwyższy.
D. Trybunał Konstytucyjny.

Zadanie 20. (SP09)
Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu rozpatruje skargi dotyczące naruszenia:

A. Karty Praw Podstawowych.
B. Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności.
C. Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych.
D. Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka.

Zadanie 21. (SP09)
Mediacja jako jeden ze sposobów rozwiązywania konfliktów polega na:

A. podjęciu bezpośrednich rozmów przez strony konfliktu.
B. poddaniu konfliktu pod osąd społeczny.
C. rozstrzygnięciu konfliktu przez wybranego arbitra.
D. pośredniczeniu osoby bezstronnej w sporze w celu ułatwienia stronom konfliktu osiągnięcia porozumienia.

Zadanie 22. (SP09)
Prawo. Rozstrzygnij, które zdania są prawdziwe, a które fałszywe. Wpisz w odpowiednie miejsce w tabeli Prawda (zdanie prawdziwe) lub Fałsz (zdanie fałszywe).

A. Prawo karne reguluje rozstrzygnięcia dokonywane w trybie decyzji administracyjnych.
B. Zasada domniemania niewinności oznacza, iż udowodnienie niewinności leży po stronie oskarżonego.
C. Osoby fizyczne i osoby prawne są podmiotami prawa cywilnego.
D. Prawo łaski w indywidualnych przypadkach przysługuje Prezydentowi Rzeczypospolitej.

Zadanie 23. (SP09)
Uzupełnij zdania zgodnie z przepisami Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

1. Władzę sądowniczą w Polsce sprawują sądy i …………………………………………………………… .
   2. Postępowanie sądowe jest co najmniej ……………………………………………………………………. .
   3. Sędziowie są powoływani przez .……………………………………………………………………………. ,  na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa.
   4. Do sądów powszechnych zalicza się sądy rejonowe, okręgowe i ……………………………….. .
   5. Nadzór nad działalnością s ądów powszechnych i wojskowych w zakresie orzekania sprawuje ………………………………………………………………………………………………………………. .

Zadanie 24. (SP10)
Prawo – Rzeczpospolita Polska . Rozstrzygnij, które zdania zawierają informacje prawdziwe, a które fałszywe. W tabelę obok każdego zdania wpisz odpowiednio: Prawda lub Fałsz.

A. Sędziowie mogą być członkami partii politycznych.
B. Sankcjami w prawie karnym są kary i środki karne.
C. Krajowa Rada Sądownictwa stoi na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów.

Zadanie 25. (SP10)
Spośród podanych praw i wolności wybierz te, które zgodnie z Konstytucją RP należą do grupy praw i wolności politycznych. W wyznaczone miejsce wpisz właściwe litery.

Prawa i wolności:
A. wolność zrzeszania się
B. nietykalność osobista
C. prawo wybierania posłów
D. prawo do własności

Zadanie 26. (SP10)
Uzupełnij zdania, wpisując nazwę właściwego sądu. Nie używaj skrótów.

A. Sąd apelacyjny pełni funkcję sądu II instancji rozpatrującego apelacje od wyroków wydanych w I instancji przez …………………………………………………………………………………….

B. Nadzór nad działalnością sądów powszechnych i wojskowych w zakresie orzekania sprawuje …………………………………………………………………………………………………………………

C. Środki odwoławcze od orzeczeń wojewódzkich sądów administracyjnych rozpoznaje ……………………………………………………………………………………………………………………………….

Zadanie 27. (SP10)
Na podstawie tekstu i własnej wiedzy wykonaj polecenia.

Historyk Janusz K. wytoczył proces cywilny Wiesławowi F. Uznał, że ten naruszył jego dobra osobiste, zarzucając mu w liście do IPN działania na szkodę demokratycznej opozycji.  Na podstawie: Gazeta Wyborcza nr 256, z 13.11.2008 r.

A. Określ, która z osób wymienionych w tekście jest w opisanej sprawie powodem. Podaj jej imię.
B. Rozwiń skrót IPN.

Zadanie 28. (SP11)
Zaznacz dwa zdania prawdziwe, wpisując obok każdego z nich znak „X”.

A. Postępowanie sądowe w Rzeczypospolitej Polskiej jest co najmniej dwuinstancyjne.
B. Naczelny Sąd Administracyjny rozstrzyga w Rzeczypospolitej Polskiej spory kompetencyjne pomiędzy naczelnymi organami państwa.
C. Sędziowie są powoływani przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek Trybunału Konstytucyjnego.
D. Wymiar sprawiedliwości w Rzeczypospolitej Polskiej sprawują: Sąd Najwyższy, sądy powszechne, sądy administracyjne oraz sądy wojskowe.

Zadanie 29. (SP11)
Uzupełnij tabelę, zaznaczając po trzy uprawnienia przysługujące w toku procesu ustawodawczego wskazanym organom władzy Rzeczypospolitej Polskiej. W odpowiednie miejsca wstaw znak „X”.

Uprawnienie:
A. prawo inicjatywy ustawodawczej
B. prawo weta zawieszającego
C. możliwość odesłania ustawy do Trybunału Konstytucyjnego
D. możliwość wniesienia poprawek do ustawy po jej uchwaleniu przez Sejm RP

Zadanie 30. (SP11)
Do podanych przepisów prawnych dopisz właściwą gałąź (dziedzinę) prawa.

A. Kto, w związku z pełnieniem funkcji publicznej, przyjmuje korzyść majątkową lub osobistą albo jej obietnicę, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat. Prawo ……………………………………………………

B. Organy administracji publicznej obowiązane są prowadzić postępowanie w taki sposób, aby pogłębiać zaufanie obywateli do organów państwa oraz świadomość i kulturę prawną obywateli.
Prawo ……………………………………………………

C. Przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia.
Prawo ……………………………………………………

Zadanie 31. (SP11)
Zaznacz dwa zdania prawdziwe, wpisując obok każdego z nich znak „X”.

A. Kompetencje Rady Ministrów RP są regulowane przez prawo administracyjne.
B. Ratyfikowana umowa międzynarodowa to powszechnie obowiązujące źródło prawa w Polsce.
C. Sejm RP może uchwalać rozporządzenia.
D. Stosunki majątkowe regulowane są w Polsce przez prawo cywilne.

Zadanie 32. (SP12)
Uzupełnij tekst, wpisując w wyznaczone miejsca nazwy instytucji politycznych Rzeczypospolitej Polskiej (A, C) oraz nazwy typów odpowiedzialności rządu (B, D).

W Rzeczypospolitej Polskiej członkowie Rady Ministrów za naruszenie Konstytucji lub ustaw ponoszą odpowiedzialność przed (A) ………………….. ………………………… . Odpowiedzialność taką określa się mianem odpowiedzialności (B) ……………….…… . Członkowie Rady Ministrów ponoszą także przed (C) ……….……… odpowiedzialność solidarną za działalność Rady Ministrów oraz indywidualną za sprawy należące do ich kompetencji lub powierzone im przez Prezesa Rady Ministrów. Odpowiedzialność taką określa się mianem odpowiedzialności (D) ……………… .

Zadanie 33. (SP12)
Do każdej podanej nazwy gałęzi prawa przyporządkuj właściwy opis z tabeli. Wpisz w wyznaczone miejsca numery, którymi oznaczono te opisy.

Opis gałęzi prawa:
1. Określa podstawowe zasady ustroju politycznego i gospodarczego państwa.
2. Obejmuje zakazy i nakazy zachowań oraz środki przymusu państwowego.
3. Reguluje stosunki majątkowe oraz osobowe między podmiotami prawa.
4. Normuje tryb postępowania przed organami rządowymi i samorządowymi.

Zadanie 34. (SP12)
Dokończ zdania, wpisując właściwe terminy z zakresu prawa cywilnego. Odpowiedzi wybierz spośród: adwokat, oskarżony, powód, pozew, pozwany, prokurator.

A. Pismo procesowe skierowane do sądu zawierające wniosek o wszczęcie procesu cywilnego i rozpoznanie sprawy to ………………………… .
B. Pismo procesowe wnosi do sądu osoba określana jako ………………………… .
C. Przeciwnik procesowy osoby wnoszącej sprawę do sądu to ………………………… .

Zadanie 35. (SP13)
Uzupełnij schemat organizacji sądownictwa i procedur procesowych w Rzeczypospolitej Polskiej, wpisując w wyznaczone miejsca nazwy właściwych sądów.

Zadanie 36. (SP13)
Do każdego opisu kompetencji dopisz nazwę właściwego organu władzy sądowniczej w Rzeczypospolitej Polskiej. Odpowiedzi wybierz spośród: Naczelny Sąd Administracyjny, Sąd Najwyższy, Trybunał Konstytucyjny, Trybunał Stanu.

Opis kompetencji:
A. Rozstrzyga spory kompetencyjne pomiędzy Prezydentem RP a Prezesem Rady Ministrów RP.
B. Orzeka o winie ministra za naruszenie Konstytucji RP w zakresie jego urzędowania.
C. Stwierdza ważność wyborów do Sejmu RP i Senatu RP.

Zadanie 37. (SP13)
Na podstawie fragmentów Kodeksu postępowania administracyjnego rozstrzygnij, które zdania są prawdziwe, a które – fałszywe. W tabeli obok każdego zdania wpisz odpowiednio prawda lub fałsz.

Art. 128. Odwołanie nie wymaga szczegółowego uzasadnienia. Wystarczy, jeżeli z odwołania wynika, że strona nie jest zadowolona z wydanej decyzji. Przepisy szczególne mogą ustalać inne wymogi co do treści odwołania.

Art. 129. § 1. Odwołanie wnosi się do właściwego organu odwoławczego za pośrednictwem organu, który wydał decyzję.
§ 2. Odwołanie wnosi się w terminie czternastu dni od dnia doręczenia decyzji stronie, a gdy decyzja została ogłoszona ustnie – od dnia jej ogłoszenia stronie.
§ 3. Przepisy szczególne mogą przewidywać inne terminy do wniesienia odwołania.

Art. 130. § 1.  Przed upływem terminu do wniesienia odwołania decyzja nie ulega wykonaniu.
§ 2. Wniesienie odwołania w terminie wstrzymuje wykonanie decyzji.
§ 3. Przepisów § 1 i 2 nie stosuje się w przypadkach, gdy: 1) decyzji został nadany rygor natychmiastowej wykonalności (art. 108), 2) decyzja podlega natychmiastowemu wykonaniu z mocy ustawy.
§ 4. Ponadto decyzja podlega wykonaniu przed upływem terminu do wniesienia odwołania, gdy jest zgodna z żądaniem wszystkich stron.

A. Odwołanie od decyzji wojewody wnosi się do właściwego organu za pośrednictwem wojewody.
B. Odwołanie wymaga szczegółowego uzasadnienia, o ile wymagają tego przepisy szczególne.
C. Gdy decyzji został nadany rygor natychmiastowej wykonalności, jej wykonanie zostaje wstrzymane w momencie wniesienia odwołania.

Zadanie 38. (SP13)
Do każdego przepisu prawnego obowiązującego w Rzeczypospolitej Polskiej dopisz pełną nazwę kodeksu, w którym jest zamieszczony.

A. Kto zabiera w celu przywłaszczenia cudzą rzecz ruchomą, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
B. Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
C. Krewnymi w linii prostej są osoby, z których jedna pochodzi od drugiej.

Zadanie 39. (SP14)
Podkreśl poprawne dokończenie zdania.

Zasada instancyjności w polskim wymiarze sprawiedliwości oznacza, że:
A. każda sprawa musi być rozpatrywana w sądach dwóch instancji.
B. wyrok sądu pierwszej instancji musi uzyskać akceptację sądu drugiej instancji.
C. istnieje możliwość odwołania się od orzeczenia sądu pierwszej instancji do sądu drugiej instancji.
D. działalność prawodawcza sądów pierwszej instancji podlega kontroli sądów drugiej instancji.

Zadanie 40. (SP14)
Na podstawie fragmentu Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i własnej wiedzy wykonaj polecenia.

Art. 180.
1. Sędziowie są nieusuwalni.
2. Złożenie sędziego z urzędu, zawieszenie w urzędowaniu, przeniesienie do innej siedziby lub na inne stanowisko wbrew jego woli może nastąpić jedynie na mocy orzeczenia sądu i tylko w przypadkach określonych w ustawie.

Art. 181. Sędzia nie może być, bez uprzedniej zgody sądu określonego w ustawie, pociągnięty do odpowiedzialności karnej ani pozbawiony wolności. Sędzia nie może być zatrzymany lub aresztowany, z wyjątkiem ujęcia go na gorącym uczynku przestępstwa, jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania. O zatrzymaniu niezwłocznie powiadamia się prezesa właściwego miejscowego sądu, który może nakazać natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego.

A. Podaj nazwę przywileju sędziowskiego wynikającego z art. 181. ………………………………………………………………………………………………….

B. Wybierz dwa zadania prawdziwe – wpisz w tabeli obok każdego z nich znak „X”.

1. Nieusuwalność sędziowska jest jednym z warunków gwarantujących sędziom swobodę orzekania, zgodnie z własnym sumieniem i literą prawa.
2. Nieusuwalność sędziowska oznacza m.in. zakaz przynależności do jakiejkolwiek partii politycznej oraz zakaz dodatkowego zatrudnienia.
3. Gwarancja nieprzenoszalności sędziów wynika z przywileju nieusuwalności sędziów w celu ochrony.
4. Nieusuwalność sędziowska uniemożliwia organom ścigania zatrzymanie i aresztowanie sędziego.

Zadanie 41. (SP14)
Rozstrzygnij, które zdania dotyczące postępowania procesowego w Polsce są prawdziwe, a które – fałszywe. W tabeli obok każdego zdania wpisz odpowiednio prawda lub fałsz.

A. W procesie karnym stronami są podejrzany i oskarżyciel.
B. Powód to osoba, która wnosi pozew do sądu.
C. Oskarżony musi przed sądem dowieść swojej niewinności.

Zadanie 42. (SP15)
Oceń, czy poniższe informacje dotyczące władzy sądowniczej w Rzeczypospolitej Polskiej są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub F – jeśli jest fałszywa.

A. Trybunał Stanu orzeka w sprawach odpowiedzialności konstytucyjnej członków Rady Ministrów.
B. Trybunał Konstytucyjny orzeka w sprawach związanych z wniesieniem skargi konstytucyjnej.
C. Sąd Najwyższy orzeka o zaistnieniu tymczasowej przeszkody w sprawowaniu urzędu przez Prezydenta Rzeczypospolitej.

Zadanie 43. (SP15)
Zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Środkiem odwoławczym w postępowaniu cywilnym, który wnieść można jedynie do Sądu Najwyższego, jest:
A. apelacja.
B. kasacja.
C. skarga.
D. zażalenie.

Zadanie 44. (SP15)
Na podstawie fragmentu Kodeksu karnego wymień cechy, które kwalifikują czyn zabroniony jako przestępstwo.

Art. 1.
§ 1. Odpowiedzialności karnej podlega ten tylko, kto popełnia czyn zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia.
§ 2. Nie stanowi przestępstwa czyn zabroniony, którego społeczna szkodliwość jest znikoma.
§ 3. Nie popełnia przestępstwa sprawca czynu zabronionego, jeżeli nie można mu przypisać winy w czasie czynu.

Art. 2. Odpowiedzialności karnej za przestępstwo skutkowe popełnione przez zaniechanie podlega ten tylko, na kim ciążył prawny, szczególny obowiązek zapobiegnięcia skutkowi.

Zadanie 45. (SP16)
O uprawnieniach spadkodawcy  Art. 949.§ 1. Spadkodawca może sporządzić […] w ten sposób, że napisze go w całości pismem ręcznym, podpisze i opatrzy datą.  Art. 951.§ 1. Spadkodawca może sporządzić […] także w ten sposób, że w obecności dwóch świadków oświadczy swoją ostatnią wolę ustnie wobec wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego.  Ustawa […], Dz.U. […], nr 16, poz. 93, z późn. zm. (stan prawny na 25 lutego 2016 r.).

a) Zaznacz nazwę aktu prawnego, w którym zamieszczono podane przepisy prawne.
Kodeks postępowania administracyjnego
B. Kodeks rodzinny i opiekuńczy
C. Kodeks spółek handlowych
D. Kodeks cywilny

b) Podaj nazwę typu dokumentu sporządzanego na podstawie podanych przepisów prawnych.

Zadanie 46. (SP17)
Przepisy prawne jednej z polskich konstytucji.

Art. 2.  Władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do Narodu. Organami Narodu w zakresie ustawodawstwa są Sejm i Senat, w zakresie władzy wykonawczej – Prezydent Rzeczypospolitej łącznie z odpowiedzialnymi ministrami, w zakresie wymiaru sprawiedliwości – niezawisłe Sądy.

Art. 10.  Prawo inicjatywy ustawodawczej przysługuje Rządowi i Sejmowi. […]

Art. 35.  Każdy projekt ustawy, przez Sejm uchwalony, będzie przekazany Senatowi do rozpatrzenia. Jeżeli Senat nie podniesie w ciągu 30 dni od dnia doręczenia mu uchwalonego projektu ustawy żadnych przeciwko niemu zarzutów – Prezydent Rzeczypospolitej zarządzi ogłoszenie ustawy. […] Jeżeli Sejm zmiany, przez Senat proponowane, uchwali zwykłą większością, albo odrzuci większością 11/20 głosujących – Prezydent Rzeczypospolitej zarządzi ogłoszenie ustawy w brzmieniu, ustalonem ponowną uchwałą Sejmu.

Art. 39.  Prezydenta Rzeczypospolitej wybierają na lat sied[e]m bezwzględną większością głosów Sejm i Senat, połączone w Zgromadzenie Narodowe. […]

Art. 58.  Do odpowiedzialności parlamentarnej pociąga ministrów Sejm zwyczajną większością. Rada Ministrów i każdy minister z osobna ustępują na żądanie Sejmu.  Dz.U. […], nr 44, poz. 267 [pisownia oryginału].

Rozstrzygnij, czy pozycja ustrojowa głowy państwa wynikająca z przedstawionych fragmentów aktu prawnego była bardziej znacząca niż w obecnie obowiązującej Konstytucji RP. Odpowiedź uzasadnij, odnosząc się do trzech przytoczonych przepisów prawnych i obecnych uregulowań w tym zakresie.

Zadanie 47. (SP17)
Do każdego przepisu prawnego z Konstytucji RP dopisz nazwę organu państwowego realizującego wskazane w nim zadanie. Odpowiedzi wybierz spośród podanych: Prezydent RP, Rada Ministrów RP, Sejm RP, Senat RP.

Zadanie 47. (SP17)
Do każdego przepisu prawnego dotyczącego organu władzy publicznej w województwie dopisz nazwę tego organu. Odpowiedzi wybierz spośród podanych: marszałek województwa, sejmik województwa, wojewoda, zarząd województwa.

Zadanie 48. (SP17)
Schemat systemu sądownictwa w Rzeczypospolitej Polskiej [fragment]

Uzupełnij schemat – wpisz odpowiednie nazwy sądów (A, B) i środka odwoławczego (C).  Sąd A – ………………………………….…..…………………………………………………… Sąd B – ……………………………………..………………….………………………………… Środek odwoławczy od wyroku (C) – ……………………………………..……………………

Zadanie 49. (SP17)
Oceń, czy poniższe informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.
1. Rzecznik Praw Obywatelskich powoływany jest przez Sejm RP za zgodą Senatu RP.
2. Trybunał Konstytucyjny orzeka o odpowiedzialności konstytucyjnej członków władzy wykonawczej.
3. Trybunał Stanu to konstytucyjny organ władzy sądowniczej niesprawujący wymiaru sprawiedliwości.

Zadanie 50. (SP17)
Zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Skazanego prawomocnym wyrokiem sądowym może ułaskawić:
A. Prezydent RP.
B. Prokurator Generalny.
C. Sąd Najwyższy.
D. Trybunał Konstytucyjny.

Zadanie 51. (SP17)
Informacja z uzasadnienia skargi na bezczynność organu – opis sytuacji fikcyjnej.

Czesław Rutka, zamieszkały w Mieni, ul. Polna 9 m. 2, złożył podanie do Naczelnika Urzędu Skarbowego w Mińsku Mazowieckim z wnioskiem o wydanie decyzji. Pozostało ono bez odpowiedzi. W związku z tym w kodeksowym terminie złożył on do Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie zażalenie. Dyrektor ten w postanowieniu uznał zażalenie za zasadne. Naczelnik Urzędu Skarbowego przez kolejny miesiąc od okresu otrzymania przez p. Rutkę postanowienia Dyrektora Izby Skarbowej nie wydał stosownego aktu administracyjnego.

Fragment skargi na bezczynność organu:

a) Uzupełnij fragmenty skargi w imieniu skarżącego – wpisz nazwy, które zostały zastąpione cyframi.
Nazwa 1. – ………………………………………………………………………………..……..
Nazwa 2. – ………………………………………………………………………………..……..
Nazwa 3. – ………………………………………………………………………………..……..

b) Wyjaśnij, dlaczego przed napisaniem zamieszczonej skargi należało wykonać czynność, której opis podkreślono w tekście.

Zadanie 52. (SP18)
Zaznacz dwa zdania, w których podano kompetencje Sądu Najwyższego w Rzeczypospolitej Polskiej.

A. Rozpoznaje kasacje wnoszone od prawomocnych orzeczeń sądów odwoławczych.
B. Rozstrzyga spory kompetencyjne między centralnymi konstytucyjnymi organami państwa.
C. Stwierdza ważność wyborów do Sejmu RP i Senatu RP.
D. Powołuje Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego.
E. Rozstrzyga spory kompetencyjne między organami jednostek samorządu terytorialnego a organami administracji rządowej.

Zadanie 53. (SP18)
Uzupełnij zdania – przyporządkuj właściwe nazwy z Kodeksu karnego. Odpowiedzi wybierz spośród: pomocnictwo, podżeganie, przygotowanie, usiłowanie.

A. Nakłanianie innej osoby do popełnienia czynu zabronionego to …………………………………… .
B. Zmierzanie swoim bezpośrednim zachowaniem do dokonania czynu zabronionego, który jednak nie następuje, to ………………………………….. .
C. Umożliwienie lub ułatwienie popełnienia czynu zabronionego, w szczególności poprzez dostarczenie narzędzia, środku przewozu, udzielenie rady lub informacji, to …………………………. .

Zadanie 54. (SP18)
Fragment pisma:

a) Pismo, którego fragment zaprezentowano, rozpatrzy wydział:
karny.
B. cywilny.
C. rodzinny.
D. gospodarczy.

b) Pismo, którego fragment zaprezentowano, to:
postanowienie.
B. zażalenie.
C. wniosek.
D. pozew.

Zadanie 55. (SP18)
Przepisy prawne jednego z kodeksów obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 177. § 1. Każda osoba wezwana w charakterze […] ma obowiązek stawić się i złożyć zeznania. Art. 182. § 1. Osoba najbliższa dla oskarżonego może odmówić zeznań.
Dz.U. […], nr 89, poz. 555, z późn. zm. (stan prawny na 5 marca 2018 r.).

Podaj nazwę osoby, której dotyczą przytoczone przepisy prawne.

Zadanie 56. (SP18)
O skardze:

W 2006 roku złożono skargę przeciwko Polsce za brak pełnego spisu abonentów (książka telefoniczna) i ogólnopolskiego biura numerów. Inny przykład to niekorzystny dla Polski wyrok w sprawie zmiany przepisów o VAT dotyczących odliczenia podatku naliczonego przy zakupie paliwa do samochodów firmowych, na niekorzyść podatników. Także w sprawie Alicja Sosnowska przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej we Wrocławiu, Trybunał stwierdził, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług, które przewidują wydłużenie terminu zwrotu podatku VAT z 60 do 180 dni dla podatników prowadzących działalność przez okres krótszy niż rok, są niezgodne z prawem unijnym.
Na podstawie: www.twojaeuropa.pl

Zaznacz poprawne dokończenie zdania.
Sprawy przedstawione w tekście rozstrzygnął:
A. Międzynarodowy Trybunał Karny.
B. Europejski Trybunał Praw Człowieka.
C. Europejski Trybunał Sprawiedliwości.
D. Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości.

Zadanie 57. (SP19)
Przepisy prawne z Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Przepis 1. […] orzeka w sprawach […] skargi konstytucyjnej […].
Przepis 2. […] kontroluje działalność organów administracji rządowej […] z punktu widzenia legalności, gospodarności, celowości i rzetelności.
Przepis 3. […] stoi na straży wolności i praw człowieka i obywatela określonych w Konstytucji oraz w innych aktach normatywnych.
Przepis 4. Przysługuje mu wyłączne prawo emisji pieniądza oraz ustalania i realizowania polityki pieniężnej.
Dz.U. 1997, nr 78, poz. 483, z późn. zm. (stan prawny na 5 marca 2019 r.).

Do każdego przepisu prawnego dopisz pełną nazwę organu konstytucyjnego w Rzeczypospolitej Polskiej, którego kompetencji dotyczy ten przepis.

Zadanie 58. (SP19)
Fragment orzeczenia sądowego.

58.1. Zaznacz nazwę środka odwoławczego, który przysługiwał wnioskodawczyni we wskazanej sprawie.
A. odwołanie
B. skarga
C. apelacja
D. zażalenie

58.2. Uzupełnij tekst – wpisz nazwy właściwych sądów.
Środek odwoławczy przysługujący wnioskodawczyni we wskazanej sprawie powinna ona złożyć w ………………………………………….……………………………., a rozpatrzyłby go …………….………………………………….…………..………. .

Zadanie 59. (SP19)
Zaznacz nazwę aktu prawnego będącego źródłem powszechnie obowiązującego prawa w Rzeczypospolitej Polskiej, który został wydany przez organ egzekutywy w celu wykonania ustawy.

A. Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy.
B. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 lipca 2016 r. w sprawie szczegółowych warunków udzielania pomocy finansowej uczniom na zakup podręczników i materiałów edukacyjnych.
C. Uchwała nr XXXVIII/961/2016 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 15 grudnia 2016 r. w sprawie budżetu miasta stołecznego Warszawy na 2017 rok.
D. Zarządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 27 stycznia 2017 r. w sprawie wyznaczenia terminu przeprowadzenia egzaminu sędziowskiego w 2017 r.

Zadanie 60. (SP19)
Zaznacz dwa przepisy prawne zamieszczone w Kodeksie cywilnym obowiązującym w Rzeczypospolitej Polskiej.

A. Jeżeli nie zastrzeżono innego terminu, termin gwarancji wynosi dwa lata […].
B. Pisma doręcza się osobom fizycznym w ich mieszkaniu lub miejscu pracy.
C. Pełną zdolność do czynności prawnych nabywa się z chwilą uzyskania pełnoletności.
D. Postępowanie mandatowe prowadzi finansowy organ postępowania przygotowawczego […].
E. Nie stanowi przestępstwa czyn zabroniony, którego społeczna szkodliwość jest znikoma.

Zadanie 61. (SP19)
Przepisy prawne z Kodeksu karnego obowiązującego w Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 10.
§ 1.  Na zasadach określonych w tym kodeksie odpowiada ten, kto popełnia czyn zabroniony po ukończeniu 17 lat.
§ 2. Nieletni, który po ukończeniu 15 lat dopuszcza się czynu zabronionego określonego w art. 134, art. 148 § 1, 2 lub 3 […] może odpowiadać na zasadach określonych w tym kodeksie, jeżeli okoliczności sprawy oraz stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają, a w szczególności, jeżeli poprzednio stosowane środki wychowawcze lub poprawcze okazały się bezskuteczne.

Art. 148. § 1. Kto zabija człowieka, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 8, karze 25 lat pozbawienia wolności albo karze dożywotniego pozbawienia wolności.
Dz.U. 1997, nr 88, poz. 553, z późn. zm. (stan prawny na 5 marca 2019 r.).

Po wyjściu z zakładu poprawczego szesnastoletni Jan K. brutalnie zamordował 57-letniego mężczyznę. Nastolatek przyznał się do dokonania tego czynu i wyjaśnił, że zrobił to, aby przywłaszczyć pieniądze i kosztowności ofiary.

Rozstrzygnij, czy sytuacja opisana w kazusie może stanowić przesłankę do zastosowania przepisu zawartego w art. 10 § 2 Kodeksu karnego. Swój wybór uzasadnij.

Zadanie 62. (SP19)
Przepisy prawne z Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

Przepis 1. Każdy zatrzymany powinien być niezwłocznie i w sposób zrozumiały dla niego poinformowany o przyczynach zatrzymania.
Przepis 2. Przepadek rzeczy może nastąpić tylko w przypadkach określonych w ustawie i tylko na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu.
Przepis 3. Cenzura prewencyjna środków społecznego przekazu oraz koncesjonowanie prasy są zakazane.
Dz.U. 1997, nr 78, poz. 483, z późn. zm. (stan prawny na 5 marca 2019 r.).

Do każdego przepisu prawnego dopisz nazwę właściwego prawa lub wolności człowieka.
Przepis 1. – wolność ……………………………………………………………………………………………………
Przepis 2. – prawo …………………………………………………………………………………………………………
Przepis 3. – wolność ………………………………………………………………………………………………………

Zadanie 63. (SP19)
O międzynarodowym organie sądowym.

Jest niezależnym, stałym międzynarodowym organem sądowym, mającym jurysdykcję nad osobami fizycznymi, które dopuściły się najpoważniejszych zbrodni o charakterze międzynarodowym, tj. ludobójstwa, zbrodni przeciwko ludzkości i zbrodni wojennych oraz zbrodni agresji. Działa na podstawie statutu, sporządzonego w Rzymie 17 lipca 1998 r., który wszedł w życie 1 lipca 2002 r.
Na podstawie: www.msz.gov.pl

Zaznacz poprawne dokończenie zdania.
Tekst dotyczy:
A. Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości.
B. Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
C. Międzynarodowego Trybunału Karnego.
D. Komitetu Praw Człowieka ONZ.

Zadanie 64. (SR07)
Stroną procesu/postępowania sądowego nie jest:

A) oskarżony.
B) podejrzany.
C) powód.
D) pozwany.

Zadanie 65. (SR07)
Podaj nazwy środków odwoławczych od wyroków wydawanych w Polsce przez sądy:

A) I instancji:
B) II instancji:

Zadanie 66. (SR07)
Zaznacz, które zdania są prawdziwe, a które fałszywe, wpisując w odpowiednich miejscach tabeli Prawda lub Fałsz.

Zadanie 67. (SR08)
Wymień pięć zasad funkcjonowania sądów w Polsce.

Zadanie 68. (SR08)
Uzupełnij zdania dotyczące sądów administracyjnych w Polsce, wpisując właściwe nazwy sądów.

a) Sądem I instancji dla postępowania administracyjnego jest …………………
b) Sądem II instancji dla postępowania administracyjnego jest ………………..

Zadanie 69. (SR09)
Uzupełnij schemat, wpisując poniższe terminy prawnicze w taki sposób, aby poprawnie ukazywał ich wzajemne zależności.

Terminy prawnicze: źródło prawa, kodeks, przepis prawny, system prawa.

Zadanie 69. (SR09)
Wymień elementy, z których zbudowana jest norma prawna.

Zadanie 70. (SR10)
Do podanych opisów dopisz nazwy odpowiadających im gałęzi (dziedzin) prawa.

A. Określa rodzaje czynów przestępczych i zasady odpowiedzialności za nie. prawo ………………………………………………………………………………….

B. Reguluje stosunki majątkowe pomiędzy osobami fizycznymi i osobami prawnymi. prawo ………………………………………………………………………………….

C. Formułuje zasady odwoływania się od decyzji wójta gminy. prawo ………………………………………………………………………………….

D. Określa zasady powoływania Rzecznika Praw Obywatelskich. prawo ………………………………………………………………………………….

Zadanie 71. (SR10)
Na czym według polskiego prawa polega różnica pomiędzy mniejszością etniczną a narodową?

Zadanie 72. (SR11)
Rozstrzygnij, które zdania dotyczące wymiaru sprawiedliwości w Rzeczypospolitej Polskiej są prawdziwe, a które fałszywe. W tabeli obok każdego zdania wpisz odpowiednio prawda lub fałsz.

A. Kasację od prawomocnego wyroku wydanego przez sąd drugiej instancji rozpoznaje Sąd Najwyższy.
B. Sądy powszechne rozstrzygają sprawy z zakresu prawa administracyjnego i cywilnego.
C. Trybunał Konstytucyjny orzeka o odpowiedzialności konstytucyjnej posłów i senatorów.

Zadanie 73. (SR11)
Podkreśl nazwę aktu prawnego, który w hierarchii prawa Rzeczypospolitej Polskiej znajduje się niżej niż Kodeks postępowania karnego.

A. Traktat z Lizbony zmieniający Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską
B. Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności
C. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości – Regulamin urzędowania sądów powszechnych
D. Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej

Zadanie 74. (SR11)
Do podanych opisów dopisz właściwe terminy.

A. Ustawowe doraźne (jednorazowe) darowanie pewnych przestępstw i wykroczeń, polegające na zakazie wszczęcia postępowania karnego lub nakazie umorzenia postępowania już wszczętego.
B. Pismo wszczynające postępowanie procesowe w sprawie cywilnej o charakterze spornym.  C. Akt administracyjny, za pomocą którego organ administracji publicznej rozstrzyga sprawę. Od tego aktu przysługuje odwołanie do organu administracyjnego wyższej instancji, a następnie – możliwość jego zaskarżenia do wojewódzkiego sądu administracyjnego.

Zadanie 75. (SR11)
Podkreśl poprawne dokończenie normy prawnej.
Pełną zdolność do czynności prawnych osoba fizyczna nabywa z chwilą:

A. ukończenia 13 lat.
B. uzyskania pełnoletności.
C. urodzenia.
D. zarejestrowania.

Zadanie 76. (SR12)
Do każdego podanego w tabeli opisu dopisz nazwę właściwego rodzaju prawa. Odpowiedzi wybierz spośród: prawo rzeczowe, prawo rodzinne, prawo spadkowe, prawo handlowe.

Zadanie 77. (SR12)
Podkreśl nazwę aktu prawnego, z którego pochodzi podany przepis prawny.

Art. 415. Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.

A. kodeks karny
B. kodeks cywilny
C. kodeks postępowania karnego
D. kodeks postępowania cywilnego

Zadanie 78. (SR12)
Rozstrzygnij, które zdania dotyczące prawa wtórnego Unii Europejskiej są prawdziwe, a które fałszywe. W tabeli obok każdego zdania wpisz odpowiednio prawda lub fałsz.

Zadanie 79. (SR13)
Uzupełnij schemat organizacji sądownictwa i procedur procesowych w Rzeczypospolitej Polskiej, wpisując w wyznaczone miejsca nazwy właściwych sądów.

Zadanie 80. (SR13)
Do każdego opisu dopisz nazwę właściwego pojęcia z zakresu postępowania cywilnego.
A. Pismo rozpoczynające postępowanie cywilne procesowe.
B. Strona składająca pismo rozpoczynające postępowanie cywilne procesowe.
C. Osoba, przeciwko której skierowane jest pismo rozpoczynające postępowanie cywilne procesowe.

Zadanie 81. (SR13)
Na podstawie tekstu źródłowego wykonaj polecenia.

W 2005 roku Rzecznik Praw Obywatelskich zaskarżył do Trybunału Konstytucyjnego przepisy Ustawy z 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym uzależniające zorganizowanie zgromadzenia, wiążącego się z uciążliwościami lub zmianami w ruchu drogowym, od uzyskania zezwolenia. Wniosek RPO do Trybunału Konstytucyjnego został złożony, w czasie gdy władze lokalne kilka razy odmówiły zezwolenia na odbycie zgromadzenia (dotyczyło to np. „Marszów Równości” w Warszawie). Kluczowy w tej sprawie przepis – art. 65 ustawy – miał brzmienie: „Zawody sportowe, rajdy, wyścigi, zgromadzenia i inne imprezy, które powodują utrudnienia w ruchu lub wymagają korzystania z drogi w sposób szczególny, mogą się odbywać pod warunkiem zapewnienia bezpieczeństwa i porządku podczas trwania imprezy oraz uzyskania zezwolenia na jej przeprowadzenie”. RPO zarzucił, że kwestionowane przez niego ograniczenia wolności zgromadzeń s ą niezgodne z art. 57 (wolność zgromadzeń) Konstytucji RP. Rozstrzygnięcie: Art. 65 Prawa o ruchu drogowym w części obejmującej wyraz „zgromadzenia” jest niezgodny z art. 57 Konstytucji RP.

1. Czynnikiem uzasadniającym rozpoznanie wniosku RPO jest praktyka stosowania Prawa o ruchu drogowym, która – wbrew brzmieniu Konstytucji RP – zmienia istotę wolności zgromadzeń w prawo do gromadzenia się reglamentowane rozstrzygnięciami organu administracji publicznej.
2. Celem wolności zgromadzeń, zagwarantowanej w art. 57 Konstytucji RP, jest zapewnienie autonomii i samorealizacji jednostki oraz ochrona procesów komunikacji społecznej niezbędnych dla funkcjonowania demokratycznego społeczeństwa. Zgromadzenia stanowią zasadniczy element demokratycznej opinii publicznej, stwarzając możliwość wpływu na proces polityczny, umożliwiając krytykę i protest.
3. Obowiązkiem władzy publicznej jest zagwarantowanie realizacji wolności zgromadzeń niezależnie od przekonań wyznawanych przez większość polityczną sprawującą w danej chwili władzę i bez względu na stopień kontrowersyjności przedstawianych publicznie poglądów i opinii, jeżeli nie są przekraczane prawnie ustalone zakazy.
4. Ryzyko kontrdemonstracji przy użyciu przemocy lub przyłączenia się do zgromadzenia skłonnych do agresji ekstremistów nie może prowadzić do pozbawienia prawa do zorganizowania pokojowego zgromadzenia nawet wtedy, gdy istnieje realne niebezpieczeństwo, że dojdzie do naruszenia porządku publicznego.
5. Badany art. 65 Prawa o ruchu drogowym na równi stawia różnego rodzaju imprezy. Błędem ustawodawcy było nieuwzględnienie wolności zgromadzeń jako podstawowej obywatelskiej wolności politycznej. Wolność zgromadzeń nie może podlegać takiej samej reglamentacji, jakiej poddane są zawody sportowe, rajdy, wyścigi i podobne imprezy, z natury neutralne politycznie.

Na podstawie: Wyrok z 18 stycznia 2006 roku K 21/05 – Wymóg uzyskania zezwolenia na zgromadzenie na drodze publicznej, www.trybunal.gov.pl

A. Podaj, jaką zmianę w polskim prawie spowodowało powyższe rozstrzygnięcie Trybunału Konstytucyjnego.

B. Wymień trzy argumenty, których użył Trybunał Konstytucyjny w uzasadnieniu wyroku.

Zadanie 82. (SR15)
Do każdego przepisu prawnego dopisz nazwę właściwego kodeksu. Odpowiedzi wybierz spośród: Kodeks cywilny, Kodeks karny, Kodeks postępowania cywilnego, Kodeks postępowania karnego.

Zadanie 83. (NR15)
Art. 8.5. Nadzór nad działalnością stowarzyszeń należy do:  1) wojewody właściwego ze względu na siedzibę stowarzyszenia – w zakresie nadzoru nad działalnością stowarzyszeń jednostek samorządu terytorialnego,  2) starosty właściwego ze względu na siedzibę stowarzyszenia – w zakresie nadzoru nad innymi niż wymienione w pkt. 1 stowarzyszeniami.  Art. 40.1. Uproszczoną formą stowarzyszenia jest stowarzyszenie zwykłe nieposiadające osobowości prawnej. Źródło: Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach.

a) Podaj nazwę organu, który prowadzi nadzór nad Stowarzyszeniem Gmin Przyjaznych Energii Odnawialnej.

b) Zaznacz poprawne dokończenie zdania.
Stowarzyszenie, o którym mowa w art. 40.1. przywołanej ustawy, może:
A. powoływać terenowe jednostki organizacyjne.
B. prowadzić działalność gospodarczą.
C. zbierać składki członkowskie.
D. zrzeszać osoby prawne.

Zadanie 84. (NR15)
Zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Art. 182. § 1. Kto zanieczyszcza wodę, powietrze lub powierzchnię ziemi substancją albo promieniowaniem jonizującym w takiej ilości lub w takiej postaci, że może to zagrozić życiu lub zdrowiu człowieka lub spowodować istotne obniżenie jakości wody, powietrza lub powierzchni ziemi lub zniszczenie w świecie roślinnym lub zwierzęcym w znacznych rozmiarach, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

Źródło: Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny, Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553, ze zm.

Czyn zaprezentowany w podanym przepisie prawnym nie może być uznany za:
A. przestępstwo.
B. wykroczenie.
C. występek.
D. zbrodnię.

Zadanie 85 (NR15)

Zniesienie kary śmierci nastąpiło dopiero wraz z wejściem w życie nowego Kodeksu karnego w 1998 roku, a trzy lata wcześniej, w 1995 roku[,] wprowadzono oficjalnie moratorium na jej wykonywanie. Ale faktycznie od 1989 roku nie wykonywano już wyroków śmierci, co można wiązać z zaczynającymi się wtedy przemianami demokratycznymi. Ale wyroki takie zapadały jeszcze przez jakiś czas, w wyniku amnestii z grudnia 1989 roku zostały zamienione na kary 25 lat pozbawienia wolności, jako że dożywocia w tamtym kodeksie nie było. Teraz mamy tego konsekwencje, bo zakłady karne zaczyna opuszczać grupa szczególnie brutalnych morderców, którzy według dzisiejszego prawa powinni do końca życia przebywać w izolacji. Źródło: Państwo prawa jeszcze w budowie, A. Zoll w rozmowie z K. Sobczakiem, Warszawa 2013, s. 25–26.

a) Odnosząc się do tekstu, rozstrzygnij, czy w państwie prawa można przedłużyć wymiar kary pozbawienia wolności szczególnie niebezpiecznym przestępcom.

b) Oceń, czy poniższe informacje dotyczące prawa karnego są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub F – jeśli jest fałszywa.

A. W obowiązującym obecnie Kodeksie karnym jest przepis dotyczący moratorium na wykonywanie kary śmierci.
B. Kodeks karny z 1997 roku przewiduje karę dożywotniego pozbawienia wolności.
C. Amnestia to sądowe darowanie lub złagodzenie prawomocnie orzeczonych kar za popełnione przestępstwa.

Zadanie 86. (NR15)
Uzupełnij fragmenty pozwu w imieniu wynajmującego lokal – wpisz informacje, które zostały zastąpione literami A.–E.  Robert Kowalski, właściciel mieszkania, zawarł z Wojciechem Nowakiem umowę najmu lokalu mieszkalnego na czas określony, na podstawie której strony ustaliły wysokość czynszu na kwotę 1500 zł miesięcznie. Umowa wygasła z dniem 31 grudnia 2007 roku. Pomimo wygaśnięcia stosunku najmu najemca zamieszkiwał w przedmiotowym lokalu przez kolejnych 10 miesięcy, do dnia 31 października 2008 roku. Z tytułu bezumownego korzystania z lokalu nie została zapłacona przez niego żadna suma pieniężna. Pismem z dnia 15 listopada 2008 roku wezwano go do dobrowolnej zapłaty kwoty stanowiącej opłatę za bezumowne korzystanie z lokalu za okres 10 miesięcy. Pozostało ono bez odpowiedzi.  Na podstawie: ms.gov.pl

Zadanie 87. (NR15)
Na podstawie materiału źródłowego oceń, czy poniższe informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub F – jeśli jest fałszywa.

A. Paragon zawiera informację o stawce podatku CIT, którą objęte są przewozy pasażerskie.
B. Przejazdy pojazdami komunikacji publicznej objęte są obniżoną stawką podatku VAT.
C. Ulga w podatku PIT za przejazdy pojazdami komunikacji publicznej wynosi 20%.

Zadanie 88. (SR16)
Do każdego przepisu prawnego z Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej dotyczącego kompetencji organu władzy w procesie legislacyjnym przyporządkuj nazwę tego organu. Odpowiedzi wybierz spośród: Prezydent RP, Rada Ministrów RP, Sejm RP, Senat RP.

Zadanie 89. (SR16)
Oceń, czy poniższe informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.

Zadanie 90. (SR16)
O uprawnieniach małżonka i dzieci.

W pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek […].  Ustawa […], Dz.U. […], nr 16, poz. 93, z późn. zm. (stan prawny na 25 lutego 2016 r.).

Podaj nazwę kodeksu obowiązującego w Rzeczypospolitej Polskiej, w którym zamieszczono podany przepis prawny.

Zadanie 91. (NR16)
Przepisy prawne z kodeksów obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej.

Przepis A. Przedmiotem skargi może być w szczególności zaniedbanie lub nienależyte wykonywanie zadań przez właściwe organy albo przez ich pracowników, naruszenie praworządności lub interesów skarżących, a także przewlekłe lub biurokratyczne załatwianie spraw.

Przepis B. Odpowiada za sprawstwo nie tylko ten, kto wykonuje czyn zabroniony sam albo wspólnie i w porozumieniu z inną osobą, ale także ten, kto kieruje wykonaniem czynu zabronionego przez inną osobę lub wykorzystując uzależnienie innej osoby od siebie, poleca jej wykonanie takiego czynu.

Przepis C. Ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków […].

Ustawa […], Dz.U. […], nr 30, poz. 168 z późn. zm.; Ustawa […], Dz.U. […], nr 88, poz. 553 z późn. zm.;  Ustawa […], Dz.U. […], nr 16, poz. 93 z późn. zm. (stan prawny na 25 lutego 2016 r.).

Do każdego przepisu prawnego dopisz nazwę kodeksu obowiązującego w Rzeczypospolitej Polskiej, w którym został on zamieszczony.

Zadanie 92. (NR16)
Fragment pisma procesowego.

Uzupełnij fragment pisma procesowego – wpisz właściwe nazwy.

Zadanie 93. (NR16)
Wybierz jeden z podanych tematów i napisz wypracowanie.
Temat 2. Scharakteryzuj źródła prawa i ich hierarchię w Rzeczypospolitej Polskiej.

Zadanie 94. (SR17)
Do każdego fragmentu przepisu prawnego dopisz nazwę odpowiedniej części składowej normy prawnej.

A. „Kto, biorąc udział w bójce lub pobiciu człowieka,”                                 …………………. B. „używa broni palnej, noża lub innego niebezpiecznego przedmiotu”        …………………. C. „podlega karze pobawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8”.                  ………………….

Zadanie 95. (SR17)
Do każdego przepisu prawnego przyporządkuj nazwę kodeksu obowiązującego w Rzeczypospolitej Polskiej, w którym został on zamieszczony. Odpowiedzi wybierz spośród: Kodeks cywilny, Kodeks karny, Kodeks pracy, Kodeks rodzinny i opiekuńczy.

Zadanie 96. (SR17)
Schemat systemu sądownictwa w Rzeczypospolitej Polskiej [fragment].

Uzupełnij schemat – wpisz odpowiednie nazwy sądów (A, B) oraz nadzwyczajnych środków zaskarżenia (C, D).
Sąd A – ………………………………….…..…………………………………………………… Sąd B – ……………………………………..………………….………………………………… Nadzwyczajny środek zaskarżenia w postępowaniu karnym (C) – …………………………….. Nadzwyczajny środek zaskarżenia w postępowaniu cywilnym (D) – ……………..……………

Zadanie 97. (SR17)
Informacja z uzasadnienia skargi na bezczynność organu – opis sytuacji fikcyjnej Czesław Rutka, zamieszkały w Mieni, ul. Polna 9 m. 2, złożył podanie do Naczelnika Urzędu Skarbowego w Mińsku Mazowieckim z wnioskiem o wydanie decyzji. Pozostało ono bez odpowiedzi. W związku z tym w kodeksowym terminie złożył on do Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie zażalenie. Dyrektor ten w postanowieniu uznał zażalenie za zasadne. Naczelnik Urzędu Skarbowego przez kolejny miesiąc od okresu otrzymania przez p. Rutkę postanowienia Dyrektora Izby Skarbowej nie wydał stosownego aktu administracyjnego.

Fragment skargi na bezczynność organu.

Uzupełnij fragmenty skargi w imieniu skarżącego – wpisz nazwy, które zostały zastąpione cyframi.
Nazwa 1. –……………………………………………………………………………..…….. Nazwa 2. – ………………………………………………………………………………..….

Zadanie 98. (NR17)

O jednym z dokumentów.

Art. 2.1.1) [Ten dokument może być przyznany] osobie, która deklaruje przynależność do Narodu Polskiego i wykaże swój związek z polskością przez przynajmniej podstawową znajomość j ęzyka polskiego […] oraz znajomość i kultywowanie polskich tradycji i zwyczajów […].  Art. 2.2. [Ten dokument może być przyznany] osobie posiadającej […] obywatelstwo Republiki Armenii, Republiki Azerbejdżańskiej […] lub Republiki Uzbekistanu.  Art. 6.1.1) Posiadacz […] [tego dokumentu] ma prawo do zwolnienia z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę […] [w Rzeczypospolitej Polskiej].  Art. 7.1. Przyznanie […] [tego dokumentu] nie oznacza nabycia polskiego obywatelstwa […].
Dz.U. 2007, nr 180, poz. 1280, z późn. zm. (stan prawny na 7 marca 2017 r.).

Odnosząc się do obowiązujących unormowań prawnych, uzasadnij, że przytoczone przepisy prawne nie dotyczą procedury repatriacji.

Zadanie 99. (NR17)
Schemat systemu sądownictwa w Rzeczypospolitej Polskiej [fragment].

Uzupełnij schemat – wpisz odpowiednie nazwy sądów (A, B) oraz środków odwoławczych lub zaskarżenia (C, D, E).

Sąd A – …………………………………………………………………….…………….
Sąd B – ……………………………………………………………………….………….
Środek odwoławczy od wyroku (C) – ………………………………………….………..
Nadzwyczajny środek zaskarżenia w postępowaniu karnym (D) – ……………………..
Nadzwyczajny środek zaskarżenia w postępowaniu cywilnym (E) – ……………………

Zadanie 100. (NR17)
Przepisy prawne z kodeksów obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej

Przepis A. Przy udzielaniu urlopu macierzyńskiego i urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego tydzień urlopu odpowiada 7 dniom kalendarzowym.

Przepis B. Kto publicznie znieważa Naród lub Rzeczpospolitą Polską, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Przepis C. W razie wątpliwości uważa się, że niedozwolonymi postanowieniami umownymi są te, które […] wyłączają lub istotnie ograniczają odpowiedzialność względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania […].
Dz.U. 1964, nr 16, poz. 93, z późn. zm.; Dz.U. 1974, nr 24, poz. 141, z późn. zm.;  Dz.U. 1997, nr 88, poz. 553, z późn. zm. (stan prawny na 7 marca 2017 r.).

Do każdego przepisu prawnego dopisz nazwę kodeksu obowiązującego w Rzeczypospolitej Polskiej, w którym został on zamieszczony.

Zadanie 101. (NR17)
O instytucji pomocy prawnej

Art. 79.  […] dokonuje następujących czynności:  1a) sporządza akty poświadczenia dziedziczenia;  8a) składa wnioski o wpis w księdze wieczystej wraz z dokumentami stanowiącymi podstawę wpisu w księdze wieczystej […].  Art. 96.  […] poświadcza: 1) własnoręczność podpisu; 2) zgodność odpisu, wyciągu lub kopii z okazanym dokumentem […].
Dz.U. 1991, nr 22, poz. 91, z późn. zm. (stan prawny na 7 marca 2017 r.).

Podaj nazwę instytucji, która w Rzeczypospolitej Polskiej dokonuje czynności wskazanych w przytoczonych przepisach prawnych.

Zadanie 102. (NR17)
Odwołanie od decyzji.

Przepisy prawne z Kodeksu postępowania administracyjnego.
Art. 17.  Organami wyższego stopnia w rozumieniu kodeksu są:  1) w stosunku do organów jednostek samorządu terytorialnego – samorządowe kolegia odwoławcze, chyba że ustawy szczególne stanowią inaczej […].  Art. 127. § 2.  Właściwy do rozpatrzenia odwołania jest organ administracji publicznej wyższego stopnia, chyba że ustawa przewiduje inny organ odwoławczy.  Art. 129. § 1.  Odwołanie wnosi się do właściwego organu odwoławczego za pośrednictwem organu, który wydał decyzję. Dz.U. 1960, nr 30, poz. 168, z późn. zm. (stan prawny na 7 marca 2017 r.).

Przepisy prawne z Ustawy o ewidencji ludności.
Art. 5.1.  Wojewoda jest organem wyższego stopnia w stosunku do organów gmin wydających rozstrzygnięcia administracyjne na podstawie [niniejszej] ustawy.  2.  Wojewoda sprawuje nadzór nad działalnością organów gmin w zakresie realizacji obowiązków określonych w [niniejszej] ustawie.    Dz.U. 2010, nr 217, poz. 1427, z późn. zm. (stan prawny na 7 marca 2017 r.).

Rozstrzygnij, czy zamieszczone odwołanie złożono we właściwym miejscu i skierowano do właściwego organu odwoławczego. Odpowiedź uzasadnij, odwołując się – w każdym przypadku – do odpowiedniego przepisu prawnego.

a) Rozstrzygnięcie w kwestii miejsca złożenia odwołania –

b) Rozstrzygnięcie w kwestii organu odwoławczego –

Zadanie 103. (NR17)
O jednym z elementów postępowania karnego  Art. 297. § 1.  Celem postępowania przygotowawczego jest:  1) ustalenie, czy został popełniony czyn zabroniony i czy stanowi on przestępstwo;  2) wykrycie i w razie potrzeby ujęcie sprawcy; 4) wyjaśnienie okoliczności sprawy, w tym ustalenie osób pokrzywdzonych i rozmiarów szkody […]. Art. 299. § 3. W czynnościach sądowych w postępowaniu przygotowawczym prokuratorowi przysługują prawa strony.
Dz.U. 1997, nr 89, poz. 555, z późn. zm. (stan prawny na 7 marca 2017 r.).

Oceń, czy poniższe informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.
1. W postępowaniu, o którym mowa w przytoczonych przepisach prawnych, stronami są oskarżony i prokurator.
2. Dochodzenie prowadzone przez policję może być częścią postępowania, o którym mowa w przytoczonych przepisach prawnych.
3. Prokurator sprawuje nadzór lub prowadzi postępowanie, o którym mowa w przytoczonych przepisach prawnych.

Zadanie 104. (NR17)
Logo z tytułem czasopisma.

Zaznacz poprawne dokończenie zdania.
Tytuł czasopisma odnosi się do spółki.
A. osobowej, utworzonej przez wspólników w celu wykonywania wolnego zawodu.
B. kapitałowej, w której odpowiedzialność akcjonariuszy jest ograniczona.
C. uzyskującej osobowość prawną z chwilą wpisu do rejestru.
D. mającej ograniczoną zdolność do czynności prawnych.

Zadanie 105. (NR17)
Tabela. Ocena warunków materialnych własnego gospodarstwa domowego w zależności od formy działalności zarobkowej.

a) Sformułuj zależność pomiędzy stabilnością działalności zarobkowej a oceną warunków materialnych własnego gospodarstwa domowego. Odpowiedź uzasadnij, przywołując dane.

b) Porównaj umowę wskazaną w wierszu A. tabeli z tymi wskazanymi w wierszu B.

Zadanie 106. (SR18)
Zaznacz dwa zdania, w których podano kompetencje Sądu Najwyższego w Rzeczypospolitej Polskiej.

A. Rozpoznaje kasacje wnoszone od prawomocnych orzeczeń sądów odwoławczych.
B. Rozstrzyga spory kompetencyjne między centralnymi konstytucyjnymi organami państwa.
C. Stwierdza ważność wyborów do Sejmu RP i Senatu RP.
D. Powołuje Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego.
E. Rozstrzyga spory kompetencyjne między organami jednostek samorządu terytorialnego a organami administracji rządowej.

Zadanie 107. (SR18)
Przepisy prawne z okresu PRL-u.

Art. 2.3. Najwyższa Izba Kontroli przeprowadza kontrole z urzędu oraz kontrole zlecone przez Radę Ministrów, Prezydium Rządu i Prezesa Rady Ministrów.
Art. 3. Prezes Rady Ministrów sprawuje nadzór nad Najwyższą Izbą Kontroli.
Art. 4.1. Prezes Najwyższej Izby Kontroli jest naczelnym organem administracji państwowej.
Art. 6.1. Do zakresu działania Najwyższej Izby Kontroli należy kontrola działalności 1) organów administracji państwowej i podległych jej urzędów […].
Ustawa z dnia 27 marca 1976 r. o Najwyższej Izbie Kontroli, Dz.U. 1976, nr 12, poz. 66.

Uzasadnij, odnosząc się do dwóch przytoczonych przepisów prawnych, że ówczesna pozycja Najwyższej Izby Kontroli nie była typowa dla demokratycznego państwa prawnego.

Zadanie 108. (SR18)
Przepisy prawne z kodeksów obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej.

Przepis A. Nie mają zdolności do czynności prawnych osoby, które nie ukończyły lat trzynastu, oraz osoby ubezwłasnowolnione całkowicie.
Przepis B. Kto, wiedząc, że jest zarażony wirusem HIV, naraża bezpośrednio inną osobę na takie zarażenie, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
Przepis C. Roszczenia o świadczenia alimentacyjne przedawniają się z upływem lat trzech.

Dz.U. […], nr 9, poz. 59, z późn. zm.; Dz.U. […], nr 16, poz. 93, z późn. zm.;  Dz.U. […], nr 88, poz. 553, z późn. zm. (stan prawny na 5 marca 2018 r.).

Do każdego przepisu prawnego przyporządkuj nazwę kodeksu obowiązującego w Rzeczypospolitej Polskiej, w którym został on zamieszczony. Odpowiedzi wybierz spośród: Kodeks cywilny, Kodeks karny, Kodeks postępowania cywilnego, Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Kodeks wykroczeń.

Zadanie 109. (SR18)
Fragment pisma.

Uzupełnij fragment pisma – wpisz właściwe nazwy.
A. Nazwa sądu – ………………………………………
B. Nazwa wydziału – …………………………………
C. Nazwa kodeksu – …………………….…………….

Zadanie 110. (SR18)
O jednym z postępowań.

Następstwem wniesienia prawidłowego pozwu jest wszczęcie postępowania […]. Podmioty uczestniczące w postępowaniu mają równe prawa, to znaczy sąd ma obowiązek wysłuchania racji obu stron oraz dbania o to, aby strona działająca bez adwokata miała należytą świadomość co do sposobu oraz treści dokonywanych czynności procesowych […].
Kompendium wiedzy o społeczeństwie, państwie i prawie,  red. S. Wronkowska, M. Zmierczak, Warszawa–Poznań 2002, s. 303–304.

Podaj nazwy opisanych w tekście rodzaju postępowania oraz zasady w postępowaniu.
A. Nazwa rodzaju postępowania – ……………………….……..
B. Nazwa zasady – ………………………………………………

Zadanie 111. (NR18)
Nieobowiązujące polskie przepisy prawne.

Art. 2.3. Najwyższa Izba Kontroli przeprowadza kontrole z urzędu oraz kontrole zlecone przez Radę Ministrów, Prezydium Rządu i Prezesa Rady Ministrów.  Art. 3. Prezes Rady Ministrów sprawuje nadzór nad Najwyższą Izbą Kontroli.  Art. 4.1. Prezes Najwyższej Izby Kontroli jest naczelnym organem administracji państwowej.  Art. 6.1. Do zakresu działania Najwyższej Izby Kontroli należy kontrola działalności 1) organów administracji państwowej i podległych jej urzędów […].

Ustawa z dnia 27 marca 1976 r. o Najwyższej Izbie Kontroli, Dz.U. 1976, nr 12, poz. 66.

Odnosząc się do obowiązujących unormowań prawnych, podaj trzy argumenty uzasadniające, że przytoczone przepisy prawne pochodzą z aktu prawnego, który został uchylony.

Zadanie 112. (NR18)
Fragment Ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy.

Art. 10. § 1. Prawo wybierania […] ma: […]  3) w wyborach do […] a) rady gminy – obywatel polski oraz obywatel Unii Europejskiej niebędący obywatelem polskim, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat oraz stale zamieszkuje na obszarze tej gminy, […] 4) w wyborach wójta w danej gminie – osoba mająca prawo wybierania do rady tej gminy. Art. 11. § 1. Prawo wybieralności […] ma: […]  5) w wyborach do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego – osoba mająca prawo wybierania tych organów; 6) w wyborach wójta – obywatel polski mający prawo wybierania w tych wyborach, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 25 lat, z tym że kandydat nie musi stale zamieszkiwać na obszarze gminy, w której kandyduje.

Dz.U. 2011, nr 21, poz. 112, z późn. zm. (stan prawny na 5 marca 2018 r.).

O osobach (A–C) związanych z gminą Lubrza (powiat prudnicki, województwo opolskie)

A. Herbert jest członkiem Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Niemców na Śląsku Opolskim i stałym mieszkańcem gminy Lubrza od 30 lat. W wyborach parlamentarnych w Polsce głosował na Komitet Wyborczy Wyborców Mniejszość Niemiecka.

B. Adam, obywatel Niemiec, od trzech lat pracuje i na stałe mieszka w gminie Lubrza. Jego dziadek był powstańcem śląskim. Ten 30-latek twierdzi, że powrócił do korzeni.

C. Ewa, obywatelka Polski, od 30 lat na stałe mieszka w Monachium. Nie jest zameldowana w gminie Lubrza, ale utrzymuje ścisłe kontakty z rodziną w niej mieszkającą.

a) Do każdego artykułu dopisz nazwę rodzaju unormowanego w nim prawa wyborczego.

b) Określ, która z wymienionych osób (A–C) nie może głosować w wyborach na stanowisko wójta wskazanej gminy. Odpowiedź uzasadnij, odwołując się do właściwego przepisu prawnego.

c) Określ, która z wymienionych osób (A–C) nie może kandydować na stanowisko wójta wskazanej gminy. Odpowiedź uzasadnij, odwołując się do właściwego przepisu prawnego.

Zadanie 113. (NR18)
Fragment aktu prawnego.
Na podstawie […] ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych […]  § 1. Wprowadza się […] opłatę od posiadania psów. § 2. Ustala się roczną stawkę opłaty od posiadania psów w wysokości 40,00 zł za jednego psa.
www.bip.[…]

Zaznacz poprawne dokończenie zdania.
Akt prawny, którego fragment zaprezentowano, to:
A. rozporządzenie ministra finansów.
B. zarządzenie wojewody.
C. uchwała rady gminy.
D. ustawa.

Zadanie 114. (NR18)
Przepisy prawne z kodeksów obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej.

Przepis A. Kto, wiedząc, że jest zarażony wirusem HIV, naraża bezpośrednio inną osobę na takie zarażenie, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
Przepis B. Każdy człowiek od chwili urodzenia ma zdolność prawną.
Przepis C. Roszczenia o świadczenia alimentacyjne przedawniają się z upływem lat trzech.   Dz.U. […], nr 9, poz. 59, z późn. zm.; Dz.U. […], nr 16, poz. 93, z późn. zm.;  Dz.U. […], nr 88, poz. 553, z późn. zm. (stan prawny na 5 marca 2018 r.).

Do każdego przepisu prawnego dopisz nazwę kodeksu obowiązującego w Rzeczypospolitej Polskiej, w którym został on zamieszczony.

Zadanie 115. (NR18)
Fragment pisma procesowego.

Przepis prawny z kodeksu obowiązującego w Rzeczypospolitej Polskiej

Art. 17. Do właściwości sądów okręgowych należą sprawy: […]  4) o prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa siedemdziesiąt pięć tysięcy złotych […].  Dz.U. […], nr 43, poz. 296, z późn. zm. (stan prawny na 5 marca 2018 r.).

Uzupełnij fragment pisma procesowego – wpisz właściwe nazwy.

A. Nazwa sądu – ………………………………………………………
B. Nazwa wydziału sądu – …………………………………………….
C. Nazwa strony procesowej – ……………………………..…………
D. Nazwa pisma procesowego – ………………………………………

Zadanie 116. (NR18)
O projekcie zmian w prawie spadkowym z 2014 roku.

Polskie prawo spadkowe […] stanowi m.in., że spadkobierca nabywa spadek, który obejmuje również d ługi (obowiązki majątkowe) spadkodawcy. Dziś, gdy dowie się o spuściźnie, ma trzy możliwości: przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste), przyjąć go z ograniczeniem tej odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza), może też spadek odrzucić. Na podjęcie decyzji ma sześć miesięcy od dnia, w którym dowiedział się, że został spadkobiercą. Rząd chce nowelizacji, bo podziela zastrzeżenia resortu sprawiedliwości co do obecnego zapisu prawa spadkowego, w myśl którego niezłożenie przez spadkobiercę żadnego oświadczenia co do spadku jest jednoznaczne z prostym przyjęciem, więc oznacza nieograniczoną odpowiedzialność za spadkowe długi. Dzieje się tak nawet wtedy, gdy spadkobierca nie wie, że nim został. Tym samym nieświadomie dziedziczy on zadłużony spadek i odpowiada za zobowiązania zmarłego całym swym majątkiem (tzw. proste przyjęcie spadku). Chodzi m.in. o niespłacone pożyczki, kredyty bankowe i inne zobowiązania, np. zaległości czynszowe. Dziś wyjątek w tej dziedzinie dotyczy tylko spadkobierców niemających pełnej zdolności do czynności prawnych i osób, co do których istnieje podstawa do ich całkowitego ubezwłasnowolnienia, oraz osób prawnych – ich milczenie oznacza przyjęcie spadku w wersji „z dobrodziejstwem inwentarza”. Zmiana ma polegać na tym, że taka wersja będzie domyślną we wszystkich przypadkach. www.rp.pl

Oceń, czy poniższe informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.

1. Nowelizacja prawa spadkowego, której dotyczy tekst, zakładała wprowadzenie tzw. prostego przyjęcia spadku we wszystkich przypadkach.
2. Przyjęcie spadku „z dobrodziejstwem inwentarza” do czasu wprowadzenia nowelizacji, której dotyczy tekst, następowało w sposób domyślny w przypadku osób niepełnoletnich.
3. Projekt wprowadzenia zmian w prawie spadkowym, których dotyczy tekst, był działaniem w interesie spadkodawców.

Zadanie 117. (NR19)
Fragment skargi złożonej w Rzeczypospolitej Polskiej

Zaznacz poprawne dokończenie zdania.
Organem właściwym do rozpatrzenia skargi, której fragment zaprezentowano, jest:
A. Sąd Najwyższy.
B. Trybunał Konstytucyjny.
C. Sąd Okręgowy w Warszawie.
D. Naczelny Sąd Administracyjny.

Zadanie 118. (NR19)
Przepisy prawne z polskiej ustawy uchwalonej w 1987 roku.

Przepis 1.  Rzecznik bada, czy wskutek działania lub zaniechania organów, organizacji i instytucji […] nie nastąpiło naruszenie prawa, a także zasad współżycia i sprawiedliwości społecznej.

Przepis 2.  Rzecznika powołuje Sejm na wniosek Prezydium Sejmu, zgłoszony po zasięgnięciu opinii Rady Krajowej Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego.

Przepis 3.  Wniosek kierowany do Rzecznika jest wolny od opłat, nie wymaga zachowania szczególnej formy, lecz powinien zawierać oznaczenie wnioskodawcy oraz osoby, której […] sprawa dotyczy, a także określać przedmiot sprawy.

Przepis 4.  Organ, organizacja lub instytucja, do których zwróci się Rzecznik, obowiązane są z nim współdziałać i udzielać mu pomocy […].
Dz.U. 1987, nr 21, poz. 123.

a) Podaj pełną nazwę instytucji, której dotyczą przytoczone przepisy prawne.
b) Podaj numer przepisu prawnego, który stracił aktualność. Swój wybór uzasadnij, przytaczając obowiązujące uregulowania w tym zakresie.

Zadanie 119. (NR19)
O kompetencjach kolegialnych organów samorządowych w Rzeczypospolitej Polskiej.

Opis 1. Do kompetencji tego organu należy: przygotowywanie projektu i wykonywanie budżetu województwa, dokonywanie wydatków budżetowych oraz zgłaszanie propozycji zmian w budżecie województwa.

Opis 2. Do kompetencji tego organu należy: uchwalanie budżetu województwa oraz rozpatrywanie sprawozdań z wykonania budżetu województwa, sprawozdań finansowych województwa oraz sprawozdań z wykonywania wieloletnich programów województwa.
Na podstawie: Dz.U. 1998, nr 91, poz. 576, z późn. zm. (stan prawny na 5 marca 2019 r.).

Do każdego opisu dopisz nazwę organu, którego kompetencji dotyczy ten opis.

Zadanie 120. (NR19)
Nazwy wybranych aktów prawnych w Rzeczypospolitej Polskiej.

Nazwa aktu 1. Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy
Nazwa aktu 2. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 lipca 2016 r. w sprawie szczegółowych warunków udzielania pomocy finansowej uczniom na zakup podręczników […] Nazwa aktu 3. Uchwała nr XXXVIII/961/2016 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 15 grudnia 2016 r. w sprawie budżetu miasta stołecznego Warszawy na 2017 rok
Nazwa aktu 4. Zarządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 27 stycznia 2017 r. w sprawie wyznaczenia terminu przeprowadzenia egzaminu sędziowskiego w 2017 r.

Uzupełnij tekst – wpisz właściwe numery.

Źródłem powszechnie obowiązującego prawa nie jest akt prawny, oznaczony numerem ….., wydany przez naczelny organ administracji. Źródłem takim jest natomiast akt wydany przez organ egzekutywy w celu wykonania ustawy, który to akt oznaczono numerem …… .

Zadanie 121. (NR19)
Przepisy prawne z kodeksów obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej.

Przepis 1. Karami są:
1) areszt;
2) ograniczenie wolności;
3) grzywna;
4) nagana.

Przepis 2. Kara nie może być zastosowana po upływie 2 tygodni od powzięcia wiadomości o naruszeniu obowiązku pracowniczego i po upływie 3 miesięcy od dopuszczenia się tego naruszenia.

Przepis 3. Sąd wymierza karę za usiłowanie w granicach zagrożenia przewidzianego dla danego przestępstwa.

Dz.U. […], nr 12, poz. 114, z późn. zm.; Dz.U. […], nr 24, poz. 141, z późn. zm.;  Dz.U. […], nr 88, poz. 553, z późn. zm. (stan prawny na 5 marca 2019 r.).

Do każdego przepisu prawnego dopisz nazwę kodeksu, w którym został on zamieszczony.

Zadanie 122. (NR19)
Przepisy prawne z kodeksu obowiązującego w Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 11. Pełną zdolność […] nabywa się z chwilą uzyskania pełnoletności.  Art. 15. Ograniczoną zdolność […] mają małoletni, którzy ukończyli lat trzynaście, oraz osoby ubezwłasnowolnione częściowo.

Dz.U. […], nr 16, poz. 93, z późn. zm. (stan prawny na 5 marca 2019 r.).

Podaj nazwę zdolności, której dotyczą przytoczone przepisy prawne.

Zadanie 123. (NR19)
Informacje na podstawie uzasadnienia z pozwu.
Spadkodawca Tadeusz Mysior, zamieszkały ostatnio w Gdańsku przy ul. Polnej 595/40, zmarł dnia 13 czerwca 2017 r. Spadkodawca był wdowcem, a pozostawił jako zstępne dwie pełnoletnie i pracujące córki – Weronikę Mysior (zam. w Łodzi przy ul. Pilotów 111/99) i Teresę Węgrzynowską (zam. w Krakowie przy ul. Pawiej 222A), które byłyby jedynymi spadkobiorcami w przypadku dziedziczenia ustawowego. W pozostawionym testamencie spadkodawca uczynił spadkobiercą tylko jedną z córek – Weronikę Mysior. Spadek to mieszkanie położone w Gdańsku przy ul. Polnej 595/40, którego wartość wynosi 200 tys. złotych.

Właściwość terytorialna sądów powszechnych dla adresów podanych powyżej:
Gdańsk, ul. Polna: Sąd Rejonowy Gdańsk-Południe i Sąd Okręgowy w Gdańsku  Łódź, ul. Pilotów: Sąd Rejonowy Łódź-Śródmieście i Sąd Okręgowy w Łodzi  Kraków, ul. Pawia: Sąd Rejonowy Kraków-Śródmieście i Sąd Okręgowy w Krakowie

Fragment pozwu:

Przepisy prawne z kodeksów obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej

Przepis 1. Do właściwości sądów okręgowych należą sprawy: […] o prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa siedemdziesiąt pięć tysięcy złotych […].
Przepis 2. Powództwo wytacza się przed sąd pierwszej instancji, w którego okręgu pozwany ma miejsce zamieszkania.
Przepis 3. Powództwo z tytułu dziedziczenia, zachowku […] wytacza się wyłącznie przed sąd ostatniego miejsca zwykłego pobytu spadkodawcy. […] Przepis 4. Zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału (zachowek).

Dz.U. […], nr 43, poz. 296, z późn. zm.; Dz.U. […], nr 16, poz. 93, z późn. zm. (stan prawny na 5 marca 2019 r.).

Na podstawie podanych informacji oraz przytoczonych przepisów prawnych uzupełnij fragment pozwu osoby pominiętej w testamencie – wpisz właściwe nazwy (A., B. i C.), imiona i nazwiska (D. i E.) oraz wartość przedmiotu sporu (F.).

A. Nazwa sądu – …………………….…………………………………………………………
B. Nazwa miasta – …………………….…………………………………………………………
C. Nazwa wydziału – ……………………………………………………………………………
D. Imię i nazwisko powoda – ………………………….……..…………………………………
E. Imię i nazwisko pozwanego – ………………………….……………………………………..
F. Wartość przedmiotu sporu w złotych – ………………….…….…………………..…………