Zadania maturalne z WOSu
Temat: Spory na Świecie
Zadania pochodzą z oficjalnych arkuszy maturalnych CKE, które służyły przeprowadzaniu majowych egzaminów. Czteroznakowy kod zapisany przy każdym zadaniu wskazuje na jego pochodzenie: S/N – „stara”/”nowa” formuła; P/R – poziom podstawowy/rozszerzony; np. 08 – rok 2008.
Zbiór zadań maturalnych w formie arkuszy, możesz pobrać >> TUTAJ <<.
Zadanie 1. (SP05)
Na mapie pod cyframi 1, 2 i 3 kryją się nazwy państw oznaczonych strzałkami. Uzupełnij tabelę, znajdującą się na następnej stronie: wpisz nazwy państw oraz dopisz uczestników konfliktów, które miały miejsce na ich terytoriach po 1990 roku.
- [była] Jugosławia,[Nowa Jugosławia, Serbia i Czarnogóra, Serbia]. Konflikt, np.: Serbowie – Albańczycy z Kosowa, Serbowie – Chorwaci, Bośniacy muzułmanie – Serbowie.
2. Irak konflikt, np.: Irak – Kuwejt, reżim S. Husajna – koalicja państw [pod egidą USA lub wymienienie min. 2 państw], [szyici – sunnici, reżim S. Husajna – Kurdowie].
3. Afganistan konflikt, np.: Talibowie [Islamski Ruch Afganistanu „Taliban”] – mudżahedini, [plemiona pasztuńskie, opozycyjne plemiona afgańskie] lub Talibowie – koalicja państw NATO [pod egidą USA].
Zadanie 2. (SP05)
Na podstawie przedstawionego wykresu i wiedzy pozaźródłowej wymień po jednej przyczynie, mającej wpływ na opinie badanych Europejczyków w odniesieniu do:
a) Izraela
b) Korei Północnej
c) USA
a) np. krytyka rządu izraelskiego za politykę wobec Palestyńczyków (mogą być podane konkretne wydarzenia)
b) np. łamanie praw człowieka, prace nad bombą atomową, wojna z Koreą Południową
c) np. krytyka polityki prezydenta Busha (mogą być konkretne przykłady, np. krytyka wojny w Iraku).
Zadanie 3. (SP07)
Uzupełnij poniższe zdania, wpisując właściwe dane w wykropkowane miejsca.
Dokonany przez organizację Al-Kaida zamach na Światowe Centrum Handlu (WTC) miał miejsce (podaj dzień, miesiąc i rok)
1) ……………….. . Po zamachu w stosunkach polsko-amerykańskich nastąpiło zacieśnienie współpracy w zwalczaniu terroryzmu. Pod egidą wspólnej działalności antyterrorystycznej w 2003 roku polskie jednostki wojskowe wzięły udział w ataku koalicji na (podaj nazwę kraju)
2) ……………….. . W maju 2003 roku ówczesny prezydent USA (podaj imię i nazwisko)
3) ……………….. , podczas wizyty w Polsce podziękował polskim władzom za walkę z międzynarodowym terroryzmem.
1) 11 wrzesień 2001r.
2) Irak
3) George W. Bush
Zadanie 4. (SP08)
Poniższe mapy A, B przedstawiają podział polityczny Europy po II wojnie światowej. Zapoznaj się z mapami i wykonaj polecenia.
a) Podkreśl odpowiedni tytuł mapy A.
Mapa polityczna Europy w okresie X 1945 – II 1990.
B. Mapa polityczna Europy w okresie X 1949 – II 1990.
C. Mapa polityczna Europy w okresie X 1945 – II 1989.
D. Mapa polityczna Europy w okresie X 1948 – II 1989.
b) Wpisz do tabeli pełne nazwy państw oznaczonych na mapie A liczbami: 1, 2 i 3.
c) Podkreśl odpowiedni tytuł mapy B.
Mapa polityczna Europy w okresie I 1990 – V 2006
B. Mapa polityczna Europy w okresie I 1991 – V 2007
C. Mapa polityczna Europy w okresie I 1989 – V 2007
D. Mapa polityczna Europy w okresie I 1993 – V 2006
d) Wpisz do tabeli pełne nazwy państw oznaczonych na mapie B liczbami 1 i 3 oraz nazwę państwa, do którego należy terytorium oznaczone liczbą 2.
e) Porównując mapę A i B, podaj dwie przyczyny zmian granic w Europie w ostatnim ćwierćwieczu XX wieku.
a) B. Mapa polityczna Europy w okresie X 1949 – II 1990.
b) 
c) D. Mapa polityczna Europy w okresie I 1993 – V 2006
d) 
e) Wojna domowa w Jugosławii; rozpad Związku Radzieckiego.
Zadanie 5. (SP10)
Na podstawie danych zawartych w tabeli określ związek pomiędzy oceną skuteczności operacji militarnej NATO w Afganistanie, a poparciem respondentów dla udziału w niej polskich żołnierzy.
– Wśród osób uważających, że misja będzie skuteczna, większość popiera uczestnictwo w niej polskich żołnierzy.
– Wśród osób uważających, że misja nie będzie skuteczna, większość nie popiera uczestnictwa w niej polskich żołnierzy.
– Ocena skuteczności misji w Afganistanie ma zasadniczy wpływ na poparcie uczestnictwa w niej polskich żołnierzy.
– Ocena skuteczności misji nie jest jedynym czynnikiem decydującym o poparciu uczestnictwa w niej polskich żołnierzy [aż 25 % osób oceniających pozytywnie szanse na zaprowadzenie pokoju w Afganistanie nie popiera misji i aż 69 % osób niezdecydowanych, co do oceny skuteczności misji].
Zadanie 6. (SP10)
Określ, które z państw oznaczonych na mapie numerami 1–5 były (są) obszarami działania wymienionych organizacji terrorystycznych. Podaj brakujące informacje.
1 – ETA, Hiszpania
2 – Frakcja Czerwonej Armii, RFN
4 – IRA, Wielka Brytania
Zadanie 7. (SP10)
Na podstawie tekstu i własnej wiedzy wykonaj polecenia.
Wkrótce minie siedem lat od obalenia reżimu talibów. Od siedmiu lat pół świata stara się zapewnić temu nowemu państwu, Islamskiej Republice Afganistanu, lepszą przyszłość, a przede wszystkim pokój. […] W kolejnych przemówieniach i oświadczeniach zachodnich wojskowych, dyplomatów i polityków stale się powtarza, że sytuacja w dziedzinie bezpieczeństwa wyraźnie się poprawiła, że sukcesy militarne są niezaprzeczalne, że talibowie właściwie zostali pokonani. Jednak kiedy Afgańczycy mówią sami do lokalnego audytorium, powtarzają, że pokój i Afganistan to ciągle dwa sprzeczne słowa. W ubiegłym roku przy afgańskich drogach wybuchło 1469 bomb, tj. prawie pięciokrotnie więcej niż w 2004 roku. Naliczono 8950 zbrojnych ataków na wojska i cywilny personel pomocniczy, czyli dziesięciokrotnie więcej niż trzy lata wcześniej. 130 zamachowców – samobójców wysadziło się w powietrze, w roku 2004 było ich trzech. […] Afganistan, jak już nie raz w dziejach, jest pionkiem na szachownicy, przy której siedzi więcej niż dwóch graczy. Akcja, w której uczestniczy zachodnia połowa świata, nie przynosi szybkich efektów, bo druga połowa dokłada starań, by te wysiłki niweczyć. Podczas gdy NATO stara się rozbroić ludność, nie ustają dostawy granatników i karabinów z Pakistanu. Rząd Iranu oskarżany jest o wspieranie handlu afgańskim opium i heroiną w celu szkodzenia Zachodowi. Chiny, najdalej na wschód położony sąsiad Afganistanu, liczą na nowe źródła surowców z tamtejszych gór. W Dubaju pierze się i inwestuje brudne pieniądze zarobione w Afganistanie. Źródło: U. Fichtner, Trzecia wojna światowa, www.polityka.pl, 2008
a) Określ, czy według autora tekstu działania podjęte przez NATO doprowadziły do stabilizacji sytuacji wewnętrznej w Afganistanie. Sformułuj dwa argumenty uzasadniające odpowiedź.
b) Wymień dwa podane w tekście powody, dla których Iran, Pakistan, Chiny i Dubaj zainteresowane są destabilizacją sytuacji politycznej w Afganistanie.
a) Odpowiedź: nie [nie doprowadziły; nastąpiła eskalacja konfliktu]
Argumenty:
– Autor tekstu przytacza dane statystyczne świadczące o wzroście liczby zamachów bombowych [ataków na wojska, samobójczych zamachów].
– Utrzymuje się nielegalny handel opium, heroiną, bronią.
– Autor tekstu nie podaje żadnego pozytywnego faktu świadczącego o stabilizacji państwa.
– Autor powołuje się na wypowiedzi Afgańczyków, świadczące o braku stabilności w ich kraju.
b) – Destabilizacja Afganistanu sprzyja wykorzystywaniu ekonomicznemu kraju.
– Szkodzenie interesom Zachodu.
Zadanie 8 (SP12)
Rozstrzygnij, które zdania dotyczące stosunków międzynarodowych są prawdziwe, a które fałszywe. W tabeli obok każdego zdania wpisz odpowiednio prawda lub fałsz.
A. Terytorium południowego Libanu było kilkakrotnie okupowane przez Izrael.
B. Kosowo stało się niepodległym państwem w latach 90. XX wieku w wyniku rozpadu Jugosławii.
C. Naddniestrzańska Republika Mołdawska jest państwem separatystycznym.
A. prawda
B. fałsz
C. prawda
Zadanie 9. (SP14)
Na podstawie tekstu źródłowego wymień trzy elementy charakteryzujące specyfikę współczesnych konfliktów zbrojnych.
Współczesne konflikty zbrojne w większości wypadków nie są toczone przez państwa, lecz [przez] społeczności szukające samoidentyfikacji wzdłuż linii wyznaczanych przez czynniki etniczne, narodowe i religijne. W takiej rzeczywistości klasyczny podział na żołnierzy i cywilów traci na znaczeniu – każdy członek społeczności jest realnie lub potencjalnie żołnierzem. Podważa to ostateczne znaczenie i rolę prawa wojny – mundur przestał być wyznacznikiem czegokolwiek, na dobrą sprawę zniknął też z pola walki. Strategia „nowych wojen” w znacznym stopniu polega na uderzeniu i zniknięciu, wtopieniu się w cywilną sferę życia […]. Współczesne konflikty zbrojne toczą się najczęściej na obszarach z długoletnią „tradycją wojny”, gdzie umiejętność posługiwania się bronią stała się elementem kultury i niejednokrotnie jest trzecim etapem edukacji po nauce chodzenia i mówienia. Nierzadkie są również przypadki masowego wykorzystywania codziennych sprzętów do realizacji celów wojennych – przykładem może być maczeta w Rwandzie czy motyka w Kambodży.
Źródło: R. Łoś, J. Regina-Zacharski, Współczesne konflikty zbrojne, Warszawa 2010, s. 97–98.
– nie mając charakteru międzypaństwowego, są konfliktami wynikającymi z identyfikacji
– trudno wyizolować osoby cywilne ze względu na partyzancki charakter walk
– wykorzystanie dostępnych narzędzi jako broni
Zadanie 10. (SP17)
Wykres. Odpowiedzi na pytanie: Czy obawia się Pan(i) ataków terrorystycznych?
Oceń, czy poniższe informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub F – jeśli jest fałszywa.
- P
2. F
3. F
Zadanie 11. (SP17)
Exposé premier Beaty Szydło (fragmenty)
W zakresie polityki zagranicznej, obronnej i związanej z tym sprawy bezpieczeństwa kraju będziemy się kierować trzema priorytetami, będziemy mieć trzy cele. Po pierwsze, bezpieczeństwo rozumiane klasycznie, gdy konflikt zbrojny, choć dziś zamrożony, toczy się u granic naszego kraju. Po drugie, bezpieczeństwo gospodarcze, szczególnie w sferze energetycznej, a także informatycznej. Po trzecie wreszcie, uzyskanie właściwego statusu i pozycji państwa na arenie międzynarodowej.
Jeśli chodzi o bezpieczeństwo militarne, to planujemy […] działania zmierzające do umocnienia wschodniej flanki NATO. Proces ten, choć chcielibyśmy go przyspieszyć, może być powolny. Chodzi o to, żeby był jednokierunkowy i konsekwentny. Szczególne znaczenie w sprawach bezpieczeństwa, ale także w całej polityce zagranicznej, przywiązujemy do stosunków ze Stanami Zjednoczonymi Ameryki, które są dzisiaj i pozostaną w przewidywalnej przyszłości głównym gwarantem światowego pokoju.
Bezpieczeństwo energetyczne to zachowanie polskiego węgla jako źródła energii. Mówię tutaj również o węglu brunatnym. A także działania zmierzające do zagwarantowania nam w każdej sytuacji dostaw gazu i ropy, a więc dokończenie budowy i rozbudowanie gazoportu. I do rozważenia zbudowanie drugiego gazoportu w okolicach Trójmiasta. Możliwość stosowania alternatywnego rozwiązania, jeśli chodzi o dostawy gazu, to również kwestia cen tego surowca[,] jaki otrzymujemy ze wschodu.
www.premier.gov.pl
a) Wyjaśnij, o jakim konflikcie zbrojnym jest mowa w pierwszym akapicie tekstu.
b) Wskaż dwa projektowane działania w dziedzinie bezpieczeństwa energetycznego Polski.
a) Konflikt rosyjsko-ukraiński związany z prorosyjskim separatyzmem w Donbasie.
b) – uzyskanie bezpieczeństwa energetycznego przez wykorzystanie polskiego węgla,
– budowa gazoportu w celu uniezależnienia się Polski od dostaw rosyjskiego gazu.
Zadanie 12. (SR08)
Na mapach 1., 2., 3., 4., 5. wskazano państwa, do których zostały wysłane Polskie Kontyngenty Wojskowe (PKW). Poniżej podano oznaczone literami zadania wojsk stacjonujących na terytoriach tych państw. Uzupełnij tabelę, wpisując nazwy państw odpowiadające liczbom na mapach oraz litery oznaczające zadania wojsk.
Zadania Polskich Kontyngentów Wojskowych (PKW).
A. Misja stabilizacyjna prowadzona przez PKW od 2003 r.; demokratyzacja i odbudowa państwa.
B. Misja pokojowa rozpoczęta przez PKW w 2002 r.; praca na rzecz koalicji antyterrorystycznej w walce z talibami.
C. Misja pokojowa zakończona przez PKW w 2006 r.; utrzymanie zawieszenia broni zawartego w Lusace w lipcu 1999 r.; współpraca z organizacjami humanitarnymi.
D. Misja pokojowa prowadzona przez PKW od 1992 r. na terenie Półwyspu Bałkańskiego; przestrzeganie porozumienia z Dayton.
E. Misja pokojowa, prowadzona przez PKW od 1992 r., mająca oddalić konflikt na Bliskim Wschodzie; przywrócenie międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa w regionie.
1. Bośnia i Hercegowina – D
2. Liban – E
3. Afganistan – B
4. Irak – A
5. Demokratyczna Republika Konga – C
Zadanie 14. (SR12)
Podaj nazwę ładu międzynarodowego, którego cechy przedstawiono w tekście.
Zmienił się charakter konfliktów, a siła, również militarna, państw zależy od sposobu, w jaki wytwarzają bogactwo […]. Wkraczamy w świat […], w którym żadne mocarstwo nie będzie w stanie samodzielnie dyktować warunków gry. Źródło: E. Bendyk, Klasa z kasą, „Polityka”, nr 26/2010.
Ład wielobiegunowy (wielocentryczny / policentryczny)
Zadanie 15. (SR12)
Na podstawie mapy i własnej wiedzy uzupełnij tabelę dotyczącą państw, które powstały po upadku ZSRR. Do każdego podanego opisu dopisz nazwę właściwego państwa oraz numer, którym oznaczono je na mapie.
A. Litwa (Republika Litewska), nr 5
B. Mołdawia (Mołdowa / Republika Mołdawii / Republika Mołdowy), nr 2
C. Estonia (Republika Estońska), nr 7
Zadanie 16. (SR14)
Na podstawie materiałów źródłowych podaj nazwę opisanego państwa oraz numer, którym oznaczono je na mapie.
Sudan Południowy (Republika Sudanu Południowego), 5
Zadanie 17. (SR14)
Na podstawie materiałów źródłowych wykonaj polecenia.
Rezolucja wobec Libii.
Rada Bezpieczeństwa, […] Uważając, że szeroko rozpowszechnione i systematyczne ataki, jakie obecnie mają miejsce w Arabskiej Libijskiej Dżamahiriji, skierowane przeciwko społeczeństwu libijskiemu, można zaliczyć do zbrodni przeciwko ludzkości, […] Zwracając również uwagę na decyzję Rady Ligi Państw Arabskich z 12 marca 2011 r., wzywającą do wprowadzenia strefy zakazu lotów dla libijskiego lotnictwa wojskowego oraz ustanowienia stref bezpiecznych w miejscach wystawionych na ostrzał jako środka zapobiegawczego, który pozwoli chronić obywateli libijskich oraz przedstawicieli innych krajów mieszkających na terytorium Arabskiej Libijskiej Dżamahiriji, […] Działając na mocy rozdziału VII Karty Narodów Zjednoczonych, […] Postanawia ustanowić zakaz wszelkich lotów w przestrzeni powietrznej Arabskiej Libijskiej Dżamahiriji w celu ochrony ludności cywilnej […].
Źródło: Rezolucja nr 1973 (2011) przyjęta przez Radę Bezpieczeństwa ONZ podczas 6498 posiedzenia 17 marca 2011 r., tłumaczenie robocze Biura Bezpieczeństwa Narodowego, www.bbn.gov.pl
A. Podaj różnicę między odsetkiem respondentów popierających propozycję dostaw broni dla powstańców w Libii a odsetkiem aprobujących wysłanie polskich żołnierzy do tego kraju.
B. Oceń – z punktu widzenia humanitaryzmu – rezolucję ONZ w sprawie Libii. Odpowiedź uzasadnij.
A. 35 punktów procentowych (ponad 400% / ponad 5 razy więcej zwolenników dostaw broni / ponad 5 razy mniej zwolenników wysłania żołnierzy).
B. Ocena: pozytywna. Uzasadnienie: Nawet jeśli realizacja tej rezolucji stanowiła naruszenie suwerenności Libii, to nie można było dopuścić do mordowania ludności cywilnej przez armię wierną poprzedniemu reżimowi.
Zadanie 18. (NR15)
Uzupełnij tabelę – do każdego opisu konfliktu dopisz nazwę właściwego państwa i numer, którym oznaczono je na mapie.
Fragment mapy politycznej świata.
Opis A. W tym państwie doszło na początku lat 90. XX wieku do konfliktów etnicznych w autonomicznych jednostkach terytorialnych – Osetii Południowej i Abchazji. Z rosyjską pomocą ogłosiły one niepodległość, która w 2008 roku została uznana przez Moskwę.
Opis B. W tym państwie na przestrzeni ostatnich 35 lat dwukrotnie interweniowały obce siły zbrojne. Zarówno w okresie wojny domowej, jak i walk partyzanckich konflikt w nim miał charakter światopoglądowy (np. mudżahedini – komuniści, działalność talibów) oraz etniczny (np. Pasztuni – Uzbecy).
Opis C. W tym państwie konflikty społeczne miały wymiar etniczny (Arabowie – Kurdowie), religijny (sunnici – szyici) oraz związany z dyktaturą przywódców partii Baas. Po obcej interwencji wprowadzono zasadę reprezentacji religijnej i etnicznej w organach władzy.
A. Gruzja, 2
B. Afganistan, 4
C. Irak, 5
Zadanie 19. (NR15)
Scharakteryzuj ład światowy w ostatnim półwieczu, ustosunkowując się do podkreślonej oceny autora tekstu.
Materiał źródłowy.
Nikt już nie kwestionuje tezy, że żyjemy w czasach bezprecedensowych zmian społecznych, politycznych, gospodarczych i kulturalnych, które zachodzą dziś na arenie międzynarodowej. Jest to efekt rozpadu w latach 1989–1991 tzw. porządku jałtańsko-poczdamskiego, globalizacji i budowy nowego systemu międzynarodowego, który wyraźnie ewoluuje w kierunku ładu wielobiegunowego (multipolarnego).
Źródło: J.M. Fiszer, Euroatlantycki system bezpieczeństwa międzynarodowego w multipolarnym świecie, „Biuletyn Analiz i Opinii”, nr 4/2013, www.isppan.waw.pl
Zadanie 20. (SR16)
O konflikcie etnicznym w Afryce.
W 1994 roku […] w walkach na tle etnicznym pomiędzy plemionami Tutsi i Hutu zginęło około 800 tysięcy ludzi. Zajścia rozpoczęły się 7 kwietnia 1994 roku […]. Systematyczna masakra mężczyzn, kobiet i dzieci trwała około 100 dni.
www.unic.un.org.pl
Podaj nazwę państwa, na terenie którego miał miejsce konflikt opisany w tekście.
Rwanda / Republika Rwandy
Zadanie 21. (SR16)
Z orędzia Prezydenta Federacji Rosyjskiej przed Zgromadzeniem Federalnym w 2008 roku
Reakcja na wydarzenia z 8 sierpnia i na uznanie przez Rosję niepodległości Osetii Południowej i … [A.] po raz kolejny pokazały, że żyjemy w świecie podwójnych standardów. Działaliśmy w sposób odpowiedzialny, w celu przywrócenia międzynarodowego prawa i sprawiedliwości, zdając sobie sprawę, że wszelkie wahania lub próby odłożenia decyzji spowodowałyby jeszcze bardziej poważną katastrofę humanitarną. Na tym tle wyjątkowo stronniczo wygląda postawa naszych partnerów, jeszcze niedawno wkładających maksimum sił, aby – obchodząc prawo międzynarodowe – osiągnąć rozdzielenie … [B.] od Serbii i uznać ten samozwańczy region za podmiot prawa międzynarodowego, a teraz – jak gdyby nic się nie stało – krytykujących Rosję.
Na podstawie: K. Psujek, Odbudowa znaczenia Rosji na arenie międzynarodowej w dyskursie Władimira Putina i Dmitrija Miedwiediewa, „Społeczeństwo i Polityka” 2015, nr 1 (42), s. 48.
Podaj nazwy organizmów politycznych, które zostały zastąpione w tekście literami A. i B.
A. Abchazja
B. Kosowo
Zadanie 22. (NR16)
O jednej z metod rozwiązywania konfliktów Metoda doprowadzenia do ugodowego, satysfakcjonującego obie strony rozwiązania konfliktu na drodze dobrowolnych negocjacji prowadzonych przy udziale trzeciej osoby, neutralnej wobec stron i ich konfliktu, która wspiera przebieg negocjacji, łagodzi powstające napięcia i pomaga – nie narzucając jednak żadnego rozwiązania – w wypracowaniu kompromisu.
Na podstawie: ms.gov.pl
Podaj nazwę metody rozwiązywania konfliktów opisanej w tekście.
Mediacja lub dobre usługi
Zadanie 23. (SR17)
O roli Tadeusza Mazowieckiego w konflikcie na Bałkanach Przez trzy lata swojej misji raportów, dokumentujących czystki etniczne i katastrofalną sytuację materialną; w ostatnim znalazły się zeznania świadków ocalałych z masakry w Srebrenicy […]. Po tych zeznaniach w geście protestu wobec bezczynności państw członkowskich ONZ Mazowiecki złożył mandat. www.polskieradio.pl
Podaj nazwę państwa, w którym miały miejsce wydarzenia podkreślone w tekście.
Bośnia i Hercegowina
Zadanie 24. (SR17)
Fragment mapy politycznej Europy 1989–2007.
a) Uzupełnij legendę mapy – podaj nazwy państw istniejących w 1989 roku.
Nazwa państwa 2. – ………………………………………..……………………………..…….
Nazwa państwa 3. – ………………………………………..……………………………..…….
b) Oceń, czy poniższe informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.
a) Nazwa państwa 2. – Socjalistyczna Federacyjna Republika Jugosławii / Jugosławia.
Nazwa państwa 3. – Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich / Związek Radziecki / Związek Socjalistycznych Republik Sowieckich/ Związek Sowiecki
b) P, F, P.
Zadanie 25. (SR17)
Wykres. Odpowiedzi na pytanie: Czy, Pana(i) zdaniem, sytuacja w Ukrainie zagraża bezpieczeństwu Polski?
Oceń, czy poniższe informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub F – jeśli jest fałszywa
1. F
2. P
3. F
Zadanie 26. (NR17)
O wydarzeniach w państwach azjatyckich.
Opis A. Po zamachach 11 września 2001 roku podjęto w tym państwie interwencję zbrojną przeciw Al-Kaidzie, w wyniku której władzę utracili talibowie, a prezydentem został Hamid Karzaj. Międzynarodowa misja stabilizacyjna trwała do 2014 roku.
Opis B. Arabska Wiosna nie doprowadziła do obalenia prezydenta Baszszara al-Asada, ale do wybuchu wojny domowej. Radykałowie z Państwa Islamskiego wykorzystali destabilizację i przejęli kontrolę nad znaczną częścią terytorium tego państwa.
Fragment mapy politycznej Azji.
Uzupełnij tabelę – do każdego opisu dopisz nazwę właściwego państwa i numer, którym oznaczono je na mapie
A. Afganistan / Islamska Republika Afganistanu, 5
B. Syria / Syryjska Republika Arabska, 2
Zadanie 27. (SR18)
Wydarzenie chronologicznie pierwsze zaznacz w tabeli literą P, a wydarzenie chronologicznie ostatnie – literą O.
Wydarzenie:
A. Aneksja Krymu przez Rosję.
B. Proklamacja niepodległości przez Kosowo.
C. Rozpad państwa Serbia i Czarnogóra.
D. Początek wojny domowej w Syrii.
A. O
C. P
Zadanie 28. (SR18)
O wydarzeniach w państwach Afryki Północnej i Bliskiego Wschodu.
Opis A. W 2011 roku doszło w tym państwie do wybuchu antyrządowych protestów, które przerodziły się w powstanie, tłumione przez siły porządkowe i wojsko. Rada Bezpieczeństwa ONZ uchwaliła rezolucję, która zezwoliła na podjęcie operacji wojskowej skierowanej przeciwko siłom rządowym. Po kilku miesiącach walk znaczną przewagę uzyskali powstańcy, dotychczasowy przywódca Mu’ammar al-Kaddafi został zabity, a nowe władze ogłosiły wyzwolenie kraju.
Opis B. W 2011 roku rozpoczęło się w tym państwie antyrządowe powstanie. Jego przyczyną były dziesięcioletnie autorytarne rządy Baszszara al-Asada. Od 2013 roku konflikt ma charakter wielostronny, ze względu na włączenie się do walk oddziałów ISIS oraz sił kurdyjskich.
Opis C. W styczniu 2011 roku w tym państwie wybuchły masowe protesty społeczne przeciwko rządom prezydenta Mubaraka i ogólnej sytuacji polityczno-gospodarczej. W ich wyniku prezydent Mubarak powołał nowy rząd. Nie spełniło to jednak oczekiwań demonstrujących, których głównym postulatem była natychmiastowa rezygnacja prezydenta. 11 lutego 2011 roku wiceprezydent ogłosił ustąpienie Mubaraka z urzędu i przejęcie władzy w państwie przez Najwyższą Radę Sił Zbrojnych.
Fragment mapy politycznej Afryki, Azji i Europy.
Uzupełnij tabelę – do każdego opisu dopisz nazwę właściwego państwa i numer, którym oznaczono je na mapie.
A. Libia, 1
B. Syria, 5
C. Egipt, 2
Zadanie 29. (NR18)
Fragment mapy politycznej Europy w latach 1993–2005
Uzasadnij poprawność cezur czasowych obecnych w tytule zaprezentowanej mapy, odnosząc się do właściwych zmian terytorialnych.
Rok 1993 – ………………………………………………..
Rok 2005 – ………………………………………………..
1993 r. – Na mapie są już Czechy i Słowacja, a nie Czechosłowacja.
2005 r. – Na mapie jest jeszcze państwo Serbia i Czarnogóra przed podziałem z 2006 roku.
Zadanie 30. (NR18)
Fragment mapy politycznej Afryki, Azji i Europy.
O sytuacji w krajach arabskich.
Opis A. W wyniku rewolucji obalono prezydenta Mubaraka, sprawującego przez 30 lat władzę dyktatorską. W 2012 r. przeprowadzono wolne wybory, w których większość zdobyło religijne ugrupowanie Bractwo Muzułmańskie, a jego szef Mohamed Mursi – aktywny islamista – został prezydentem. […] Latem 2013 r. doszło do przesilenia. […] Wojsko wprowadziło stan wyjątkowy, […] Bractwo Muzułmańskie uznano za organizację terrorystyczną i zdelegalizowano […].
Opis B. To jedna z ostatnich na świecie monarchii absolutnych, w której nie ma parlamentu, opozycji, wolnych mediów, związków zawodowych, a granicę swobody wypowiedzi określa władca. […] Na karę śmierci za terroryzm można zostać teraz skazanym nawet za szkodzenie reputacji królestwa […], kontaktowanie się z osobami przeciwstawiającymi się władzy oraz wzywanie do ateizmu. […] Niezależnie od tego, kto rządzi w Waszyngtonie, Ameryka kieruje się żelazną zasadą, w myśl której niedrażnienie przyjaznego reżimu jest ważniejsze niż wymuszanie zmian.
Dyktatura […], „Forum” 2014, nr 3, s. 26; Czy […] się zmieni?, „Newsweek” 2015, nr 44, s. 62–64.
Uzupełnij tabelę – do każdego opisu dopisz nazwę właściwego państwa i numer, którym oznaczono je na mapie.
A. Egipt / Arabska Republika Egiptu, 2
B. Arabia Saudyjska / Królestwo Arabii Saudyjskiej, 3
Zadanie 31. (NR19)
O działaniach polskich oddziałów w państwach Azji.
Opis A. Z nowym charakterem działań przyszło się zmierzyć […] w lutym 2004 roku. […] Największym wyzwaniem […] było powstanie Armii Mahdiego Muktady as-Sadra. Polskie plutony […] przez kilka dni były oblegane przez sadrystów oraz bojowników Al-Kaidy i czeczeńskich.
Opis B. Polacy stacjonowali m.in. w Kabulu, Ghazni, Kandaharze, […] przejęli odpowiedzialność za prowincję Ghazni, w której pozostali do końca 2013 roku. Nasi żołnierze walczyli z talibami, odbudowywali prowincję Ghazni, pomagali szkołom, szpitalom i sierocińcom.
„Obronność. Zeszyty Naukowe” 2014, nr 1(9); www.polskieradio.pl
Fragment mapy politycznej Azji.
Uzupełnij tabelę – do każdego opisu działań dopisz nazwę państwa, w którym były one prowadzone, oraz numer, którym oznaczono to państwo na mapie.
A. Irak / Republika Iraku, 3
B. Afganistan / Islamska Republika Afganistanu, 5