Zadania maturalne z WOSu

Temat: Urzędy i instytucje

Zadania pochodzą z oficjalnych arkuszy maturalnych CKE, które służyły przeprowadzaniu majowych egzaminów. Czteroznakowy kod zapisany przy każdym zadaniu wskazuje na jego pochodzenie: S/N – „stara”/”nowa” formuła; P/R – poziom podstawowy/rozszerzony; np. 08 – rok 2008.

Zbiór zadań maturalnych w formie arkuszy, możesz pobrać >> TUTAJ <<.

Zadanie 1. (SP05)

Funkcje głowy państwa i szefa rządu są rozdzielone. Większość parlamentarna powołuje rząd, który jest od niej zależny. Rząd ponosi odpowiedzialność polityczną przed parlamentem. Ustępuje po otrzymaniu wotum nieufności.

Powyższy opis dotyczy systemu rządów:

a) mieszanego (półprezydenckiego).

b) parlamentarno-komitetowych.

c) parlamentarno-gabinetowych.

d) prezydenckich.

Zadanie 2. (SP05)
Przyporządkuj wymienione opisy 1-5 podanym organizacjom i instytucjom a-d.

Organizacje:
a) OBWE
b) NATO
c) Rada Europy
d) Amnesty International

Opisy:
1. Sojusz polityczno-wojskowy powołany do istnienia w Waszyngtonie w  1949 r. przez część państw Europy Zachodniej, USA i Kanadę.
2. Organizacja z siedzibą w Strasburgu, powołana do życia w 1949 r. w celu osiągnięcia większej jedności  w drodze porozumień i działań gospodarczych, społecznych, kulturalnych, naukowych, prawnych i administracyjnych.
3. Prawna następczyni organizacji utworzonej w 1975 r. w Helsinkach. Jej główną rolą jest zapobieganie powstawaniu konfliktów w Europie.
4. Pakt polityczno-wojskowy podpisany w 1951 w San Francisco przez USA i państwa Ameryki Środkowej.
5. Ogólnoświatowa organizacja pozarządowa z siedzibą w Londynie, utworzona w  1961 r., walczy o uwolnienie więźniów sumienia.

Zadanie 3. (SP05)
Wśród niżej wymienionych zadań własnych samorządu terytorialnego trzy dotyczą powiatu, a jedno gminy. Wypisz poniżej zadanie, za wykonanie którego odpowiada gmina.

Prowadzenie szkół ponadgimnazjalnych, utrzymywanie sieci wodociągowej, wypłacanie zasiłków dla bezrobotnych, nadzór budowlany

Zadanie 4. (SP05)
Na podstawie przedstawionych poniżej danych wykonaj zamieszczone niżej polecenia.

a) Wśród wyżej wskazanych organów władzy państwowej wskaż ten, który uzyskał najwięcej pozytywnych ocen i ten, który uzyskał ich najmniej.

b) Wymień wszystkie instytucje, w przypadku których oceny pozytywne przeważały nad negatywnymi.

Zadanie 5. (SP06)
Napisz, co jest podstawową jednostką terytorialną we współczesnej Polsce.

Zadanie 6. (SP07)
Samorząd terytorialny w Rzeczypospolitej Polskiej. Zaznacz, które zdania są prawdziwe, a które fałszywe, wpisując  w odpowiednie miejsce w tabeli Prawda (zdanie prawdziwe) lub Fałsz (zdanie fałszywe).

A) Organ stanowiący samorządu terytorialnego na szczeblu województwa nosi nazwę sejmiku województwa.
B) Prowadzenie przez gminę akt stanu cywilnego mieszkańców należy do jej zadań własnych.
C) Województwo ma charakter rządowo-samorządowy, a władzę sprawują tam organy samorządu terytorialnego i organy administracji rządowej.
D) Wojewoda pełni funkcję przewodniczącego zarządu województwa.

Zadanie 7. (SP07)
Na podstawie tekstu źródłowego oraz wiedzy własnej wskaż dwie różnice między immunitetem materialnym i formalnym.

Konstytucja RP z 1997 roku zna obydwa rodzaje immunitetu parlamentarnego. Dzięki immunitetowi materialnemu poseł (senator) nie może być pociągnięty do odpowiedzialności za swoją działalność wchodzącą w zakres sprawowania mandatu ani w czasie jego trwania, ani po jego wygaśnięciu. Za taką działalność odpowiada tylko przed Sejmem (poseł) lub Senatem (senator). W przypadku zaś naruszenia praw osób trzecich może być pociągnięty do odpowiedzialności tylko za zgodą izby. Konstytucja zna też immunitet formalny, który polega na tym, że poseł (senator) od dnia ogłoszenia wyników wyborów do dnia wygaśnięcia mandatu nie może być pociągnięty do odpowiedzialności karnosądowej bez zgody izby, chyba że sam wyrazi na to zgodę […].
W. Skrzydło, Leksykon wiedzy o państwie i Konstytucji, Warszawa 2003, s. 39.

Zadanie 8. (SP08)
a) W Polsce przy powoływaniu rządu obowiązuje tzw. procedura trzech kroków. Wpisz krok (1., 2. lub 3.), który ilustruje poniższy opis.

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej powołuje Prezesa Rady Ministrów i na jego wniosek pozostałych członków rządu. Następnie stworzony przez premiera rząd stara się uzyskać votum zaufania Sejmu. Tym razem wystarcza do tego zwykła, a nie bezwzględna większość głosów, w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.

b) Wskaż działanie, które podejmuje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w sytuacji, gdy i tym razem rząd nie uzyska poparcia Sejmu.

Zadanie 9. (SP08)
Do podanych opisów instytucji Unii Europejskiej przyporządkuj nazwy tych instytucji.

Opis instytucji:
A. Jest organem wykonawczym UE; nazywana jest  stróżem traktatów.
B. Tworzą ją głowy państw lub premierzy rządów państw członkowskich UE.
C. Jest strażnikiem stosowania zasady subsydiarności w prawie unijnym.
D. Znana jest pod nazwą Rady Ministrów; jest głównym organem decyzyjnym UE.

Nazwa instytucji Unii Europejskiej:
1. Rada Unii Europejskiej
2. Rada Europy
3. Komitet Regionów
4. Rada Europejska
5. Komisja Europejska

Zadanie 10. (SP08)
Polska jest członkiem wielu organizacji międzynarodowych. Poniżej zamieszczono skróty  nazw niektórych z nich.  Rozwiń skróty, wpisując pełne polskie nazwy tych organizacji.

NATO, OBWE, ONZ, WTO

Zadanie 11. (SP09)
Poniżej podano przykłady zadań własnych i zleconych realizowanych przez określone jednostki samorządu terytorialnego w Polsce.  Uzupełnij zdania, wpisując rodzaj zadania i nazwę jednostki samorządu terytorialnego.

1. Rejestracja pojazdów jest zadaniem …………………………………………….. realizowanym przez ……………………………………………………………………………………………………………………………….
2. Organizowanie targowisk i hal targowych jest zadaniem ……………………………………………… realizowanym przez ………………………………………………………………………………………………. .
3. Prowadzenie szkół pogimnazjalnych jest zadaniem …………………………………………………….. realizowanym przez ……………………………………………………………………………………………… .

Zadanie 12. (SP10)
Podaj polskie nazwy opisanych instytucji lub organów Unii Europejskiej. Nie używaj skrótów.

A. Politycznie niezależna od rządów państw członkowskich instytucja, która reprezentuje całą Unię Europejską i dba o jej interesy. Zgłasza projekty aktów prawnych, proponuje kierunki polityki i programy działania, odpowiada za wykonywanie decyzji Parlamentu i Rady. ………………………………………………………………………….

B. Instytucja powołana do życia w 1994 roku. Jest organem doradczym złożonym z przedstawicieli władz regionalnych i lokalnych krajów członkowskich. Dba o poszanowanie regionalnej i lokalnej tożsamości.
………………………………………………………………………….

C. Jest podstawowym organem decyzyjnym i prawodawczym Unii Europejskiej. Rządy państw członkowskich delegują do niej ministrów kierujących resortami, których problemy rozpatrywane są na jej forum.
………………………………………………………………………….

D. Instytucja uprawniona do rozstrzygania sporów prawnych powstałych między państwami członkowskimi, instytucjami UE, przedsiębiorstwami i osobami fizycznymi. W jej skład wchodzi jeden sędzia z każdego państwa członkowskiego. Powstała w 1952 roku. ………………………………………………………………………….

Informacje publikowane na stronie www.ukie.gov.pl

Zadanie 13. (SP12)
Na podstawie fragmentów Ustawy o partiach politycznych i własnej wiedzy wskaż dwa argumenty świadczące o tym, że zdobycie przez partię polityczną mandatów poselskich nie jest warunkiem koniecznym uzyskania przez nią subwencji z budżetu państwa.

Art. 28.1. Partia polityczna, która: 1. w wyborach do Sejmu, samodzielnie tworząc komitet wyborczy, otrzymała w skali kraju co najmniej 3% ważnie oddanych głosów na jej okręgowe listy kandydatów na posłów albo 2. w wyborach do Sejmu weszła w skład koalicji wyborczej, której okręgowe listy kandydatów na posłów otrzymały w skali kraju co najmniej 6% ważnie oddanych głosów,  ma prawo do otrzymywania przez okres kadencji Sejmu, w trybie i na zasadach określonych w niniejszej ustawie, subwencji z budżetu państwa na działalność statutową, zwanej dalej „subwencją”.
Źródło: Dz.U. 2001, Nr 79, poz. 857.

Zadanie 14. (SP12)
Do każdego podanego opisu kompetencji dopisz pełną nazwę właściwego organu Rzeczypospolitej Polskiej.

Kompetencje organu:
A. Stoi na straży wolności słowa, prawa do informacji oraz interesu publicznego w telewizji.
B. Sprawdza legalność, gospodarność, rzetelność i celowość działań organów administracji rządowej oraz NBP.
C. Strzeże praworządności oraz czuwa nad ściganiem przestępstw.
D. Stoi na straży wolności oraz praw człowieka i obywatela wynikających z konstytucji.

Zadanie 15. (SP12)
Podkreśl poprawne zakończenie zdania.

W Rzeczypospolitej Polskiej zarządzenia Prezesa Rady Ministrów są:
A. zatwierdzane ustawowo.
B. źródłem powszechnie obowiązującego prawa.
C. publikowane w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.
D. obowiązujące tylko dla jednostek podległych mu organizacyjnie.

Zadanie 16. (SP15)
Rozstrzygnij, czy – z punktu widzenia społeczeństwa polskiego – reaktywacja samorządu gminnego w 1990 roku była zasadna. Odpowiedź uzasadnij, odwołując się do wyników zaprezentowanych badań.

Zadanie 16. (SP15)
Na podstawie tabeli przedstaw dwie różne motywacje, które wpłynęły na decyzje o kandydowaniu w wyborach do rady gminy.

Zadanie 17. (SP15)
Na podstawie tekstu źródłowego wykonaj polecenia.

Liczba urzędników samorządowych systematycznie się zwiększała aż do […] [2010 r. W następnym roku] ubyło 6 tys. etatów (łącznie było ich 246 tys.). Ta tendencja długo się nie utrzymała. Na koniec 2012 r. było zatrudnionych już ponad 252 tys. pracowników. Z danych GUS wynika, że na niektórych szczeblach administracji zatrudnienie jednak spadało. Na przykład w powiatach zmniejszyło się w porównaniu z 31 grudnia 2011 r. o prawie 800 etatów (wyniosło 57,6 tys. osób). Z kolei w samorządach wojewódzkich nastąpił wzrost o około 800 miejsc pracy (łącznie było ich 25,7 tys.). Około 400 przybyło ich w urzędach marszałkowskich. Łącznie zatrudniają one 14 tys. osób. W urzędach miast na prawach powiatu odnotowano łączny przyrost o niespełna 500 miejsc. – Przez ten rok przepisy się nie zmieniły. Przejściowe zahamowanie wzrostowego trendu było wynikiem raportu Najwyższej Izby Kontroli (NIK) z 2010 r. krytykującego politykę kadrową gmin – podkreśla dr Stefan Płażek […]. Jego zdaniem dziś administracja znów nie obawia się przyjmować nowych osób. – Nie zawsze zadania zlecone przez rząd można wykonać bez zwiększania zatrudniania. W ubiegłym roku gminy musiały tworzyć stanowiska asystentów rodziny – wyjaśnia Jan Krówka, burmistrz Głubczyc. Jego zdaniem urzędników będzie jeszcze więcej, gdy od 1 lipca 2013 r. samorządy będą musiały zatrudnić księgowego i poborcę podatkowego do realizacji obowiązków nałożonych przez ustawę śmieciową […]. Sytuacja nieco lepiej wygląda w administracji rządowej. Na przykład w urzędach wojewódzkich przybyło w ubiegłym roku zaledwie 35 etatów. A to oznacza, że łącznie jest ich 11,3 tys.  Biorąc pod uwagę zatrudnienie wszystkich urzędników w całej administracji, można ustalić, że liczba zatrudnionych w niej osób na koniec 2012 r. wyniosła ponad 436 tys.
_{Źródło: A. Radwan, Znów rośnie liczba samorządowych urzędników. Gdzie przybyło najwięcej etatów?, 13.05.2013, http://serwisy.gazetaprawna.pl} 

a) Oceń, czy poniższe informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub F – jeśli jest fałszywa.
1. Raport NIK spowodował trwałe odwrócenie tendencji w liczbie zatrudnionych urzędników w latach 2010–2012.
2. Im wyższy szczebel samorządu terytorialnego, tym bardziej wzrastała w nim liczba urzędników w latach 2011–2012.
3. W 2012 roku marszałkowie województw zatrudnili więcej nowych urzędników niż wojewodowie.

b) Podaj przykład rozwiązania prawnego sprzyjającego zatrudnianiu nowych urzędników gminnych.

Zadanie 18. (SP15)
Scharakteryzuj ustrój gminnych organów samorządu terytorialnego w Rzeczypospolitej Polskiej i oceń jego funkcjonowanie, wskazując mocne i słabe strony. Zaproponuj działania na rzecz poprawy funkcjonowania tego ustroju. Odwołaj się do materiałów źródłowych z zadań 28–31.

Zadanie 19. (SP16)
Pismo urzędowe [fragment].

a) Uzupełnij fragment pisma urzędowego – wpisz właściwe nazwy.
Nazwa urzędu – …………………………………………………………..………………… B. Nazwa pisma – ………………………………………………………………………………

b) Podaj nazwę sądu, do którego składający pismo będzie mógł wnieść skargę, gdyby decyzja wskazana w piśmie nie została uchylona.

Zadanie 17. (SP17)
Rysunek satyryczny.

Podaj nazwę problemu przedstawionego na rysunku satyrycznym.

Zadanie 18. (SP18)
Kompetencje organów władzy w Rzeczypospolitej Polskiej.
Opis A. Decyduje w imieniu Rzeczypospolitej o stanie wojny i o zawarciu pokoju.
Opis B. Zapewnia bezpieczeństwo wewnętrzne państwa.
Opis C. Nadaje obywatelstwo polskie.
Opis D. Zawiera umowy międzynarodowe wymagające ratyfikacji.
Opis E. Ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe.
Na podstawie: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Dz.U. 1997, nr 78, poz. 483, z późn. zm.  (stan prawny na 5 marca 2018 r.).

Uzupełnij tabelę – do każdej nazwy organu władzy w Rzeczypospolitej Polskiej przyporządkuj po dwie litery, którymi oznaczono jego kompetencje.

Zadanie 19. (SP18)
O nowelizacji jednej z ustaw.
Nowelizacja zakłada, że przyjęcie mandatu karnego albo uiszczenie grzywny za wykroczenia przeciwko bezpieczeństwu i porządkowi w komunikacji przez prokuratora, posła, senatora, RPD, GIODO lub szefa IPN automatycznie stanowić będzie oświadczenie o wyrażeniu przez niego zgody na pociągnięcie go do odpowiedzialności w tej formie. Parlamentarzysta będzie mógł […] odmówić przyjęcia mandatu [karnego]. Wówczas […] ,,uprawnione organy będą mogły tak jak dotychczas, za pośrednictwem Prokuratora Generalnego, wystąpić z wnioskiem o wyrażenie zgody na pociągnięcie posła lub senatora do odpowiedzialności”. www.tvn24.pl

a) Podaj nazwę przywileju przysługującego m.in. parlamentarzystom, którego dotyczy drugi akapit tekstu.

b) Zaznacz poprawne dokończenie zdania.

W przypadku odmowy przyjęcia mandatu karnego poseł może być pociągnięty do odpowiedzialności karnej za zgodą
A. Prokuratora Generalnego.
B. Komisji Etyki Poselskiej.
C. Prezydenta RP.
D. Sejmu RP.

c) Podaj pełne nazwy instytucji, których skrótowce występują w tekście.

Zadanie 20. (SP19)
Fragment ogłoszenia o pracę w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Urzędowie.

Oceń, czy poniższe informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa

Zadanie 21. (SP19)
Uzupełnij tabelę – wpisz nazwy właściwych organów samorządu terytorialnego w Rzeczypospolitej Polskiej.

Zadanie 22. (SP19)
O decyzji w sprawie władz gminy Ostrowice (powiat drawski, woj. zachodniopomorskie).

Decyzja o odwołaniu władz Ostrowic została podjęta zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym i w związku z nierokującą nadzieją na szybką poprawę i przedłużający się brak skuteczności w podejmowaniu działań publicznych przez organ gminy. Decyzję podjęła premier Beata Szydło na wniosek Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji RP. Jest to decyzja w sprawie gminy wiejskiej Ostrowice – najbardziej zadłużonej w województwie zachodniopomorskim. Na odwołanie się władze Ostrowic mają 30 dni.
Na podstawie: www.portalsamorzadowy.pl 

Zaznacz poprawne dokończenia zdań.
1. Organ, który objął władzę w gminie w wyniku decyzji wskazanej w tekście, to:
A. zarząd komisaryczny gminy Ostrowice.
B. wojewoda zachodniopomorski.
C. starosta powiatu drawskiego.
D. wójt gminy Ostrowice.

2. Instytucja, która mogła rozpatrzyć ewentualne odwołanie władz Ostrowic od decyzji
   wskazanej w tekście, to:
   A. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Koszalinie.
   B. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie.
   C. Sąd Apelacyjny w Szczecinie.
   D. Sąd Okręgowy w Koszalinie.

Zadanie 23. (SR07)
Uzupełnij poniższy schemat, wpisując w odpowiednie miejsca nazwy organów władzy  szczebla wojewódzkiego.

Zadanie 24. (SR08)
Zakreśl jedną właściwą odpowiedź. Organem wykonawczym miasta na prawach powiatu jest:
A. wójt.
B. burmistrz.
C. prezydent miasta.
D. starosta.

Zadanie 25. (SR08)
Nazwij problemy współczesnej Polski przedstawione na rysunkach A i B.

Zadanie 26. (SR09)
Najwyższą instytucją polityczną Unii Europejskiej, nadrzędną w stosunku do organów Wspólnot Europejskich, jest:

A. Rada Europy.
B. Rada Europejska.
C. Komisja Europejska.
D. Parlament Europejski.

Zadanie 27. (SR12)
Zaznacz w tabeli literą P imię i nazwisko osoby, która pełniła urząd Rzecznika Praw Obywatelskich jako pierwsza, a literą O – imię i nazwisko osoby, która pełniła ten urząd jako ostatnia.

Imię i nazwisko Rzecznika Praw Obywatelskich  Chronologia:

A. Janusz Kochanowski
B. Ewa Łętowska
C. Adam Zieliński
D. Tadeusz Zieliński
E. Andrzej Zoll

Zadanie 28. (SR13)
Uzupełnij tekst dotyczący referendum ogólnokrajowego w Rzeczypospolitej Polskiej, wpisując w wyznaczone miejsca pełne nazwy właściwych instytucji.

Referendum ogólnokrajowe ma prawo zarządzić (A.) ………………………………………………………. lub (B.) …………………………………………………………………………………………. za zgodą Senatu RP. Organem, który przeprowadza referendum ogólnokrajowe i ogłasza jego wyniki, jest (C.) …………………………………………………………………………………………………………………………… . Ważność referendum stwierdza (D.)………………………………….

Zadanie 29. (SR13)
Rozstrzygnij, które zdania dotyczące instytucji Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej są prawdziwe, a które – fałszywe. W tabeli obok każdego zdania wpisz odpowiednio prawda lub fałsz.

Zadanie 30. (SR13)
Uzupełnij tekst dotyczący organów samorządu województwa, wpisując w wyznaczone miejsca nazwy właściwych instytucji samorządowych.

Kolegialnym organem wykonawczym samorządu województwa jest (A.) ……………………… Jego pracami kieruje (B.) …………………………………………………………. .

Zadanie 31. (SR14)
Do każdego podanego opisu dopisz nazwę właściwego kolegialnego organu Sejmu RP.

A. Tworzony jest przez Marszałka i wicemarszałków Sejmu. Do jego kompetencji należy: ustalanie planów prac Sejmu, organizowanie współpracy między jego organami i koordynowanie ich działań, opiniowanie spraw wniesionych przez Marszałka, dokonywanie wykładni regulaminu Sejmu.

B. Organ kierowniczy Sejmu o charakterze opiniodawczym, jego rozstrzygnięcia nie są prawnie wiążące. W jego skład wchodzą: Marszałek Sejmu, wicemarszałkowie Sejmu, przewodniczący lub wiceprzewodniczący klubów i kół poselskich. Zapewnia współdziałanie klubów w sprawach związanych z działalnością i tokiem prac Sejmu.

Zadanie 32. (NR17)
Przepisy prawne dotyczące organów władzy publicznej w województwie.

Przepis 1.  […] jest organem stanowiącym i kontrolnym województwa.
Przepis 2.  […] organizuje pracę zarządu województwa i […] kieruje bieżącymi sprawami województwa oraz reprezentuje województwo na zewnątrz.
Przepis 3.  Za prawidłowe wykonanie budżetu województwa odpowiada […].
Przepis 4.  […] kontroluje pod względem legalności, gospodarności i rzetelności wykonywanie przez organy samorządu terytorialnego zadań z zakresu administracji rządowej […].
Przepis 5.  […] na wniosek Prezesa Rady Ministrów, może rozwiązać organ stanowiący samorządu terytorialnego, jeżeli organ ten rażąco narusza Konstytucję lub ustawy.
Dz.U. 1997, nr 78, poz. 483, z późn. zm.; Dz.U. 1998, nr 91, poz. 576, z późn. zm.;  Dz.U. 2009, nr 31, poz. 206, z późn. zm. (stan prawny na 7 marca 2017 r.).

Do każdej nazwy organu władzy publicznej dopisz numer, którym oznaczono przepis prawny dotyczący kompetencji tego organu.

Nazwa organu:
A.  wojewoda
B. zarząd województwa
C.  marszałek województwa
D. sejmik województwa

Zadanie 33. (SR18)
Fragment Ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy:

Art. 10. § 1. Prawo wybierania […] ma: […] 3) w wyborach do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego:

a) rady gminy – obywatel polski oraz obywatel Unii Europejskiej niebędący obywatelem polskim, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat oraz stale zamieszkuje na obszarze tej gminy,

b) rady powiatu i sejmiku województwa – obywatel polski, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat oraz stale zamieszkuje na obszarze, odpowiednio, tego powiatu i województwa, 4) w wyborach wójta w danej gminie – osoba mająca prawo wybierania do rady tej gminy. Art. 11. § 1. Prawo wybieralności […] ma: […] 5) w wyborach do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego – osoba mająca prawo wybierania tych organów; 6) w wyborach wójta – obywatel polski mający prawo wybierania w tych wyborach, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 25 lat, z tym że kandydat nie musi stale zamieszkiwać na obszarze gminy, w której kandyduje.
U. 2011, nr 21, poz. 112, z późn. zm. (stan prawny na 5 marca 2018 r.).

O osobach (A–C) związanych z gminą Lubrza (powiat prudnicki, województwo opolskie)

A. Herbert jest członkiem Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Niemców na Śląsku Opolskim i stałym mieszkańcem gminy Lubrza od 30 lat. W wyborach parlamentarnych w Polsce głosował na Komitet Wyborczy Wyborców Mniejszość Niemiecka.
B. Adam, obywatel Niemiec, od trzech lat pracuje i na stałe mieszka w gminie Lubrza. Jego dziadek był powstańcem śląskim. Ten 30-latek twierdzi, że powrócił do korzeni.
C. Ewa, obywatelka Polski, od 30 lat na stałe mieszka w Monachium. Nie jest zameldowana w gminie Lubrza, ale utrzymuje ścisłe kontakty z rodziną w niej mieszkającą.

a) Określ, która z wymienionych osób (A–C) nie dysponuje czynnym prawem wyborczym w wyborach na stanowisko wójta wskazanej gminy. Odpowiedź uzasadnij, odwołując się do właściwego przepisu prawnego.

b) Określ, która z wymienionych osób (A–C) dysponuje biernym prawem wyborczym w wyborach do sejmiku województwa, na terytorium którego znajduje się wskazana gmina. Odpowiedź uzasadnij, odwołując się do właściwego przepisu prawnego.

Zadanie 34. (SR18)
Uzupełnij wykres przedstawiający strukturę administracji rządowej w województwie – wpisz właściwe nazwy (A–B) rodzajów administracji.

Zadanie 35. (NR18)
O instytucjach Unii Europejskiej.

Artykuł A. […] nadaje Unii impulsy niezbędne do jej rozwoju i określa ogólne kierunki i priorytety polityczne. […] nie pełni funkcji prawodawczej. W skład […] wchodzą szefowie państw lub rządów Państw Członkowskich, jak również jej przewodniczący […].

Artykuł B. W skład […] wchodzi jeden przedstawiciel szczebla ministerialnego z każdego Państwa Członkowskiego, upoważniony do zaciągania zobowiązań w imieniu Rządu Państwa Członkowskiego, które reprezentuje, oraz do wykonywania prawa głosu.

Artykuł C. […] wspiera ogólny interes Unii i podejmuje w tym celu odpowiednie inicjatywy. Czuwa […] nad stosowaniem Traktatów i środków przyjmowanych przez instytucje na ich podstawie. […] Wykonuje budżet i zarządza programami.
Wersja skonsolidowana Traktatu o Unii Europejskiej, oide.sejm.gov.pl

Do każdego artykułu dopisz nazwę właściwej instytucji Unii Europejskiej.

Zadanie 36. (NR19)
O zadaniach instytucji rynku kapitałowego w Rzeczypospolitej Polskiej. 
Instytucja ta powinna zapewniać: –   koncentrację podaży i popytu na papiery wartościowe dopuszczone do obrotu […] w celu kształtowania powszechnego kursu; –   bezpieczny i sprawny przebieg transakcji i rozliczeń;  –   upowszechnianie jednolitych informacji umożliwiających ocenę aktualnej wartości papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu […].
www.[…].pl

Podaj pełną nazwę instytucji, której dotyczy tekst.

Zadanie 37. (NR19)
Schemat. Organy ONZ.

Podaj nazwy organów oznaczonych na schemacie literami (A, B i C).

Zadanie 38 (NR19)
Temat 1. Aktywność społeczności lokalnej to nie tylko udział w wyborach organów samorządu gminnego – scharakteryzuj inne formy wpływu tej społeczności na funkcjonowanie organów gminy oraz na decyzje dotyczące gminnej wspólnoty samorządowej w Rzeczypospolitej Polskiej.