Anafaza, czyli trzeci etap podziału komórki

Genetyka potrafi nieźle namieszać w głowie. Wszystkie te tajemnicze procesy z wyjątkowo skomplikowanymi nazwami (czy naukowcy wymyślają je specjalnie dla Was, maturzystów?) mogą stać się koszmarem… albo fascynującą przygodą z matura100procent! W naszych opracowaniach stawiamy na kontekst i zrozumienie. Koniec z godzinami kucia podręczników – w tym jednym artykule wyjaśnimy ci, o co chodzi w anafazie.

Znaczenie biologiczne anafazy

Na początek garść podstawowych faktów dla przypomnienia. Anafaza to jeden z 4 etapów podziału komórkowego. Wyróżniamy:

  1. Profaza
  2. Metafaza
  3. Anafaza
  4. Telofaza

Istnieją też 2 rodzaje podziałów komórkowych.

  1. Mitoza – w ten sposób dzielą się wszystkie komórki organizmów z wyjątkiem gamet. Na przykład komórki somatyczne, czyli te budujące twoje ciało, komórka pierwotniaka w celu rozmnażania bez konieczności znalezienia partnera (bezpłciowe rozmnażanie) czy też komórki drzewa w pobliżu nacięcia, aby zregenerować gałąź. Jedna komórka wyjściowa dzieli się w tym procesie na dwa “klony”, takie same komórki potomne (2n).
  2. Mejoza – w ten sposób produkowane są gamety, jak komórki jajowe i plemniki. Z jednej komórki wyjściowej powstają cztery komórki potomne z materiałem genetycznym zredukowanym o połowę (n). Dlatego z połączenia gamet powstaje organizm z pełnym zestawem chromosomów. Jeśli nie kojarzysz, czym są chromosomy, zajrzyj najpierw tutaj.

Scenariusz anafazy

W metafazie chromosomy ustawiły się na równej linii pośrodku komórki. Do kinetochorów na ich centromerach zostały przyłączone z obu stron mikrotubule.

Następnie w anafazie chromatydy siostrzane chromosomów rozchodzą się w kierunku przeciwnych biegunów komórki. “Klej” złożony z białek, który do tej pory trzymał je razem, przestaje działać. Włókna wrzeciona kariokinetycznego (mikrotubule) kurczą się, a białka motoryczne, które kroczą wzdłuż nich pomagają w transporcie chromatyd w przeciwnych kierunkach. Od tego momentu to chromosomy potomne. Równocześnie wydłuża się cała komórka. Przygotowuje się do telofazy i cytokinezy…

Anafaza mejotyczna

Tymczasem w przebiegu mejozy następują po sobie dwa podziały. Co za tym idzie, jest anafaza I i anafaza II. W pierwszej zamiast chromatyd rozdzielane są chromosomy homologiczne i są odciągane w całości ku biegunom. Druga anafaza jest właściwie taka sama, jak anafaza mitotyczna.

Ogólnie rzecz biorąc, anafaza to etap podziału komórki w którym chromosomy są rozdzielane i przemieszczają się ku przeciwległym jej końcom.