Czym jest chromatyda?
Podczas nauki genetyki bardzo ważne jest pełne zrozumienie podstaw. Kiedy wydaje ci się, że na ten temat wiesz dosłownie wszystko, biologia wciąż nas zaskakuje! Jako maturzysta zdążyłeś się już pewnie o tym przekonać podczas przerabiania blisko 1000 zadań maturalnych, które znajdziesz na naszej stronie. Wyjaśnimy sobie w tym artykule wszystko na temat chromatydy.
Jak zbudowana jest chromatyda?
Każda chromatyda to mocno upakowana chromatyna zawierająca jedną cząsteczkę DNA. Stanowi ona połowę chromosomu przy podziale. Przeważnie ma szerokość 700 nm. Mniej więcej w 1/3 długości chromatyd znajduje się przewężenie – centromer. W związku z tym dzielą się one na krótsze i dłuższe ramię chromatydy, zwykle oznaczane jako p i q. Końcowy odcinek chromatydy nazywamy telomerem.
Chromatydy i chromosomy
W normalnych warunkach, podczas fazy G1 cyklu komórkowego chromosomy (nie są w tym momencie uformowane, w normalnych warunkach możemy je zobaczyć tylko podczas mitozy lub mejozy, lecz użyjemy tego pojęcia dla lepszego zrozumienia tematu) składają się z jednej cząsteczki DNA i związanych z nią białek – z jednej chromatydy.
Podczas fazy S dochodzi do replikacji i każdy chromosom składa się już z dwóch chromatyd; w takiej formie najczęściej są przedstawiane na rycinach i schematach, choć jeśli mowa o kariotypie, tam widzimy je w postaci niepowielonej. Kiedy nachodzi czas podziału, w anafazie chromatydy te oddzielają się od siebie i przemieszczają się do biegunów komórki dzięki skracającym się włóknom wrzeciona kariokinetycznego, tworząc chromosomy potomne, które rozchodzą się po jednym do każdej komórki potomnej. W ten sposób cykl się zamyka.
Dwie chromatydy jednego chromosomu określa się mianem siostrzanych. Chromatydy niesiostrzane należą do dwóch oddzielnych chromosomów, które są homologiczne względem siebie. Zawierają one te same geny, jednak o różnych allelach.
Czym różni się chromatyna od chromatyday?
Pojęcia różnią się tylko jedną literką, a oznaczają zupełnie co innego. O chromatynie przeczytasz w tym artykule (link), a jeśli zależy ci na powtórzeniu całego działu za jednym zamachem, koniecznie sprawdź naszą ofertę.
