Jak przebiega cykl lizogenny wirusa?
Wirusy poza organizmem gospodarza nie wykazują funkcji życiowych, a do namnożenia wykorzystują komórkę, którą infekują, przejmując jej metabolizm. Namnażanie może odbywać się w cyklu litycznym, który kończy się lizą komórki gospodarza i uwolnieniem licznych wirionów potomnych. Możliwy jest również alternatywny cykl lizogeniczny.
Etapy cyklu lizogennego (lizogenicznego)
Bakteriofag adsorbuje na powierzchni komórki i przygotowuje ścianę komórkową gospodarza do wprowadzanie swojego materiału genetycznego. Następnie, podobnie jak w cyklu litycznym, materiał genetyczny wirusa zostaje wprowadzony do wnętrza komórki bakteryjnej. Jednak w odróżnieniu do cyklu litycznego, nie ulega on replikacji, a zostaje włączony do DNA gospodarza. Wirus w ten sposób pozostaje w uśpieniu, czekając na bardziej korzystne warunki do namnażania. Taka forma wirusa to tzw. prowirus. Komórki gospodarza nadal mogą się dzielić, przekazując w trakcie mitozy wirusowy DNA do swoich komórek potomnych wraz z komórkowym materiałem genetycznym. Ze względu na brak lizy komórki gospodarza taki cykl nazywany jest łagodnym.
>> Chcesz dobrze zdać maturę z biologii? Zobacz ebook Mikrobiologia
W określonych warunkach, np. przy osłabieniu komórki gospodarza, na skutek działania promieniowania czy temperatury, może dojść do aktywacji wirusa. Wówczas dochodzi do wycięcia wirusowego kwasu nukleinowego z DNA komórki gospodarza. Dochodzi do przejścia w cykl lityczny i w kolejnych etapach – replikacji i składania – dochodzi do powielania materiału genetycznego wirusa, produkcji jego białek oraz składania kompletnych wirionów. W końcowym etapie potomne wiriony są uwalniane z komórki gospodarza na skutek jej lizy – samorzutnej lub na skutek działania enzymów litycznych, kodowanych przez kwas nukleinowy wirusa.
