Jak rozmnażają się mszaki?
U wszystkich mszaków występuje rozmnażanie płciowe z wyraźną i regularną przemianą pokoleń. Dominuje u nich pokolenie haploidalne – gametofit.
Gametofit, produkujący komórki rozrodcze, może być jednopienny, gdy męskie i żeńskie gametangia występują na tym samym osobniku, lub dwupienny, gdy na jednej roślinie występują tylko organy rozrodcze męskie (plemnie) lub żeńskie (rodnie). Plemnie i rodnie znajdują się zwykle na szczycie łodyżki gametofitu. Plemnie są zazwyczaj kuliste lub maczugowate, a rodnie przyjmują kształt wazonika, na którego dnie znajduje się jedna nieruchliwa komórka jajowa.
Zaplemnienie i zapłodnienie u mszaków
Zaopatrzone w wić i ruchliwe plemniki potrzebują do przemieszczania środowiska wodnego, stąd do zapłodnienia dochodzi np. w kropli deszczu. Powstała w wyniku zapłodnienia w rodni zygota ulega podziałom mitotycznym, rozwijając się w sporofit, wrastający stopą w gametofit. Sporofit nie jest samodzielny – za pomocą stopy pobiera związki organiczne i wodę od gametofitu.
>> Chcesz dobrze zdać maturę z biologii? Zobacz ebook Botanika
Rosnąca seta odrywa u większości mchów górną część rodni, która tworzy następnie czepek chroniący powstającą na szczycie sety zarodnię. Zarodnia ma postać puszki, wewnątrz której dochodzi do podziałów mejotycznych, prowadzących do powstania haploidalnych zarodników. Gdy nieruchliwe spory dojrzeją, zarodnia otwiera się. U mchów odpada wieczko, a u maczugowców zarodnia pęka na cztery klapki. Z otwartej zarodni wysypują się zarodniki. Trafiają one na podłoże, gdzie kiełkują, tworząc najpierw wielokomórkowy splątek – młodocianą formę gametofitu. Z niego wyrastają łodyżki, na których powstają gametangia. Cykl rozwojowy rozpoczyna się od nowa.
