Jak rozmnażają się paprotniki?
U wszystkich roślin zwanych paprotnikami pokoleniem dominującym jest sporofit.
U widłaków jednakozarodnikowych zarodnie znajdują się na liściach zarodnionośnych, tworzących zwykle kłos. W zarodniach po mejozie powstają identyczne zarodniki. Z nich wyrastają obupłciowe, jednopienne przedrośla, zawierające zarówno plemnie, jak i rodnie. Zapłodnienie zachodzi w środowisku wodnym i w jego wyniku powstaje młody sporofit w postaci rozgałęzionej łodyżki. Dojrzały sporofit wykształca kłosy zarodnionośne i cykl rozpoczyna się od nowa.
>> Chcesz dobrze zdać maturę z biologii? Zobacz ebook Botanika
U widłaków różnozarodnikowych występują dwa rodzaje zarodników. Zarodnie na zewnętrznych liściach, zwane makrosporangiami, wytwarzają makrospory, a na młodszych, wewnętrznych liściach w mikrosporangiach powstają mikrospory. Z zarodników wyrastają przedrośla – męskie i żeńskie, wytwarzające odpowiednio jedną plemnię i kilka rodni. Gametofit jest więc dwupienny. Plemniki przepływają do rodni. Po zapłodnieniu wyrasta młody sporofit.
Dominacja sporofitu nad gametofitem
Skrzypy są jednakozarodnikowe. Ich zarodnie zebrane są w kłos zarodnionośny. Zarodniki skrzypów zaopatrzone są w ułatwiające rozsiewanie cztery sprężyste taśmy. Z identycznych zewnętrznie zarodników wyrastają przedrośla dwupienne – gametofit męski jest nieco mniejszy od żeńskiego. Do zapłodnienia zachodzi w wodzie, gdy plemniki przepływają do rodni. Powstaje zarodek, z którego wyrasta młody sporofit.
Większość paproci jest jednakozarodnikowych. Przykładem jest powszechnie występująca narecznica samcza. Na spodniej stronie blaszki jej dojrzałych liści znajdują się skupiska, każde z nich utworzone z kilkunastu zarodni, zaopatrzonych w mechanizm otwierający. Skupiska zarodni osłonięte są zawijkami. Powstające po mejozie zarodniki są identyczne morfologiczne i wyrastają z nich jednopienne przedrośla. Na ich dolnych stronach tworzą się rodnie z jedną komórką jajową i plemnie z wielowiciowymi plemnikami. Plemniki w środowisku wodnym trafiają do rodni, gdzie dochodzi do zapłodnienia. Zarodek najpierw odżywia się kosztem gametofitu, a ostatecznie wyrasta w młody sporofit.
Sporangia paprotników
Nieliczne paprocie różnozarodnikowe wytwarzają zróżnicowane kupki zarodni, składające się z makro- lub mikrosporangiów. Tworzą one odpowiednio makro- lub mikrospory. Z zarodników wyrastają przedrośla – męskie i żeńskie, wytwarzające plemnie lub rodnie. Plemniki trafiają z wodą do rodni, gdzie po zapłodnieniu powstaje zygota, a dalej młody sporofit.
