Czym są hydroksosole?

Hydroksosole, czyli sole zasadowe, nazywane są też solami podwójnymi, ponieważ w cząsteczce zawierają jeden rodzaj kationów metalu i dwa różne rodzaje anionów, z których jeden to anion wodorotlenkowy OH–. Hydroksosole są pochodnymi wodorotlenków polihydroksylowych (posiadających dwie lub trzy grupy -OH).

Wodorotlenki posiadające dwie grupy -OH tworzą jeden typ hydroksosoli – z jedną grupą -OH i jedną resztą kwasową, np. [MgOH]Cl.

Wodorotlenki posiadające trzy grupy -OH tworzą dwa typy hydroksosoli – z jedną grupą -OH i dwiema resztami kwasowymi, np. [AlOH]Cl2 LUB z dwiema grupami -OH i jedną resztą kwasową, np. [Al(OH)2]Cl.

Wzór ogólny hydroksosoli

[Mn(OH)x]yRz

Gdzie:
M – metal
R – reszta kwasowa
n, x, y, z – współczynniki stechiometryczne wynikające z wartościowości pierwiastków i grup

Nazewnictwo hydroksosoli

Hydroksosole można nazywać na trzy sposoby.

Przykład:

Mg(OH)Br można nazwać

  1. bromek wodorotlenek magnezu
  2. bromek hydroksomagnezu
  3. hydroksobromek magnezu

[Al(OH)2]Cl można nazwać

  1. chlorek diwodorotlenek glinu
  2. chlorek dihydroksoglinu
  3. dihydroksochlorek glinu

Metody otrzymywania hydroksosoli

Hydroksosole najczęściej mają odczyn zasadowy. Powstają w wyniku niepełnego zobojętnienia grup hydroksylowych wodorotlenków zawierających więcej niż jedną grupę hydroksylową.

  • Reakcje częściowego zobojętniania wodorotlenków

Ca(OH)2 + HCl → [Ca(OH)]Cl + H2O

Al(OH)3 + H2SO4 → [Al(OH)]SO4 + 2 H2O

  • Reakcje soli obojętnych lub zasadowych z zasadami

BaCO3 + Ba(OH)2 → [Ba(OH)]2CO3

  • Reakcje wodorotlenków z tlenkami kwasowymi

2 Cu(OH)2 + CO2 → [Cu(OH)]2CO3 + H2O

Dysocjacja elektrolityczna hydroksosoli

W reakcji dysocjacji hydroksosoli najpierw odszczepiane są reszty kwasowe, a następnie grupy wodorotlenowe.

[Al(OH)]SO4  → [Al(OH)]2+ + SO42-

[Al(OH)]2+ → Al3+ + OH–

[Ca(OH)]Cl → [Ca(OH)]+ + Cl–

[Ca(OH)]+ → Ca2+ + OH–

[Fe(OH)2]NO3 → [Fe(OH)2]+ +  NO3–

[Fe(OH)2]+  → Fe2+ + OH–

Właściwości hydroksosoli

  • ciała stałe
  • słabo rozpuszczalne w wodzie
  • reagują z kwasami, tworząc sole
  • w stanie stałym są izolatorami
  • w stanie stopionym słabo przewodzą prąd