I prawo Mendla, czyli prawo czystości gamet

I prawo Mendla, czyli prawo czystości gamet

W gametach znajduje się tylko jeden z pary alleli warunkujących daną cechę. Prawo to nazywane jest również prawem czystości gamet lub inaczej prawem segregacji i dotyczy dziedziczenia pojedynczych cech.

W swoich badaniach Mendel wybrał siedem cech grochu I dokonywał wielokrotnych krzyżowań, aby otrzymać osobniki homozygotyczne (AA lub aa) pod względem jednej z cech tzw. linie czyste. W jednym z badań Mendel skrzyżował groch o kwiatach białych z grochem o kwiatach czerwonych. W pokoleniu pierwszym wszystkie osobniki miały kwiaty czerwone, a w pokoleniu drugim kwiaty czerwone i białe w stosunku 3:1. Mendel stwierdził na tej podstawie, że barwę kwiatów determinują dwa niezależne czynniki. Barwa biała ujawnia się u roślin z dwoma czynnikami białej barwy, a czerwona zarówno u roślin z dwoma czynnikami barwy czerwonej, jak również w przypadku występowania dwóch różnych czynników-barwy białej i czerwonej. Barwa czerwona dominuje nad barwą białą maskując działanie barwy białej.

Gdzie P to pokolenie rodzicielskie (od łac. parentes), F₁ to pokolenie pierwszych potomków (F z łac. filius – potomek), a F₂ to drugie pokolenie potomków.

Odstępstwa od dziedziczenia mendlowskiego
Obecnie wiemy, że istnieje wiele odstępstw od tradycyjnej genetyki mendlowskiej. Allele mogą też być kodominujące lub gen może mieć więcej niż dwa allele. W dodatku geny położone w tym samym chromosomie dziedziczą się razem, a cechy warunkowane są zazwyczaj przez wiele alleli.