Mejoza prostgamiczna i pregamiczna
Mejoza to podział jądra komórkowego, podczas którego następuje redukcja liczby chromosomów. Mejoza inaczej nazywana jest kariokinezą redukcyjną. Oznaczana jest skrótem R!. Podczas tego procesu, mejoza zachodzi w macierzystych komórkach zarodników oraz gamet. Prowadzi to do powstania haploidalnych zarodników, plemników i komórek jajowych. Gamety haploidalne zawierają jedną parę chromosomów, z której po zapłodnieniu, powstaje diploidalna zygota. Z niej, dzięki podziałom mitotycznym, rozwijać się będzie dojrzały organizm, który również będzie zdolny do produkcji kolejnych gamet. Redukcja chromosomów podczas mejozy jest niezbędna, ponieważ przy rozwoju, ich liczba by stale wzrastała, co nie byłoby sprzyjające ani dla osobników ani dla środowiska. U człowieka, jest to podział komórek potomnych, dokładnie połową liczby chromosomów komórki macierzystej.
Komórki powstałe po zapłodnieniu i posiadające podwójną liczbę chromosomów nazywa się diploidalnymi. Natomiast komórki, które powstały po podziale mejotycznym charakteryzujące się pojedynczą liczbę chromosomów, nazywane są haploidalnymi.
W trakcie mejozy zachodzą dwa spójne ze sobą podziały:
- I podział mejotyczny, redukcyjny
- II podział mejotyczny zwany zachowawczym lub mitotycznym – ze względu na podobieństwo do mitozy
W obu podziałach występuje profaza, metafaza, anafaza i telofaza. Redukcja chromosomów w przebiegu mejozy, zachodzi w pierwszym podziale mejotycznym. W drugim podziale, następuje redukcja ilości DNA i powiększenie liczby jąder komórkowych.
Mejoza postgamiczna to mejoza, która zachodzi po połączeniu gamet w zygotę. Jest to mejoza typowa dla haplontów i występuje u przedstawicieli wiciowców, zarodnikowców i roślin. Mejoza postgamiczna inaczej jest nazywana mejozą metagamiczną lub mejozą pozapłodnieniową. Zachodni bezpośrednio po procesie zapłodnienia.
Mejoza pregamiczna to mejoza, która poprzedza wytworzenie gamet, czyli inaczej nazywana jest mejozą przedzapłodnieniową. Występuje u orzęsków, zwierząt wielokomórkowych i niektórych roślin, ale także u człowieka. Komórki macierzyste gamet, w pierwszej kolejności ulegają mejozie, a następnie zapłodnieniu ulegają powstałe komórki haploidalne. Wynikiem mejozy pregamicznej jest rozwój osobnika diploidalnego. Taki sposób rozwoju daje większe zabezpieczenie genetyczne niż w przypadku mejozy postgamicznej, gdzie rozwój osobnika następuje w sposób haploidalny.