Proenzym (zymogen) – co to jest?
Proenzym, inaczej nazywany zymogenem, preenzymem, enzymogenem, to nieaktywny prekursor enzymu, który do uaktywnienia wymaga nieodwracalnej zmiany, np. proteolizy fragmentu cząstki, które przesłania miejsce aktywne enzymu. W wyniku hydrolizy jednego lub większej ilości wiązań peptydowych enzymy ulegają nieodwracalnej aktywacji. Aktywacja odblokowuje miejsce aktywne w czasie i miejscu fizjologicznie właściwym.
Do proenzymów należą:
- pepsynogen – proenzym pepsyny. Jest to proenzym wydzielany u kręgowców, przez komórki główne śluzówki żołądka pod wpływem bodźców nerwowych.
- trypsynogen – proenzym, który wydzielany jest przez część trzustki (zewnątrzwydzielniczą) oraz jako składnik soku trzustkowego. Transportowany jest do dwunastnicy, gdzie ulega aktywacji przez enteropeptydazę do trypsyny.
- proinsulina – nieaktywny prekursor insuliny. Proinsulina powstaje w trzustce.
- chymotrypsynogen
- prokarboksypeptydaz A i B
- proelastaza
Mechanizm regulacji proenzymów, czyli regulacji aktywności enzymatycznej odbywa się w procesach krzepnięcia krwi, rozwoju organizmów, rozpuszczania skrzepów krwi, w proteolitycznych enzymach trawiennych.
