Fronty atmosferyczne

Co to front atmosferyczny?

Front definiowany jest jako strefa graniczna występująca pomiędzy dwiema różnymi masami powietrza, masą ciepła i masa chłodna, nachylona do powierzchni Ziemi pod niewielkim kątem. Masy te różnią się między sobą właściwościami, przede wszystkim:

temperaturą
wilgotnością
gęstością

Umowny kierunek przemieszczania się frontów atmosferycznych to z zachodu na wschód. Spowodowane jest to występowaniem wiatrów zachodnich w szerokościach geograficznych powstawania frontów. Jednakże ich kierunek przemieszczania może być zmieniony w głównej mierze przez masywy górskie i zbiorniki wodne.

Wyróżnić można trzy gatunki frontu: ciepły, zimny i zokludowany.

Front ciepły: powstaje gdy masy powietrza ciepłego nasuwają się na masy powietrza chłodnego. Ciepłe powietrze jest lżejsze i wślizguje się na powietrze chłodniejsze- cięższe (rys.1). Oznakami zbliżania się frontu ciepłego jest pojawienie się na niebie najpierw chmur pierzastych (łac. Cirrus), a następnie chmur warstwowych (łac. Stratus). Wśród chmur warstwowych jakie przynosi front ciepły wyróżnić możemy: Cirrostratus które ustępują gęstszym Altostratus, następnie w strefie frontu pojawiają się deszczowe- Nimbostratus. Za frontem następuje rozpogodzenie, pojawiają się chmury Stratocumulus (kłębiasto-warstwowe). Ciśnienie atmosferyczne zarówno przed nadejściem jak i w strefie frontowej, obniża się.

Cechy charakterystyczne dla frontu ciepłego:

Niska prędkość przemieszczania się ok. 100km/dobę
Opady mniej intensywne niż w przypadku frontu zimnego,
Zjawiska pogodowe związane z przechodzeniem frontu ciepłego można zaobserwować na dużym obszarze geograficznym,
Czas trwania opadów atmosferycznych: od kilku godzin do kilku dni
Towarzyszący wiatr jest słaby i nieporywisty
Za frontem ciepłym opady zanikają, a powietrze jest bardziej wilgotne i ciepłe

Rys. 1. Schemat powstania frontu ciepłego [https://open.uj.edu.pl/mod/page/view.php?id=1227]

Front chłodny: tworzy się gdy masy powietrza chłodnego wypierają do góry masy powietrza ciepłego. Spowodowane jest to większą gęstością powietrza chłodnego. Ciepłe powietrze unosi się do góry, ochładza i następnie tworzą się chmury (rys 2). Przed nadejściem frontu zaobserwować można chmury Cumulus i Cumulonimbus (kłębiaste). W strefie frontu występuje całkowite zachmurzenie chmurami Cumulonimbus powodując obfite opady atmosferyczne. Ciśnienie przed nadejściem frontu chłodnego obniża się, by następnie gwałtownie wzrosnąć w strefie frontowej.

Cechy charakterystyczne dla frontu chłodnego:

Większa prędkość przemieszczania się, ok. 25-50 km/h
Opady krótkie lecz o dużej intensywności, często gwałtowne burze z gradem
Występowanie w strefie frontu silnego i porywistego wiatru
Duża obniżka temperatury po przejściu frontu, nawet do 15°C
Obejmuje swym zasięgiem dużo mniejszą strefę niż front ciepły

Rys.2 Schemat powstania frontu zimnego. [https://open.uj.edu.pl/mod/page/view.php?id=1227]

Front zokludowany: to front powstały podczas połączenia się frontów atmosferycznych, ciepłego i chłodnego. Powstaje gdy chłodne masy powietrza doganiają ciepłe. Dochodzi do styku trzech mas powietrza. W ich skład wchodzą dwie masy powietrza chłodnego różniące się między sobą temperaturą oraz masa ciepła, która jest oderwana od podłoża. Wyróżniamy front zokludowany ciepły i chłodny. Pierwszy z nich powstaje w wyniku gdy powietrze za frontem chłodnym jest cieplejsze niż powietrze przed frontem ciepłym. Pogoda towarzysząca przechodzeniu tego typu frontu jest podobna do tej towarzyszącej frontowi ciepłemu (rys. 3).

Rys. 3. Schemat powstania frontu zokludowanego ciepłego

Drugi natomiast powstaje kiedy to powietrze za frontem chłodnym jest chłodniejsze niż przed frontem ciepłym. Przebieg zjawisk pogodowych na początku podobny jest do frontu ciepłego, natomiast później następuje zmiana pogody, oraz silne opady charakterystyczne dla frontu chłodnego (rys.4).