Mnemotechniki, czyli jak pomóc swojej pamięci
Pamięć bywa ulotna Wie o tym każdy, kto musiał opanować obszerny materiał w bardzo krótkim czasie. Na szczęście istnieje wiele sposobów, by ułatwić sobie zapamiętywanie.
W dzisiejszym artykule przybliżymy Ci najpopularniejsze mnemotechniki wraz z praktycznymi przykładami
Mnemotechniki — co to takiego?
Mnemotechnika to szereg technik i sposobów, które ułatwiają zapamiętywanie, gromadzenie, przechowywanie i przywoływanie informacji. Celem każdej mnemotechniki jest zatem poprawienie naszej pamięci. Większość tego typu metod opiera się na skojarzeniach i podobieństwach (np. fonetycznych). Dzięki temu możesz tworzyć własne mnemotechniki, które pomogą Ci szybciej i na dłużej przyswoić informacje.
Mnemotechniki — dlaczego warto?
Mnemotechnika sprawdzi się szczególnie wtedy, kiedy nauki jest dużo i musisz rozłożyć ją w czasie. Tak jest w przypadku egzaminu maturalnego. Nie możesz przecież powtórzyć całego materiału dzień przed maturą. Przygotowania zaczynasz już kilka miesięcy wcześniej. Zależy Ci na tym, abyś mógł przywołać na maturze informacje, które powtarzałeś np. w lutym. Niestety, brak systematycznych powtórek i upływ czasu sprawią, że w końcu zapomnisz daty, słówka czy terminy. Dlaczego? Ponieważ wówczas informacje te są przechowywane w pamięci krótkotrwałej. Za sprawą mnemotechnikom (skojarzeniom, obrazom) tworzy się natomiast sieć powiązań, a dokładniej połączenia między neuronami. Innymi słowy, techniki pamięciowe przyczyniają się długotrwałego wzmocnienia synaptycznego. W mózgu powstają sieci neuronów, które są odpowiedzialne za przechowywanie śladu pamięciowego. Kiedy połączenia neuronowe zostaną zerwane, zapominamy. Mnemotechniki wzmacniają je, tym samym poprawiając naszą pamięć.
Rodzaje mnemotechnik
Mnemotechniki możemy podzielić ze względu na ich złożoność oraz ze względu na zastosowane mechanizmy poznawcze. Jak się domyślasz, do pierwszej grupy zaliczamy Mnemotechniki proste i złożone.
Mnemotechniki proste — przykłady
- Pierwsze litery, np. symbole kierunków stron świata (North, East, South, West, czytane zgodnie z ruchem wskazówek zegara): Na Ekranie Siedzi Wrona.
- Akronimy, np. HOMES Wielkie Jeziora Północnoamerykańskie (Huron, Ontario, Michigan, Erie, Superior).
- Układy skojarzeniowe, np. rok założenia Rzymu: Na siedmiu wzgórzach piętrzy się Rzym (753).
- Wierszyki, np. Liczy noże, niechby nie (partykuły).
Mnemotechniki złożone — przykłady
1. Technika miejsc
Najpopularniejszą techniką z tej grupy jest tzw. pałac pamięci. W tej metodzie chodzi o to, by połączyć nowe informacje ze starymi, na zasadzie skojarzeń. Jak to działa? Załóżmy, że musisz zapamiętać nazwy bogów greckich: Hades, Apollo, Atena i Narcyz. Teraz możesz przyporządkować im konkretne miejsca w szkole. Atena — biblioteka (mądrość), Narcyz — łazienka (podziwianie swego oblicza w lustrze), Apollo — sala od plastyki lub muzyki, Hades — sala przedmiotu, którego nie lubisz, tego najbardziej piekielnego, na którym umierasz ze strachu. Dodatkowo, możesz wyobrazić sobie możesz połączyć bogów z Twoimi nauczycielami. Im bardziej plastyczne i emocjonalne będą to obrazy, tym lepiej.
2. Główny system pamięciowy
To technika, w której cyfry zmieniasz w głoski alfabetu. Umożliwi Ci to tworzenie łatwych do zapamiętania słów, a nawet całych zdań. Dzięki temu bez problemu wyrecytujesz z pamięci daty, ciąg liczb, czy numerów. Jak się domyślasz, ta mnemotechnika przyda Ci się szczególnie na egzaminie z przedmiotów humanistycznych, takich jak historia czy polski.
Mnemotechniki, a mechanizmy poznawcze
Mnemotechniki możemy również podzielić ze względu na zastosowane mechanizmy poznawcze. Pierwsza z nich odwołuje się do teorii podwójnego kodowania Paivo. Chodzi o to, by wykorzystać więcej niż jeden kod reprezentacji. Mówiąc prościej — polega na tym, by budować ciągi skojarzeń, które pozwolą Ci odtworzyć konkretną informację. W drugiej grupie znajdują się natomiast mnemotechniki, które pozwalają na grupowanie, porządkowanie i kategoryzowanie informacji.
1. Metoda obrazów interaktywnych
Ta technika jest pomocna przy nauce listy niepowiązanych ze sobą słów. Polega na stworzeniu historyjki (nawet zabawnej czy absurdalnej), która pomoże zapamiętać dane wyrazy. Z powodzeniem możesz ją wykorzystać przy nauce języka obcego.
2. Metoda słów — wieszaków
Nazwa tej mnemotechniki wzięła się stąd, że jako bazę, wykorzystuje się w niej dobrze znany tekst, by zapamiętać nowe informacje. Przykład:
Jeden to Wiedeń.
Dwa to gra.
Trzy to lwy.
Cztery to kamery.
Pięć to zięć
Sześć to teść.
Siedem to pledem.
Osiem to Antosiem.
Dziewięć to rtęć.
Dziesięć to jesień.
Mnemotechniki — podsumowanie
Dlaczego mnemotechnik działają? Ponieważ otrzymujesz wyłącznie metodę, “szkic”. To, czym go wypełnisz zależy od Ciebie. Twórz w swojej głowie, obrazy, skojarzenia, układaj historie. Wykorzystuj do tego wspomnienia, emocje, zmysły. Pamiętaj, w tym przypadku ogranicza Cię tylko wyobraźnia.
