Czym są sole obojętne?

Sole obojętne to sole, w których cząsteczkach występuje jeden rodzaj kationów i jeden rodzaj anionów. Wbrew nazwie sole obojętne mogą mieć odczyn kwasowy, zasadowy i obojętny.

Wzór ogólny soli obojętnych

MnRm

Gdzie:
M – metal
R – reszta kwasowa
n – wartościowość reszty kwasowej
m – wartościowość metalu

Nazewnictwo soli obojętnych

Nazwy soli obojętnych tworzy się, wymieniając najpierw nazwę reszty kwasowej, a na drugim miejscu nazwę metalu lub grupy amonowej w dopełniaczu (odpowiadając na pytanie – czego?, np. magnezu, amonu). Jeśli kwas, od którego pochodzi sól, jest tlenowy, dodajemy do nazwy reszty kwasowej końcówkę -an, np. NaNO3 – azotan (V) sodu. Jeśli kwas, od którego pochodzi sól, jest beztlenowy, dodajemy do nazwy reszty kwasowej końcówkę -ek, np. K2S – siarczek potasu.

Metody otrzymywania soli obojętnych

  1. wodorotlenek metalu + kwas → sól + woda (reakcja zobojętniania)

Cu(OH)2 + H2S → CuS↓ + 2 H2O

  1. metal + kwas → sól + wodór(↑) (dla metali szlachetnych i półszlachetnych reakcja z kwasami zachodzi zwykle według innego mechanizmu)

3 Ca + 2 H3PO4 → Ca3(PO4)2 + 3 H2↑

  1. tlenek metalu + kwas → sól + woda

3 CaO + 2  H3PO4 → Ca3(PO4)2 + 3 H2O

  1. tlenek metalu + tlenek niemetalu → sól (tylko dla soli kwasów tlenowych)

6 CaO + P4O10 → 2 Ca3(PO4)2

  1. wodorotlenek metalu + tlenek niemetalu → sól + woda (tylko dla soli kwasów tlenowych)

6 Ca(OH)2 + P4O10 → 2 Ca3(PO4)2 + 6 H2O

  1. kwas 1 + sól 1(rozpuszczalna) → sól 2 (nierozpuszczalna) + kwas 2

3 CaCl2 + 2 H3PO4 → Ca3(PO4)2↓ + 6 HCl

  1. sól 1(rozpuszczalna) + sól 2 (rozpuszczalna) → sól 3 + sól 4

3 CaCl2 + 2 Na3PO4 → Ca3(PO4)2↓ + 6 NaCl

  1. wodorotlenek 1 (rozpuszczalny) + sól 1 (rozpuszczalna) → wodorotlenek 2 + sól 2

3 Ca(OH)2 + 2 K3PO4 → Ca3(PO4)2↓ + 6 KOH

  1. metal + niemetal → sól (tylko dla soli kwasów beztlenowych)

Cu + S → CuS

  1. metal 1 + sól 1 → metal 2 + sól 2

Cu + 2 NaCl → 2 Na + CuCl2

Dysocjacja elektrolityczna soli obojętnych

Sole obojętne rozpuszczalne w wodzie dysocjują pod jej wpływem na kationy metali i aniony reszty kwasowej. Odczyn roztworu soli zależy od tego, jak dana sól jest zbudowana. Sole mocnych kwasów i mocnych zasad mają odczyn obojętny. Sole mocnych kwasów i słabych zasad mają odczyn kwasowy, a sole mocnych zasad i słabych kwasów – odczyn zasadowy. Sole słabych kwasów i słabych zasad mogą dawać odczyn zasadowy lub kwasowy w zależności od stałych dysocjacji danego kwasu i zasady. Jest to jednak odczyn zbliżony do obojętnego.

KNO3 → K+ + NO3–

Azotan (V) potasu dysocjuje na kationy potasu i aniony azotanowe (V)

Właściwości soli obojętnych

  • ciała stałe
  • większość ma budowę krystaliczną i zawiera ułożone w uporządkowany sposób kationy i aniony, a nie całe cząsteczki soli
  • większość soli jest rozpuszczalna w wodzie
  • wodne roztwory soli przewodzą prąd elektryczny
  • część soli jest bezbarwna, inne przyjmują kolor jonu metalu w środowisku wodnym, np. sole miedzi (II) są niebieskie