Charakterystyka migracji ludności
Migracja oznacza zmianę miejsca zamieszkania na stałe bądź na określony czas. Ruch ludności ma wiele przyczyn, jednak istnieją obszary stałe wyludniające się oraz miejsca trwałego napływu migrantów. Liczba osób migrujących na świecie stale rośnie.
Na samym początku należy wyjaśnić podstawowe terminy:
– emigracja: wyjazd z własnego kraju,
– imigracja: przyjazd z danego kraju,
– reemigracja: osoba o statusie emigranta przemieszcza się do innego kraju na stałe lub wraca z emigracji do kraju macierzystego,
– repatriacja: powrót do ojczyzny osób, które zostały z niej wysiedlone,
– deportacja: przymusowe przesiedlenie osoby bądź grupy osób (najczęściej z powodów politycznych, religijnych lub przestępczych),
– ewakuacja: wymuszone przemieszczenie się ludności z powodu naturalnego kataklizmu (powodzi, huraganu, cyklonu, wybuchu wulkanu).
– migracja ekonomiczna: wyjazd w celu poprawienia bytu ekonomicznego.
Czym jest saldo migracji
Saldo migracji to różnica między napływem, a odpływem ludności z danego obszaru i danym czasie.
Saldo ujemne: więcej osób wyjeżdża niż przyjeżdża (emigracja > imigracja); saldo ujemne posiadają kraje Europy Wschodniej oraz kraje bliskowschodnie objęte działaniami wojennymi,
Saldo dodatnie: więcej osób przyjeżdża niż wyjeżdża (emigracja < imigracja); saldo dodatnie jest charakterystyczne dla państw Europy Zachodniej: Niemiec, Francji oraz Wielkiej Brytanii, USA Kanady oraz bogatych krajów Zatoki Perskiej.
Migracja zewnętrzna i wewnętrzna
Migracje dzielimy na zewnętrzną, czyli przemieszczanie się pomiędzy granicami państw oraz migrację wewnętrzną w obrębie jednego kraju, np. migracje ze wsi do większych i lepiej rozwiniętych ośrodków w celach zarobkowych.
Migracja ma wpływ zarówno na kraj przyjmujący, jak i na miejsce, z którego zauważalny jest upływ ludności. Dla krajów emigracyjnych najbardziej charakterystyczne są:
– odpływ młodych ludzi oraz drenaż mózgów, czyli ubytek fachowców,
– problemy demograficzne: spadek przyrostu naturalnego,
– depopulacja: zmniejszenie się liczby ludności w kraju,
– spadek bezrobocia: osoby bez pracy emigrują do bogatszych państw,
– możliwy wzrost zamożności kraju dzięki przesyłaniu pieniędzy do przez emigrantów zarobkowych,
– rozpad więzi rodzinnych,
– szybszy transfer idei oraz technologii: osoby emigrujące często wracają do macierzystego kraju, przywożąc ze sobą pomysły na rozwój nowych biznesów.
Natomiast w krajach imigracyjnych do najważniejszych konsekwencji emigracji należy:
– przypływ taniej siły roboczej,
– wzrost przyrostu naturalnego,
– problemy z związane z asymilacją ludności napływowej,
– wzbogacanie rodzimej kultury poprzez mieszanie się zwyczajów oraz tradycji wnoszonej w społeczeństwo przez ludność napływową.
Uchodźcy i imigranci zarobkowi – jak ich odróżnić?
Współcześnie największym wyzwaniem stojącym przez ludzkością jest problem uchodźców. Ważne jest, aby rozdzielić zjawisko uchodźstwa od migracji. Uchodźstwo to najczęściej niedobrowolne przemieszczenie ludności, wymuszone trudną sytuacją życiową w ojczyźnie: wybuch wojny, czystki etniczne, prześladowanie polityczne i religijne, klęski żywiołowe. W teorii niezwykle ciężko odróżnić uchodźcę od emigranta zarobkowego, ponieważ z czasem uchodźcy stają się mimowolnie migrantami zarobkowymi, gdyż jest to niezależny proces wymuszony warunkami ekonomicznymi w krajach rozwiniętych.
W samym tylko 2018 roku było ponad 20 milionów uchodźców, z czego 10 milionów stanowiły dzieci i młodzież; największa część uchodźców pochodziła z: Syrii, Afganistanu oraz Sudanu Południowego. Znaczna część z nich trafiła do krajów ościennych: Turcji, Libanu, Pakistanu oraz Iranu; jednak wielu z nich trafiło również do Europy, m.in. do Niemiec, Szwecji, Włoch, Grecji oraz Francji.
