Pogłowie i obsada – jakie wyróżniamy typy chowu zwierząt?

Hodowla zwierząt to nieodłączny element w rozwoju ludzkiej cywilizacji. Jednak warunki klimatyczne oraz kulturowe wpływają w dużej mierze na rozmieszczenie oraz rodzaj danego chowu. Na początku rozróżnijmy termin chów od hodowli. Chowem nazywamy tworzenie zwierzętom odpowiedniego środowiska do rozwoju. Chodzi tutaj przede wszystkim o pomieszczenia lub zagrodzone miejsce na dworze, gdzie zwierzęta otrzymają jedzenie, schronienie oraz zapewnione zostanie im bezpieczeństwo. Chów prowadzony jest ze względy na korzyści żywieniowe lub materialne (skóra, wełna). Hodowla to działania podejmowane w celu uzyskania danych cech zwierzęcia: masy mięśniowej, szybkości, rozmiarów, gęstości wełny etc. Hodowla nie jest możliwa bez przygotowania odpowiednich warunków chowu.

Czym różni się pogłowie od obsady? Pogłowie to ogólna liczba zwierząt w obrębie gatunku, która występuje na określonym obszarze i czasie. Pogłowie w dużej mierze zależy od czynników gospodarczych oraz środowiskowych; jednak liczba pogłowia może być regulowana również czynnikami religijno-kulturowymi. Obsada zwierząt związana jest z liczbą zwierząt danego gatunku, która występuje na sprecyzowanym obszarze. Najczęściej w spisach rolnych występuje w zapisie liczby zwierząt na 100 ha gruntów rolnych lub ornych.

1. Chód bydła: jest to jeden z najbardziej rozpowszechnionych chowów. Chów bydła odbywa się na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy. Szacuje się, że na całym świecie żyje ok. 1,5 mld sztuk bydła. W chowie bydła sprzyja umiarkowany lub gorący klimat z łatwym dostępem do wody pitnej (zwierzęta w upalne dni potrafią wypić nawet do 100 litrów w ciągu doby). Dodatkowo zwierzęta wymagają stałego dostępu roślin zielonych na duże przestrzeni (pastwiska, łąki).

Kraje z największym pogłowiem bydła to: Indie (218 mln), Brazylia (211 mln) oraz Chiny (115 mln).

W Indiach na populację krów wpływa czynnik religijny, gdyż zwierzęta te uważane są przez hindusów za zwierzęta święte, których zabijanie jest surowo zabronione. W innych krajach świata bydło traktowane jest jako stałe źródło mięsa oraz nabiału.

2. Chód trzody chlewnej: przeznaczany niemal wyłącznie na wytwarzanie tłuszczu oraz mięsa. Ten rodzaj chowu jest stosunkowo łatwy w utrzymaniu ze względu na wszystkożerność trzody. Młode osobniki szybko przybierają na wadzę (100 kg w ciągu 6 miesięcy), zaś ciąża występuje dwa razy w roku.

Kraje z największym pogłowiem trzody chlewnej to: Chiny (466 mln), Stany Zjednoczone (66 mln), Brazylia (39 mln).

Trzoda chlewna nie wymaga wypasania na łąkach, wystarczy chlew i stałe dostęp do paszy. W Chinach znajduje się największa ilość trzody ze względu na wysokie zapotrzebowanie wewnętrzne. Dużo trzody chowanej jest również w Europie oraz Ameryce Północnej. Niski rozwój chowu w Afryce i Bliskim Wschodzie wynika ze słabo rozwiniętej termoregulacji u świń. Ponadto wieprzowina zawiera więcej tłuszczu niż wołowina, z racje tego łatwiej się psuje, a jej zjedzenie grozi zatruciem pokarmowym. Prawdopodobnie ten fakt jest przyczyną religijnego zakazu spożywania wieprzowiny przez wyznawców islamu.

3. Chów owiec i kóz: są to zdecydowanie mniejsze zwierzęta, z niższym zapotrzebowaniem na pokarm. Radzą sobie nawet w trudnych i ekstremalnych terenach: tolerują suszę, wysokie temperatury oraz strome zbocza. Chów przeznaczany jest na mięso, mleko oraz wełnę.

Kraje z największym pogłowiem kóz i  owiec to: Chiny (185 oraz 187 mln), Indie (160 mln oraz 75 mln), Australia ( 75 mln owiec) oraz Pakistan (63 mln kóz).

Większa część światowego chowu kóz i owiec przypada na kraje nisko rozwinięte. W dużej mierze ukształtowane jest to przez trudne warunki środowiskowe.

4. Chów pozostałych zwierząt: do najpopularniejszych należy chów koni (przewodzą Stany Zjednoczone oraz Chiny). Dzisiaj chów koni zaspokaja potrzeby rekreacyjne, sportowe oraz stanowi czynnik podnoszący prestiż wyższych klas społecznych. Innymi zwierzętami przeznaczanymi na chów są osły, wielbłądy, lamy oraz renifery.