Co to są kwasy beztlenowe? Jakie znamy kwasy?
Kwasy beztlenowe to kwasy zbudowane z atomów wodoru i atomów niemetali, ale w ich resztach kwasowych nie występuje tlen. Im niższa elektroujemność niemetalu tworzącego kwas, tym wyższa moc kwasu.
Kwasy beztlenowe nieorganiczne powstają przez rozpuszczenie w wodzie produktów syntezy gazowego wodoru z niemetalem, np.
H2 + Cl2 → 2 HCl(g)
wodór + chlor → chlorowodór
H2O
HCl(g) → HCl(aq)
chlorowodór → kwas chlorowodorowy
Aby odróżnić gazowe wodorki (np.: chlorowodór) od kwasów, czyli wodnych roztworów wodorków, wodne roztwory opisuje się poprzez podanie wzoru wodorku z indeksem dolnym (aq) od aqua – woda. Przy gazowych wodorkach może pojawiać się indeks (g) od gaz, ale nie musi.
Wzór ogólny kwasów beztlenowych ma postać:
HnR
gdzie:
H – wodór
R – reszta kwasowa niezawierająca tlenu
n – współczynnik stechiometryczny równy wartościowości reszty kwasowej
Nazwy kwasów beztlenowych tworzy się, dodając do nazwy niemetalu słowo „wodorowy” i łącznik „o”.
Najpopularniejsze kwasy beztlenowe to:
- HCl – kwas chlorowodorowy (solny)
- HBr – kwas bromowodorowy
- HI – kwas jodowodorowy
- HF – kwas fluorowodorowy
- H2S – kwas siarkowodorowy (siarkowodór)
- H2Se – kwas selenowodorowy
Do kwasów beztlenowych zalicza się także te pochodzenia organicznego – HCN (kwas cyjanowodorowy), HSCN (tiocyjanowy), izotiocyjanowy (HNCS).
Ciekawostka o kwasach beztlenowych
Kwas chlorowodorowy otrzymywano dawniej z soli kamiennej i stężonego kwasu siarkowego (VI), stąd powstała nazwa kwas solny, czyli otrzymywany z soli.