Co to są kwasy beztlenowe? Jakie znamy kwasy?

Kwasy beztlenowe to kwasy zbudowane z atomów wodoru i atomów niemetali, ale w ich resztach kwasowych nie występuje tlen. Im niższa elektroujemność niemetalu tworzącego kwas, tym wyższa moc kwasu.

Kwasy beztlenowe nieorganiczne powstają przez rozpuszczenie w wodzie produktów syntezy gazowego wodoru z niemetalem, np.

H2 + Cl2 → 2 HCl(g)

wodór + chlor →  chlorowodór

H2O

HCl(g) → HCl(aq)

chlorowodór →  kwas chlorowodorowy

Aby odróżnić gazowe wodorki (np.: chlorowodór) od kwasów, czyli wodnych roztworów wodorków, wodne roztwory opisuje się poprzez podanie wzoru wodorku z indeksem dolnym (aq) od aqua – woda. Przy gazowych wodorkach może pojawiać się indeks (g) od gaz, ale nie musi.

Wzór ogólny kwasów beztlenowych ma postać:

HnR

gdzie:
H – wodór
R – reszta kwasowa niezawierająca tlenu
n – współczynnik stechiometryczny równy wartościowości reszty kwasowej

Nazwy kwasów beztlenowych tworzy się, dodając do nazwy niemetalu słowo „wodorowy” i łącznik „o”.

Najpopularniejsze kwasy beztlenowe to:

  • HCl – kwas chlorowodorowy (solny)
  • HBr – kwas bromowodorowy
  • HI – kwas jodowodorowy
  • HF – kwas fluorowodorowy
  • H2S – kwas siarkowodorowy (siarkowodór)
  • H2Se – kwas selenowodorowy

Do kwasów beztlenowych zalicza się także te pochodzenia organicznego – HCN (kwas cyjanowodorowy), HSCN (tiocyjanowy), izotiocyjanowy (HNCS).

Ciekawostka o kwasach beztlenowych
Kwas chlorowodorowy otrzymywano dawniej z soli kamiennej i stężonego kwasu siarkowego (VI), stąd powstała nazwa kwas solny, czyli otrzymywany z soli.