Jak zapobiegać światowemu głodu?
Głód, wbrew perspektywie krajów globalnej północy, stanowi poważny problem. Paradoksem jest to, że jako populacja z roku na rok produkujemy coraz więcej żywności, liczba osób z nadwagą rośnie, natomiast problem głodu nie znika. Dlatego wielu specjalistów i analityków wskazuje, że głównymi czynnikami odpowiedzialnymi za głód są: brak prawidłowej redystrybucji dóbr na świecie, rosnące nierówności, czynniki klimatyczne, przyśpieszony wzrost ludności oraz zwykły brak chęci krajów bogatej północy na rozwiązanie globalnego problemu.
Statystyka z ostatnich 100 lat wskazuje, że odsetek ludzi głodujących stale zmniejsza się. Pozytywny trend utrzymuje się zarówno w krajach rozwiniętych, jak i regionach rozwijających się; nawet w przypadku wysokiego przyrostu naturalnego, większość krajów łagodzi problem głodu na świecie. Średnia statystyczna dla krajów rozwiniętych to ok. 12%-15%, natomiast dla państw rozwijających się wynik oscyluje w okolicach 20%-23%.
Jednak optymistyczne statystyki przyćmiewają liczby bezwzględne. Problem głodu na świecie dotyczy ponad 800 mln osób głównie z krajów rozwijających się.
W jaki sposób określa się stan wyżywienia na świecie? Jednym ze sposobów jest obliczanie ilości kalorii przypadających na jedną osobę w ciągu doby. Średnio przyjmuje się, że spożycie 2200-2300 kcal odpowiada najniższemu poziomowi człowieka. Jeśli człowiek przyjmuje mniej, wówczas mamy do czynienia z problemem głodu. Skutkiem niedożywienia są problemy ze zdrowiem oraz obniżona aktywność psychiczna oraz fizyczna. Oprócz metody kalorycznej, wyróżniamy również głód utajony, który objawia się zaniżonym poziomem spożycia podstawowych substancji: białka, tłuszczy lub witamin. Dla porównania w krajach wysoko rozwiniętych średnia dzienna dawka kalorii wynosi ok. 3400 kcal na dobę, natomiast w Afryce sięga ona zaledwie 2500 kcal.
Według szacunków z powodu głodu co rok na całym świecie umiera ok. 25 mln osób. W głównej mierze tragedia ta spotyka mieszkańców Sahelu (Burkina Faso, Czadu, Etiopii oraz Somalii), ponadto z problemami głodu mierzy się Afganistan, Irak, Kambodża. Charakterystyczne w krajach dotkniętych niedoborami żywności jest zwiększone spożycie produktów zbożowych oraz znacznie ograniczony dostęp do mięsa oraz nabiału.
Najważniejsze przyczyny występowania głodu to:
– ograniczenia środowiskowe: niska dostępność wody pitnej, wysoka temperatura, mała ilość opadów rocznych, niekorzystne ukształtowanie terenu, zbyt niska temperatura powietrza oraz częstotliwość występowania klęsk naturalnych;
– czynniki demograficzne: występowanie zbyt dużej populacji na ograniczonym terenie,
– czynniki ekonomiczne: rolnictwo oraz przemysł spożywczy w biedniejszych częściach świata nie jest w stanie przeprowadzić odpowiednich inwestycji, a tym samym wyżywić całej populacji,
– czynniki polityczne: konflikty i walka o ograniczone zasoby uniemożliwia organiczny rozwój społeczeństwa. Dodatkowo niestabilność polityczna generuje problemy natury handlowej i zwiększa prawdopodobieństwo korupcji.
Eksperci i politycy wypracowali wiele propozycji i rozwiązań, które mogą pomóc w rozwiązaniu problemu głodu na świecie:
– inwestycje w efektywne rolnictwo: powiększanie areału gruntów rolnych, bez zniekształcania środowiska naturalnego;
– zapobieganie erozji i jałowieniu gleby w krajach nisko rozwiniętych,
– długotrwała oraz mądra pomoc finansowa: inwestycje w sektor naukowo-techniczny w strefach nisko rozwiniętych oraz stawianie na rozwój kadry ludzkiej poprzez swobodny przepływ wiedzy,
– stawianie na uprawy efektywne: uprawa gatunków, które przynoszą największe plony,
– wykorzystywanie rezerw żywości z krajów wysoko rozwiniętych,
– zakończenie z neokolonializmem w krajach Trzeciego Świata,
– pomoc w zakresie utrzymania stabilności politycznej,
– ograniczanie wyzysku, który prowadzą światowe korporacje, czerpiące ogromne zyski kapitałowe z zacofania krajów Trzeciego Świata.
