Strefowe zróżnicowanie biosfery

Biosfera jest jedną ze sfer na Ziemi, która gromadzi w sobie żyjące organizmy. Zajmuje obszar dolnej części atmosfery, czyli od powierzchniowej część litosfery, aż do wysokości 10 km nad Ziemią. Za zróżnicowanie biosfery odpowiada przede wszystkim klimat, dostępności wody, charakter i ukształtowanie terenu i gleby, stąd największa różnorodność gatunkowa panuje w strefie równikowej, natomiast im dalej przesuwamy się w kierunku bieguna, tym ilość gatunków organizmów żywych spada.

Rozmieszczenie  szaty roślinnej na kuli ziemskiej silnie uzależnione jest od charakteru i cech klimatu, w jakim występują. Znając strefę klimatyczną można z łatwością wymienić najbardziej charakterystyczną dla niej roślinność i odwrotnie, czyli dzięki znajomości roślinności rozpoznać konkretną strefę:

Lasy równikowe: nieustannie zielona i najbardziej obfita w roślinność oraz zwierzęta strefa na Ziemi. Cechą charakterystyczną strefy jest wysoka temperatura (średnio miesięcznie ponad 20°C) oraz silna wilgotność powietrza przez cały rok. Do przykładowych roślin zaliczamy: palmy, storczyki, bananowce, bambusy, drzewa hebanowe oraz kauczukowe. Lasy równikowe powstają w m.in.: Nizinie Amazonki, Kotlinie Kongo oraz wyspach Indonezji,

Sawanny: jest to strefa podrównikowa, gdzie nadal panuje wysoka temperatura, jednak wyróżnia się dwie pory: suchą i deszczową. Do charakterystycznej roślinności należą: baobaby, akacje, palmy i eukaliptusy. Sawanny powstają w Afryce oraz Australii.

Pustynie oraz półpustynie: powstają na obszarach z niewielkimi opadami (poniżej 250 mm rocznie) oraz dużą amplitudą dziennych temperatur (gorące dnie, chłodne noce). Charakterystyczna jest roślinność sucholubna (kserofity) oraz słonolubna (halofity): agawy, akacje, palmy daktylowe, aloesy. Strefa ta występuje na pustyniach afrykańskich (Sahara) oraz australijskich, a także w okolicy Kalifornii i Pustyni Atakami w Południowej Afryce,

Strefa śródziemnomorska: składa się z zielonych, twardolistnych roślin, które odnajdują się w wysokich temperaturach oraz niskim poziomie wody w czasie letnim; zimy są względnie ciepłe i deszczowe. Do roślin strefy śródziemnomorskiej zaliczamy: jałowce, cyprysy, pinię, cedry, oliwki, pistacje oraz lawendy. Występowanie to basen Morza Śródziemnego, okolice Malbourne oraz Gór Przylądkowych.

Stepy i chłodne pustynie: występowanie w klimacie umiarkowanym i kontynentalnym suchym (gorące suche lata i mroźne zimy). Gleby ze słabą żyznością, które obrastają w gatunki: traw, piołunu, różnego typu bylic oraz drzewiastych juk. Stepy i chłodne pustynie można spotkać w środkowej Azji oraz w Patagonii,

Lasy liściaste i mieszane: strefa wykształciła się w klimacie umiarkowanym morskim (całoroczne opady, ciepła i krótka zima, chłodne lato). Charakterystyczne dla m.in. Europy Zachodniej. W lasach liściastych i mieszanych wyróżniamy trzy piętra roślinności: drzewa, krzewy i runo; wśród gatunków wyróżniamy: dęby, buki brzozy, lipy, klony, sosny,

Tajga: występowanie w klimacie umiarkowanym chłodnym (mroźne zimy, krótkie ciepłe lato). W formacji tej dominują drzewa iglaste: sosna, świerk, modrzew, jodła; charakterystyczna jest również obfitość runa leśnego: krzewy, porosty i mchy. Tajga zajmuje obszar Rosji, Kanady i Półwyspu Skandynawskiego.

Tundra: charakterystyczna dla strefy subpolarnej Europy, Azji, Ameryki Północnej i Południowej. Odnotowuje się ostre i długie zimy oraz krótkie okresy ocieplenia. Tundra składa się z krzewinek, mchów oraz porostów, a także brzozy, wrzosu, wierzby karłowatej, borówki oraz chrobotka reniferowego.

Pustynia arktyczna: klimat okołobiegunowy, który obejmuje tereny Antarktydy oraz Środkowej Grenlandii. Obszar praktycznie pozbawiony roślinności z wyjątkiem nielicznych mchów, porostów oraz glonów naśnieżnych.