Kwasy nieorganiczne tlenowe i beztlenowe

Związki chemiczne zbudowane z atomu wodoru oraz reszty kwasowej nazywamy kwasami. O kwasie beztlenowym mówimy wówczas, gdy resztę kwasową stanowi atom niemetalu (np. HCl – kwas chlorowodorowy). Z kwasem tlenowym mamy natomiast do czynienia, gdy reszta kwasowa zbudowana jest z tlenu oraz przynajmniej jednego innego pierwiastka (np. HNO₃ – kwas azotowy (V)).

Kwasy beztlenowe można otrzymać w wyniku reakcji rozpuszczenia w wodzie gazowych wodorków, np. H₂S _(g) → H₂S _(aq)

Możliwa jest także reakcja wymiany – reakcja kwasu z niektórymi solami, np.

2 HCl + FeS → H₂S + FeCl₂

Kwasy tlenowe z kolei powstają w wyniku reakcji tlenków niemetali (tak zwanych bezwodników kwasowych) z wodą, np. SO₃ + H₂O → H₂SO₄

lub reakcji kwasów z solami (jest to reakcja wymiany), np. Na₂SiO₃ + H₂SO₄ → H₂SiO₃↓ + Na₂SO₄

W środowisku wodnym kwasy ulegają w różnym stopniu dysocjacji. W przypadku kwasów wielowodowowych zachodzi dysocjacja wielostopniowa, gdzie w kolejnych etapach odłączane są kolejne atomy wodoru.

Większość kwasów reaguje z metalami aktywnymi chemicznie (należą tutaj np. litowce czy berylowce). W wyniku takiej reakcji metal wypiera z kwasu wodór i powstaje sól,

2 Na + 2 HCl → 2 NaCl + H₂↑

3 Mg + 2 H₃PO₄ → Mg₃(PO₄)₂ + 3 H₂↑

>> Chcesz dobrze zdać maturę z chemii? Zobacz ebook Chemia część 3.

Warto pamiętać o tym, że metale szlachetne nie wypierają wodoru z kwasów. Reagują one jedynie w specyficzny sposób z kwasem siarkowym (VI) i kwasem azotowym (V). Reakcje te zachodzą według następującego schematu: