Reguła Zajcewa

Reguła Zajcewa to prawo odnoszące się do reakcji eliminacji. Mówi ona o tym, że w wyniku takiej reakcji uprzywilejowanym produktem jest alken, który w sąsiedztwie wiązania podwójnego zawiera więcej grup alkilowych.

>> Chcesz dobrze zdać maturę z chemii? Zobacz ebook Chemia część 4.

Regułę zaobserwować można na przykładzie reakcji eliminacji, jakiej ulega 2-bromobutan. Ze względu na lokalizację bromu przy drugim atomie węgla, wiązanie podwójne może powstać między pierwszym a drugim atomem węgla lub też między trzecim i czwartym atomem węgla. Powstaje mieszanina tych produktów, jednakże proporcję pomiędzy nimi opisuje właśnie reguła Zajcewa. Uprzywilejowany (czyli ten, którego powstanie więcej) jest but-2-en, ponieważ zawiera on więcej grup alkilowych aniżeli drugi produkt reakcji, jakim w tym przypadku jest but-1-en.