Zadania maturalne z Geografii
Temat: Demografia Polski
Zadania pochodzą z oficjalnych arkuszy maturalnych CKE, które służyły przeprowadzaniu majowych egzaminów. Czteroznakowy kod zapisany przy każdym zadaniu wskazuje na jego pochodzenie: S/N – „stara”/”nowa” formuła; P/R – poziom podstawowy/rozszerzony; np. 08 – rok 2008.
Zbiór zadań maturalnych w formie arkuszy, możesz pobrać >> TUTAJ <<.
Zadanie 1. (SP05)
Oznacz literą P zdania prawdziwe, literą B zdania błędne. Poniższe zdania dotyczą ludności Polski.
a) Ludność w wieku produkcyjnym stanowi powyżej 30% ogółu ludności. …..
b) W ostatnich latach wzrasta udział zatrudnienia w usługach. …..
c) Największy współczynnik feminizacji jest w grupie wieku 80 i więcej lat. …..
d) Najwięcej bezrobotnych jest wśród ludności z wykształceniem wyższym. …..
e) Rodzi się więcej chłopców niż dziewczynek. …..
f) Więcej ludności mieszka na wsi niż w miastach. …..
b) . P
c) . P
d) . B
e) . P
f) . B
Zadanie 2. (SP05)
Posługując się poniższą mapą Bilans migracji w Polsce , sformułuj wniosek wynikający z porównania migracji wewnętrznych i zewnętrznych województwa mazowieckiego i śląskiego. Wyjaśnij, podając po dwa argumenty, przyczyny takiego salda migracji w tych województwach.
Saldo migracji w podanych
województwach jest odmienne.
W mazowieckim saldo migracji
wewnętrznych jak i
zewnętrznych jest dodatnie,
natomiast w województwie
śląskim ujemne.
Województwo mazowieckie
dodatnie saldo migracji jest
spowodowane:
– stołeczną funkcją Warszawy,
– dużym napływem inwestycji
zagranicznych, zwłaszcza w
handel i usługi,
– nagromadzeniem
przedsiębiorstw, zakładów
przemysłowych i usługowych,
placówek edukacyjnych,
tworzących duży rynek pracy,
dający szersze możliwości
zdobycia zatrudnienia,
– wysokimi dochodami ludności
podnoszącymi atrakcyjność
aglomeracji dla imigrantów.
Województwo śląskie
ujemne saldo migracyjne
spowodowane jest odpływem
ludności w wyniku bezrobocia
strukturalnego (zamykanie
kopalń i zakładów
przemysłowych z nimi
związanych),
– ludność ma dużo większą
możliwość emigracji do
Niemiec z uwagi na przeszłość
historyczną i koligacje
rodzinne,
– duża uciążliwość życia w
skażonym środowisku nie
zniechęca do osiedlania się
nowych mieszkańców.
Zadanie 3. (SP06)
Piramida przedstawia strukturę ludności Polski według wieku i płci w 2002 r.
Oznacz zdania prawdziwe literą P a zdania fałszywe literą F.
1. Na strukturę wieku i płci ludności Polski wywarła wpływ II wojna światowa …….
2. Urodzeni w II połowie lat 60. należą do wyżu demograficznego …….
3. W strukturze ludności Polski najwyższy udział ma ludność w wieku produkcyjnym …….
4. W przedziale wieku 45-50 lat występuje wyższy poziom zgonów kobiet niż mężczyzn …….
F
P
F
Zadanie 4. (SP06)
Podaj trzy społeczno-ekonomiczne konsekwencje starzenia się ludności Polski.
produkcyjnym będzie musiała utrzymać bardzo liczną grupę ludzi w wieku
poprodukcyjnym.
2. Zmiana modelu konsumpcji – ludzie starsi posiadają inne potrzeby
konsumpcyjne niż społeczeństwa młode demograficznie.
3. Zmniejszenie liczby szkół i przedszkoli wskutek zmniejszania się populacji dzieci
i młodzieży.
Zadanie 5. (SP06)
Na wykresie zaznaczono strukturę migracji ludności Polski w latach 1980-2003.
a) Na podstawie wykresu podaj, w którym roku saldo migracji było najmniejsze.
b) Podaj dwie przyczyny wyraźnego wzrostu wielkości imigracji w Polsce po roku 1990.
1. Atrakcyjność polskiego rynku pracy dla ludności krajów Europy Wschodniej.
2. Napływ inwestorów z Europy Zachodniej.
Zadanie 6. (SP07)
Wykres i tekst źródłowy opisują zmiany oraz prognozę zmian liczby osób w wieku produkcyjnym i liczby emerytów w Polsce w latach 1985 – 2020.
W najbliższych dwóch dekadach demografia będzie decydować o tempie rozwoju Polski, bankructwie lub rozkwicie całych branż, bezrobociu wielkich grup zawodowych. W ciągu najbliższych pięciu lat liczba emerytów wzrośnie u nas o 200 tys., zwiększy się o 1,4 mln liczba osób w wieku produkcyjnym niemobilnym (powyżej 45 lat). Mniej natomiast będzie pracowników najbardziej aktywnych (18 – 45 lat).
Na podstawie : „Wprost”, 01.04.2001 r.
Na podstawie wykresu oraz tekstu źródłowego wymień dwie zmiany zachodzące w strukturze wieku ludności Polski, które mogą być niekorzystne dla rozwoju gospodarczego kraju. Podaj dla każdej zmiany argument stwierdzający, że zmiana ta może być niekorzystna.
w wiekupoprodukcyjnym (emerytów).-
Zwiększone wydatki z budżetu na pomocspołeczną.
2. Spadek liczby ludności
w wieku produkcyjnym. – Mniejsze dochody w budżecie państwa z podatku
dochodowego.
Zadanie 7. (SP07)
Na mapie przedstawiono gęstość zaludnienia w Polsce według województw w 2004 roku.
Opisy zawarte w tabeli odnoszą się tylko do trzech województw spośród zaznaczonych na mapie literami od A do D.
Uzupełnij tabelę, przyporządkowując każdemu z opisów nazwę odpowiadającego mu województwa. Zapisz litery, którymi województwa te oznaczono na mapie.
lubuskie A
małopolskie D
Zadanie 8. (SP08)
Piramidy przedstawiają strukturę wieku i płci miejskiej i wiejskiej ludności Polski w 2002 roku.
Wykorzystaj rysunki i podaj dwa podobieństwa oraz dwie różnice, charakteryzujące ludność mieszkającą w Polsce w miastach i na wsi.
1. Najstarsze roczniki ludności mają najmniejszą liczebność.
2. Wyże demograficzne są przedzielone niżami demograficznymi.
Różnice:
1. Mniejsza jest liczebność ludności poszczególnych roczników na wsi
w porównaniu z miastami.
2. Przewaga kobiet nad mężczyznami w miastach zaczyna się w młodszych
rocznikach niż na wsi.
Zadanie 9. (SP08)
Tabela przedstawia liczbę ludności w największych miastach Polski w 2000 r. oraz w 2004 r.
Zaznacz dwie główne przyczyny zmian liczby ludności Polski w grupie miast liczących 200 000 i więcej mieszkańców.
A.Nadumieralność mężczyzn w wieku produkcyjnym.
B. Niski lub ujemny przyrost naturalny ludności dużych miast.
C. Wzrost liczby rozwodów w dużych miastach.
D. Dodatnie saldo migracji ludności w dużych miastach.
E. Odpływ zamożniejszej ludności wielkich aglomeracji do stref peryferyjnych miast.
Zadanie 10. (SP09)
Na wykresie przedstawiono strukturę płci i wieku ludności Polski w 2006 r.
Źródło: Mały Rocznik Statystyczny Polski 2006, GUS, Warszawa 2007
a) Podkreśl poprawną odpowiedź.
Liczebność osób w wieku dziesięciu lat w 2006 roku wynosiła około
A. 220 tys. B. 280 tys. C. 350 tys. D. 430 tys.
b) Podaj główną przyczynę dużej liczebności roczników ludności Polski z przedziałów wiekowych oznaczonych na wykresie literą A.
Wyż kompensacyjny po II wojnie światowej, spowodowany zwiększeniem liczby urodzeń
po ustaniu zagrożenia bytu rodziny wywołanego działaniami wojennymi.
Zadanie 11. (SP10)
W 1985 roku liczba ludności Łodzi wynosiła prawie 848 tysięcy mieszkańców i była o około 108 tysięcy większa niż w Krakowie. W 2007 roku Kraków pod względem liczby mieszkańców stał się drugim miastem Polski i wyprzedził Łódź.
Na wykresach przedstawiono wybrane cechy ludności Łodzi i Krakowa w latach 1985, 2000, 2006.
Na podstawie wykresów wyjaśnij, podając dwie przyczyny, dlaczego Kraków pod względem liczby mieszkańców wyprzedził Łódź.
• W Krakowie saldo migracji było stale dodatnie, a w Łodzi było ujemne.
Zadanie 12. (SP11)
Wykonaj polecenia na podstawie tekstu i własnej wiedzy.
Pokolenie 50+ to zmarnowany potencjał czy szansa dla polskiego rynku pracy?
Niekorzystne skutki zmian demograficznych, oprócz postępującej globalizacji i rozwoju technicznego, są jednym z najważniejszych wyzwań, przed jakimi stoi Polska. Przybywa emerytów oraz osób, które zbliżają się do wieku emerytalnego. Spada liczebność najmłodszych pokoleń. Spadek liczebny populacji oraz starzenie się społeczeństwa będą odgrywać kluczową rolę w funkcjonowaniu rynku pracy, a przez to i całej gospodarki. Proces zmian demograficznych i starzenie się społeczeństwa to tylko jedna strona medalu. Drugą stanowi tendencja do wcześniejszej rezygnacji z pracy zawodowej wśród pięćdziesięciolatków. Udział osób pracujących w ogólnej liczbie ludności w wieku 55–64 lat w naszym kraju wynosił 30,6% w ostatnich miesiącach 2007 r. i był jednym z najniższych w Unii Europejskiej.
Na podstawie: K. Belczyk, Pokolenie 50+: Zmarnowany potencjał czy szansa dla polskiego rynku pracy? www.rynekpracy.pl
a) Przedstaw dwie korzyści społeczne lub gospodarcze, które może odnieść Polska ze wzrostu zatrudnienia ludności w wieku 55–64 lat.
b) Przedstaw dwa działania, które może podejmować państwo w celu zwiększenia aktywności zawodowej ludności w wieku 55–64 lat.
• mniejsze obciążenie państwa kosztami utrzymania ludności niepracującej w wieku
emerytalnym
• wykorzystywanie w gospodarce kwalifikacji osób z dużym doświadczeniem zawodowym
b)
• podniesienie wieku emerytalnego
• wprowadzanie korzystnych regulacji prawnych (np. ulg podatkowych) dla osób chcących
kontynuować zatrudnienie w starszym wieku
Zadanie 13. (SP12)
Na wykresie przedstawiono odsetek ludności miejskiej w Polsce w wybranych latach.
Podaj dwie główne przyczyny przedstawionej na wykresie zmiany odsetka ludności miejskiej w Polsce po roku 2000.
– wzrost liczby osób migrujących z miast na obszary podmiejskie przy spadku liczby osób
migrujących ze wsi do miast
Zadanie 14. (SP12)
W tabeli przedstawiono strukturę wieku ludności Polski w % w latach 1990, 2000 i 2009.
Podaj dwa argumenty uzasadniające, że zmiany struktury wieku ludności Polski po 1990 r. mogą być niekorzystne z punktu widzenia przyszłego funkcjonowania gospodarki naszego kraju.
ludności w wieku przedprodukcyjnym
– wzrost udziału ludności w wieku poprodukcyjnym spowoduje wzrost kosztów opieki
zdrowotnej i socjalnej starszej części społeczeństwa
Zadanie 15. (SP12)
Na wykresach przedstawiono liczbę ludności w 2010 r. oraz powierzchnię pięciu wybranych województw Polski oznaczonych literami od A do E.
Na podstawie analizy wykresów dokończ zdania.
Województwo o największej średniej gęstości zaludnienia oznaczono literą ………. .
Województwo o najmniejszej średniej gęstości zaludnienia oznaczono literą ………. .
Zadanie 16. (SP13)
W tabeli zamieszczono informacje dotyczące ludności wybranych województw w 2010 r.
Zaznacz na mapie konturowej Polski trzy województwa zgodnie z legendą.
Zadanie 17. (SP13)
Na wykresie przedstawiono średnią długość trwania życia ludności Polski według płci w podziale na miasto i wieś w okresie od 1955 do 2010 r. wiek w latach
Na podstawie wykresu sformułuj po dwa wnioski odnoszące się do długości trwania życia ludności w miastach i na wsi w podanych poniżej okresach.
a) 1955–1965
b) 2005–2010
– długość życia ludności w miastach była większa niż na wsi
– w tych latach następował szybki wzrost długości życia ludności w miastach i na wsi
Lata 2005–2010
– wzrost długości życia ludności miast i wsi był bardzo powolny
– kobiety w miastach i na wsi żyły dłużej niż mężczyźni
Zadanie 18. (SP13)
Na wykresie przedstawiono dla wybranych krajów udział osób w wieku powyżej 65 lat w 2008 r. i prognozę udziału tych roczników w 2060 r.
Na podstawie zamieszczonych na wykresie informacji uzasadnij, że sytuacja demograficzna Polski w 2060 r. będzie mniej korzystna niż pozostałych krajów.
powyżej 65 lat będzie większy w Polsce niż w innych krajach.
Zadanie 19. (SP14)
Na mapie przedstawiono wskaźnik urbanizacji w Polsce w 2012 roku według województw.
a) Wyjaśnij, dlaczego poziom urbanizacji w województwie lubelskim i województwie podkarpackim różni się od poziomu urbanizacji w województwie śląskim i województwie dolnośląskim.
b) Na podstawie mapy uszereguj podane województwa według wskaźnika urbanizacji, rozpoczynając od najniższego. Wpisz do tabeli we właściwej kolejności numery, którymi oznaczono województwa.
1.lubuskie 2. warmińsko-mazurskie 3. małopolskie 4. Dolnośląskie
podkarpackie charakteryzuje się dużym udziałem terenów górskich niekorzystnych dla
rozwoju miast. Śląskie i dolnośląskie posiadają bogatą bazę surowcową dogodną dla rozwoju
przemysłu, który sprzyja rozwojowi miast.
3 – 2 – 1 – 4
Zadanie 20. (SP15)
Na wykresie przedstawiono wybrane dane dotyczące sytuacji demograficznej w Polsce w latach 1950‒2011.
a) Na podstawie wykresu oblicz wartość przyrostu naturalnego w Polsce w 1980 roku. Zapisz obliczenia. Wynik podaj w tysiącach.
b) Podaj trzy skutki społeczne lub ekonomiczne, które są następstwem przedstawionych na wykresie zmian demograficznych w Polsce w latach 1991-2011
− Spadek liczby ludności.
− Demograficzne starzenie się społeczeństwa.
− Zmiana zapotrzebowania na pracę w niektórych zawodach, np. spadek zapotrzebowania
na miejsca pracy w szkolnictwie.
Zadanie 21. (SP15)
Na mapie przedstawiono przestrzenne zróżnicowanie wskaźnika urbanizacji według województw w 2012 roku.
Na podstawie: Mały Rocznik Statystyczny GUS, Warszawa 2013.
a) Podaj nazwy trzech województw, w których wskaźnik urbanizacji wynosił w 2012 roku od 51 do 60%.
b) W XXI wieku zmniejsza się w Polsce liczba ludności niektórych dużych miast. Podaj dwie przyczyny tego zjawiska.
− Spadek przyrostu naturalnego w miastach.
− Przenoszenie się części ludności miast na tereny podmiejskie lub wiejskie.
Zadanie 22. (SP17)
Na wykresie przedstawiono ruch naturalny ludności Polski w latach 1946−2014.
Na podstawie: Mały Rocznik Statystyczny Polski 2015, Warszawa 2015.
a) Podaj dwie społeczne przyczyny tendencji zmiany liczby urodzeń w Polsce w okresie 1990−2000
b) Podaj społeczną przyczynę decydującą o wzroście liczby urodzeń w Polsce w okresie 2003−2008
– Upowszechnienie modelu rodziny z jednym dzieckiem (2+1).
– Dążenie młodych ludzi do sukcesu zawodowego, materialnego lub społecznego kosztem rodziny.
– Wzrost aktywności zawodowej kobiet.
– Rozpowszechnienie wzorców zachowań konsumpcyjnych.
– Występowanie bezrobocia w Polsce.
b)
– Wejście w wiek rozrodczy roczników wyżu demograficznego początku lat 80. XX w.
– Wzrost optymizmu społecznego wskutek poprawiającej się sytuacji gospodarczej Polski.
Zadanie 23. (SP17)
Na wykresie przedstawiono prognozę przyrostu naturalnego w Polsce na lata 2020−2050.
Na podstawie: Stan i struktura ludności w przekroju terytorialnym w 2014 r., Warszawa 2015.
Podaj jeden społeczny lub gospodarczy skutek prognozowanych i przedstawionych na wykresie zmian demograficznych w Polsce w okresie 2020−2040.
– Spadek liczby ludności wywołany ujemnym przyrostem naturalnym.
– Starzenie się społeczeństwa.
– Wzrost liczby osób korzystających ze świadczeń emerytalnych i związane z tym zwiększenie wydatków z budżetu państwa.
– Zmniejszenie się bezrobocia.
Zadanie 24. (SP18)
Na wykresie przedstawiono liczbę ludności w miastach i na wsi w Polsce w latach 1950‒2015.
Na podstawie: Rocznik Demograficzny 2017, Warszawa 2017.
a) Zaznacz poprawne dokończenie zdania.
Współczynnik urbanizacji wynosił poniżej 50%:
A. w 1960 roku.
B. w 1970 roku.
C. w 1980 roku.
D. w 1990 roku.
b) Podaj trzy społeczno-gospodarcze przyczyny tendencji zmiany liczby ludności miejskiej w Polsce po 2000 roku.
− Przenoszenie się ludności miast na tereny podmiejskie.
− Wyjazdy ludności miast za granicę w poszukiwaniu pracy lub lepszych warunków życia.
− Występowanie ujemnego przyrostu naturalnego w miastach.
− Zahamowanie migracji ludności wiejskiej do miast ze względu na bezrobocie i drogie
mieszkania w miastach.
Zadanie 25. (SR05)
W tabeli zamieszczono dane dotyczące ludności województwa małopolskiego w roku 2000.
Korzystając z danych w tabeli, wykonaj zadania. Zapisz obliczenia.
a) Oblicz, o ile osób zwiększyła się liczba ludności województwa małopolskiego w 2000 roku w wyniku przyrostu naturalnego.
b) Oblicz, o ile więcej osób wyjechało niż przybyło do województwa małopolskiego w 2000 roku.
c) Oblicz przyrost rzeczywisty ludności województwa małopolskiego w roku 2000. Podaj, czy liczba mieszkańców zwiększyła się czy zmniejszyła i o ile osób.
osób
b) 3216 x 0,5 = 1608 osób
c) 4181 . 1608 = 2573 osoby
Liczba mieszkańców zwiększyła
się o 2573 osoby
Zadanie 26. (SR05)
Wykres ilustruje wielkość migracji ludności Polski w latach: 1981-1990 i 1991-2000.
Z prognoz wynika, że w najbliższych latach saldo migracji zewnętrznych będzie zbliżało się do zera.
a) Uzupełnij wykres o przewidywane wartości emigracji i imigracji w latach 2001-2010.
b) Podaj trzy najważniejsze argumenty, jakimi kierowali się autorzy prognozy.
uwzględniona tendencja wzrostu
imigracji i spadku emigracji
(rysunek powinien pokazywać
zmniejszenie salda).
b)
Argumenty
związane z emigracją,
np.:
− zanikanie emigracji
z przyczyn politycznych
− trudności na rynku pracy
w UE zmniejszają emigrację
ekonomiczną
− ograniczenie wynikające
z bariery językowej
− tworzenie nowych miejsc
pracy w Polsce przez
inwestorów zagranicznych
związane z imigracją,
np.:
− wzrost atrakcyjności Polski
jako kraju imigracyjnego
− powroty byłych emigrantów
do Polski po uzyskaniu
wieku emerytalnego
− tańsza siła robocza w Polsce
zachęca inwestorów (w tym
pochodzenia polskiego)
do inwestowania
i osiedlania się w Polsce
Zadanie 27. (SR05)
Podaj przyczyny, z powodu których w Polsce zmniejsza się w ostatnich latach liczba ludności w miastach powyżej 200 tys.
który nie jest równoważony
napływem ludności,
– narastająca atrakcyjność stref
podmiejskich,
– poprawa warunków
materialnych rodzin
powoduje ucieczkę od
uciążliwości życia w mieście
(zanieczyszczenie, hałas,
trudności komunikacyjne),
– w miastach powyżej 200 tys.
ale nie przekraczających 400
tys. mieszkańców duży
udział schyłkowego
przemysłu w gospodarce
miasta np. Katowice.
Zadanie 28. (SR06)
Na wykresie przedstawiono przyrost naturalny ludności Polski w okresie 1946-2001.
a) Napisz, który z wyróżnionych na wykresie roczników: 1955, 1970, 1983, 2001 należy do wyżu kompensacyjnego.
b) Korzystając z wykresu, sformułuj dwa wnioski odnoszące się do kształtowania się przyrostu naturalnego ludności Polski w latach 1946-2001.
1. Po okresach wyżów demograficznych następują niże (istnieją wyraźne
fluktuacje przyrostu naturalnego).
2. Ogólna tendencja przyrostu naturalnego ludności jest malejąca
Zadanie 29. (SR07)
Na podstawie opisów rozpoznaj mniejszości narodowe żyjące w Polsce i wpisz do tabeli ich nazwy.
Niemcy
Białorusini
Litwini
Zadanie 30. (SR08)
Na mapie przedstawiono ludność Polski według województw w 2000 r. oraz prognozę zmian liczby ludności do roku 2030.
Przyporządkuj do podanych w tabelach przyczyn zmian liczby ludności po dwa spośród wymienionych województw.
dolnośląskie, podkarpackie, świętokrzyskie, podlaskie, małopolskie, warmińsko-mazurskie
• świętokrzyskie
• małopolskie
• podkarpackie
Zadanie 31. (SR09)
W tabeli przedstawiono bilans ludności Polski w 2006 r.
Na podstawie danych zawartych w tabeli oblicz:
– saldo migracji
– przyrost rzeczywisty
– liczbę ludności w dniu 31.12.2006 r.
11 tys – 47 tys = –36 tys.
Przyrost rzeczywisty
(–36 tys) + 374 tys – 370 tys = –32 tys.
Liczba ludności w dniu 31.12.2006
38157 tys + (–36 tys) + 4 tys = 38125 tys.
Zadanie 32. (SR10)
W poniższej tabeli podano dane dla dwóch wybranych mniejszości narodowych w Polsce, pochodzące z Narodowego Spisu Powszechnego w 2002 r. Rozpoznaj mniejszości narodowe przedstawione w tabeli. Wpisz ich nazwy w odpowiednie komórki tabeli.
Zadanie 33. (SR10)
Na wykresie przedstawiono saldo migracji ludności Polski na pobyt stały w latach 1950−2005.
Na podstawie wykresu i własnej wiedzy podaj zmianę tendencji migracji ludności Polski, jaka wystąpiła po 2000 roku, oraz wymień dwie przyczyny tej zmiany.
Przyczyny zmiany
• wysokie koszty budowy domów i zakupu mieszkań w mieście
• rozwój motoryzacji umożliwiający dojazdy do pracy w mieście
Zadanie 34. (SR11)
Poniżej przedstawiono piramidę wieku i płci ludności Polski w 2007 r.
a) Na podstawie wykresu i własnej wiedzy wpisz obok każdego zdania literę P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub literę F, gdy zdanie jest fałszywe.
– W grupie ludności w wieku przedprodukcyjnym w 2007r. na 100 mężczyzn przypadało powyżej 100 kobiet ……….
– W latach 2008-2009 zwiększyła się liczba mężczyzn w grupie ludności w wieku produkcyjnym. ……….
– W grupie ludności urodzonej w okresie wyżu kompensacyjnego jest więcej kobiet niż mężczyzn. ……….
b) Podaj trzy przyczyny różnej liczebności kobiet i mężczyzn w wieku poprodukcyjnym w Polsce w 2007 r.
c) Spośród województw Polski największym współczynnikiem feminizacji charakteryzuje się łódzkie. W tabeli podano wartości tego współczynnika dla wybranych miast tego województwa.
Podaj przyczynę wysokiego współczynnika feminizacji ludności wielu miast województwa łódzkiego.
d) W województwie łódzkim, na tle wymienionych w tabeli miast, pod względem struktury płci ludności wyróżnia się Bełchatów. Liczba ludności tego miasta w 2011 r. wynosiła 60 222 mieszkańców, w tym liczba mężczyzn 29 546.
Oblicz na podstawie podanych informacji współczynnik feminizacji ludności
• większa średnia długość życia kobiet
• nadumieralność mężczyzn w wieku produkcyjnym
• wiek produkcyjny obejmuje kobiety po 60 roku życia, tj. 5 lat wcześniej od mężczyzn
rosnąca
uzasadnienie:
Będzie rosła liczba osób w wieku poprodukcyjnym.
• mniejsza konkurencja na rynku pracy
• obciążenie pracujących wyższymi kosztami utrzymania systemu emerytalnego
Zadanie 35. (SR13)
W tabeli przedstawiono wybrane informacje o ludności Polski w 2009 r.
a) Oblicz i wpisz do tabeli wartość urodzeń na 1000 ludności w miastach i na wsi w Polsce.
b) Podaj trzy przyczyny różnic współczynnika urodzeń w miastach i na wsi w Polsce.
Wieś 11,4
– na wsi częściej występuje tradycyjny model rodziny wielodzietnej
– w miastach wskutek dużej aktywności zawodowej kobiet dzietność rodzin jest mniejsza niż
na wsi
– w miastach w późniejszym wieku zawierane są małżeństwa
Zadanie 36. (SR14)
Na mapie przedstawiono wartości salda migracji wewnętrznych na pobyt stały w 2012 roku według województw oraz płci migrantów.
a) Sformułuj dwa wnioski odnoszące się do migracji wewnętrznych w Polsce według województw.
b) Przedstaw dwa skutki migracji wewnętrznych w województwie lubelskim dla sytuacji społeczno-gospodarczej tego województwa.
– większość województw ma ujemne saldo migracji
– w większości województw migruje więcej kobiet niż mężczyzn
b)
– zachwianie struktury płci, gdyż w odpływie ludności dominują kobiety
– ujemne saldo migracji wpływa na zmniejszenie przyrostu rzeczywistego ludności
Zadanie 37. (SR15)
Na wykresie przedstawiono strukturę wieku i płci ludności Polski w 2010 roku.
Oceń, czy poniższe informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub F ‒ jeśli jest fałszywa.
Zadanie 38. (SR16)
Uzupełnij tabelę. Do podanych miejsc kultu religijnego w Polsce dopisz religię lub wyznanie dla nich charakterystyczne.
katolicyzm
islam
Zadanie 40. (NR16)
Na rysunku przedstawiono piramidę wieku i płci ludności Polski w 2013 roku. Literami A i B oznaczono wybrane grupy ludności.
a) Podaj po jednej przyczynie powstania każdego z wyżów demograficznych oznaczonych na piramidzie wieku i płci literami A i B.
b) Sformułuj wniosek odnoszący się do zmiany wraz z rosnącym wiekiem wartości współczynnika feminizacji w grupie ludności w wieku od 35 do 60 lat.
B. Ludność ta obejmuje potomstwo ludności z wyżu z lat 70. i lat 80. XX w. (oznaczonego na wykresie literą A).
W grupie ludności od 35 do 60 lat współczynnik feminizacji rośnie.
Zadanie 41. (NR17)
W tabeli przedstawiono cechy demograficzne w 2014 r. wybranych województw w Polsce oznaczonych literami A−D.
Na podstawie danych z tabeli przyporządkuj każdemu opisowi literę, którą oznaczono województwo.
Województwo o:
− najniższym współczynniku maskulinizacji: …….
– najwyższym współczynniku urbanizacji: …….
− najwyższym współczynniku przyrostu rzeczywistego: …….
Zadanie 42. (NR17)
Na wykresie przedstawiono prognozę na lata 2020-2050 współczynnika obciążenia demograficznego ludności Polski osobami starszymi oraz dziećmi w podziale na miasta i wieś.
Całkowity współczynnik obciążenia demograficznego oznacza liczbę dzieci (0−14 lat) i osób starszych (65 lat i więcej) przypadającą na 100 osób w wieku produkcyjnym.
Na podstawie wykresu sformułuj wniosek dotyczący tendencji prognozowanego na lata 2020−2050 całkowitego obciążenia demograficznego ludności Polski, w odniesieniu łącznie do miast i wsi.
Zadanie 43. (NR18)
W tabeli przedstawiono aktywność zawodową ludności Polski w wieku 15 lat i więcej w 2016 r.
Wyjaśnij, podając trzy argumenty, z czego wynika większa w Polsce aktywność zawodowa mężczyzn w porównaniu z aktywnością zawodową kobiet.
dyspozycyjni w pracy, a kobiety częściej przebywają na urlopach wychowawczych lub
macierzyńskich.
− Mężczyźni wykonują zwykle szerszy zakres prac fizycznych, które nie są wskazane dla
kobiet.
− Część kobiet nie podejmuje pracy z powodu wysokich zarobków współmałżonka.
− Kobiety wcześniej niż mężczyźni przechodzą na emeryturę.
Zadanie 44. (NR18)
W tabeli przedstawiono informacje o migracjach wewnętrznych ludności na pobyt stały w 2014 roku dla wybranych województw Polski.
Na podstawie tabeli wymień dwa województwa o ujemnym saldzie migracji wewnętrznych. Podaj dwie podobne cechy społeczno-gospodarcze tych województw wpływające na ujemną wartość salda migracji wewnętrznych w tych województwach.|
Województwa: ……………………………………………………, …………………………………………………….
w poszukiwaniu pracy.
− Duży udział w tworzeniu PKB odgrywa rolnictwo stanowiące mało atrakcyjną formę
zatrudnienia dla młodych ludzi, którzy z tego powodu poszukują pracy poza województwem.
− Niski udział usług, w tym turystyki, i słabe uprzemysłowienie tych województw, przez co
jest mało ofert pracy.
− Są mniej atrakcyjne dla przedsiębiorców z powodu słabiej rozwiniętej infrastruktury
technicznej niż w innych regionach kraju, co wpływa na mniejszą podaż miejsc pracy.
− Województwa są położone peryferyjnie w stosunku do głównych centrów gospodarczych
kraju, są gorzej skomunikowane siecią dróg i kolei z pozostałym obszarem kraju, dlatego
mogą być mniej atrakcyjne dla przedsiębiorców tworzących miejsca pracy.
− Ośrodki wojewódzkie nie stanowią chłonnego rynku pracy, co sprzyja migracji ludności.